Tɛla kɔ ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ zʋ

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Wɔ Easter Nwʋ a?

Mɩnla Yɛ Bayɩbʋlʋ Yɩ Kã Wɔ Easter Nwʋ a?

Mɔɔ Bayɩbʋlʋ yɩ kã

 Easter mɔɔ mmenii sʋ̃maa di nɩ ígyĩ Bayɩbʋlʋ yɩ zʋ. Sɛ ekila abakɔsɛmɩ mɔɔ ɩfalɩ Easter nwʋ nɩ a, ɔkɔnwʋ mɔɔ yɩ tʋ kile ankasa—ɩdɩ amamu be mɔɔ ɩfalɩ awʋbɔ nwʋ. Sunzu ndwokɔ mɔɔ ɩwɔ ɛkɩhyɩ nɩ nwʋ kila.

  1.   Dima: Encyclopædia Britannica kã kɛɛ: “Abiyela ízi dɩka mɔɔ bʋlɔfʋlɔ odwokɔpɔkɔ Easter zʋ̃ ɣalɩ; Anglo-Saxon ɔsɔfʋ Venerable Bede mɔɔ ɩwʋwalɩ azɩ wɔ alʋbɔ 700 mɔɔ ɩkɔ yɩ nu nɩ nyianlɩ dima nɩ wɔ Anglo-Saxon asusuwo nyamɩnlɩ mɔɔ bɔfʋlɔ yɩ Eostre yɩ dima yɩ nu.” Awuuku be sʋ̃ kã kɛɛ ɩzʋ̃ Astarte, mɔɔ ɩdɩ Gilikimaa bɛ awʋbɔ nyamɩnlɩ yɩ mɔɔ nɩ ɩdɩ kɛɛ Babilɔnʋmaa bɛ nyamɩnlɩ Ishtar nɩ.

  2.   Asʋwasʋwa: Ɩdɩ awʋbɔ nwʋ sɛnkyɩlɛdɩ mɔɔ “benyianlɩ wɔ ɔwɔkɩ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛmaa bɔ ɔlʋbɔlilɛ mɔɔ nɩ bedi wɔ Europe nɩɩ Middle East wɔ asusuwo mmɩlɩ nu nɩ.”​—Encyclopædia Britannica.

  3.   Ahulomviyia: Funk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend kile kɛɛ, Easter ahulomviyia mɔɔ bɔkɔ bɛpɩbɛ mɔɔ bede bedi kɛɛ Easter asʋwasʋwa be yɛ ɩfa ɩba nɩ, “ɩ́dɩ nnwuakula ɛɣɛlɛ be, mfomi ɩdɩ awʋbɔ nwʋ amamu mɔɔ ɩkɔlɩ zʋlɔ.” Wɔ manlɩ be nu nɩ, bede bedi kɛɛ Easter kolomviyia yɩ “kɔhʋla kɛma bekenyia anyɩnlɩlelɛ, anwʋnyia, pɔkɔdɩlɛba, nɩɩ banɩwɔlɛ.”—Traditional Festivals.

  4.   Ntalɩ mvʋlɔ mɔɔ bowula wɔ Easter: “Bɔnwʋ yɩ kɛɛ ɩdɩ mmuzulodɩyɛ kɛɛ abiye kezema Eastre anzɛnyɩɩ Scandinavia Asusuwo nyamɩnlɩ mɔ ɩdɩ baalɛ nɩ mmɩlɩ mɔ enii nɩ iáwula atalɩ fʋlɔ. Na sɛ abiye yɛ zɔ sʋ̃ a, iáhila annidi.”—The Giant Book of Superstitions.

  5.   Sɛnzɛnɩ ɔzʋ̃mɩnlɛ: Nɩ ɩdɩ debe mɔɔ bɛzabɛ mɔɔ bɔsʋ̃mɩ oyuwa wɔ ɔwɔkɩ mmɩlɩ nu nɩ “fa yɛ sɛnzɛnɩ nɩ nɩɩ yi tumi mɔɔ ɩma nninyeni fivi nɩ akwaaba mmɩlɩ mɔ awulohyɩnlɩyɛ nɩɩ awulodwolɩyɛ tɩndɩnlɩ nɩ dua numɔ nɩ.”—Celebrations—The Complete Book of American Holidays.

 The American Book of Days kilehile dɩka mɔɔ Easter zʋ̃ ankasa nɩ nu. Ɩkã kɛɛ: “Pɩlazunɛ bela íni nwʋmɔ kɛɛ, mmɩlɩ mɔ bɔbɔɔ nsɔlɩ nsɔlɩ yɩ tʋ nɩ yɛ be mbanimbani valɩ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛ nu amanɩ azʋlɔtʋ hɩnlanlɩ nwʋmɔ a, na bɛhanlɩ kɛɛ Kilisiyianɩmaa de tiã numɔ.”

 Bayɩbʋlʋ yɩ bɔ yɛ kɔkɔ kɛɛ íni kɛ yeduwa amamɩlɛ anzɛnyɩɩ amanɩ azʋlɔtʋ mɔɔ Nyamɩnlɩ tɩndɛ tiyia nɩ zʋ yɛsʋ̃mɩ yɩ. (Maakɩ 7:6-8) Kɔlɛntɩmaa mɔɔ ɩtɔ zʋlɔ anwɩ̃ 6:17 kã kɛɛ: “‘Mʋnlʋmmɔ bɔhwɩ̃ bɔ nwʋ wɔ bɔ nwʋ,’ Gyehova yɛ ɩhã a, ‘máma mʋnlʋmmɔ bɛfa bɛ sa bɛkã dɩyɛ mɔɔ nwʋmɔ ɩádɩ nɩ.’” Easter dɩ awuwa be mɔɔ ɩzʋ̃ awʋzʋmɩzʋ̃mɩnlɛ nu na íni kɛɛ bɛzabɛ mɔɔ bɛpɛ kɛɛ bɛyɛ mɔɔ ɩsɔ Nyamɩnlɩ anyɩ nɩ fa bɔ nwʋ wula nu.