Изге Яҙма буйынса, тыйылғыһыҙ асыу барыһына ла — асыуланған кешенең үҙенә лә, уның эргәһендәгеләргә лә зыян килтерә (Ғибрәтле һүҙҙәр 29:22). Ҡайһы саҡта асыуланырға нигеҙле сәбәптәребеҙ булһа ла, Инжилдә, асыуын тыймаған кешеләр ҡотола алмаясаҡ, тип әйтелә (Галаттарға 5:19—21). Изге Яҙмала асыуҙы йүгәнләргә ярҙам иткән принциптар бар.

•  Асыуланыу һәр ваҡыт насармы?

•  Ниндәй асыу дөрөҫ түгел?

•  Асыуҙы нисек еңергә?

•  Изге Яҙманан асыуға ҡағылышлы аяттар

 Юҡ. Ҡайһы бер осраҡтарҙа асыу нигеҙле булырға мөмкин. Мәҫәлән, Алланың тоғро хеҙмәтсеһе Ниҡәмиҙең, имандаштарын йәберләүҙәре тураһында ишеткәс, бик асыуы килгән (Ниҡәми 5:6).

 Ҡайһы саҡта Алла асыулана. Мәҫәлән, элек израилдәр уның менән килешеүен боҙоп, ялған илаһтарға табына башлағас, Йәһүәнең уларға бик ныҡ асыуы килгән (Хөкөмсөләр 2:13, 14). Шулай ҙа асыу Йәһүә Алланың төп сифаты түгел. Уның асыуы һәр саҡ нигеҙле һәм уның контроленән сыҡмай (Сығыш 34:6; Ишағыя 48:9).

 Тыйылғыһыҙ һәм нигеҙһеҙ асыу дөрөҫ түгел. Камил булмаған кешеләргә йыш ҡына тап шундай асыу хас. Бына бер нисә миҫал.

•   Ҡабилдың, Алла уның ҡорбанын ҡабул итмәгәс, бик ныҡ асыуы килгән. Ул асыуына көсәйергә һәм үҙен ағыуларға юл ҡуйған. Шуның арҡаһында Ҡабил үҙенең ҡустыһын үлтергән (Башланмыш 4:3—8).

•   Юныс пәйғәмбәрҙең, Алла Ниневия кешеләренә шәфҡәт күрһәткәс, асыуы сыҡҡан. Хоҙай Юнысҡа уның хаҡ булмауын һәм тәүбә иткән кешеләрҙе йәлләргә кәрәклеген аңлатҡан (Юныс 3:10—4:1, 4, 11) a.

 Был миҫалдарҙан күренгәнсә, камил булмаған кеше «асыулы сағында Алла теләгәнде эшләмәй» (Яҡуб 1:20).

•   Тыйылғыһыҙ асыуҙың ҡурҡыныс икәнен танығыҙ. Ҡайһы берәүҙәр, асыуҙы тышҡа сығарыу көслө булыуҙы күрһәтә, тип уйлай. Ысынында иһә, асыуҙы тыя алмау — етди етешһеҙлек. «Үҙ-үҙен ҡулда тота алмаған кеше — емерек стеналы бер ҡала ул», — тип әйтелә Изге Яҙмала (Ғибрәтле һүҙҙәр 25:28; 29:11). Ә үҙ асыуына баш булырға өйрәнгән кеше, киреһенсә, көслө һәм үтә күреүсән (Ғибрәтле һүҙҙәр 14:29). Изге Яҙмала былай тиелә: «Ярһырға ашыҡмаған кеше көслө кешенән... яҡшыраҡ» (Ғибрәтле һүҙҙәр 16:32).

•   Үкенерлек берәй эш эшләмәҫ борон, асыуығыҙҙы тыйығыҙ. «Асыуыңды тый, ярһыуыңды баҫ», — тип әйтелә Зәбур 37:8-ҙә. Артабан унда: «Күңелһеҙләнеп китмә һәм яманлыҡ ҡылырға керешмә», — тиелә. Тимәк, беҙ һәр ваҡыт нисек эш итергә икәнен һайлай алабыҙ. Хатта асыулы саҡта ла, үҙебеҙҙе ҡулға алып, яманлыҡ ҡылмаҫҡа көсөбөҙ етә. Ефестарға 4:26-ла: «Асыулы сағығыҙҙа ла гонаһ ҡылмағыҙ», — тип яҙылған.

•   Асыуығыҙ ҡайнай башлаһа, китергә тырышығыҙ. Изге Яҙмала былай тип әйтелә: «Ыҙғыштың башланыуы һыуға юл асыу кеүек. Талаш ҡупҡансы, унан китергә тырыш» (Ғибрәтле һүҙҙәр 17:14). Ҡаршылыҡтарҙы тиҙ арала яйға һалыу яҡшыраҡ булһа ла, тыныс ҡына һөйләшә алыр өсөн, моғайын, тәүҙә һеҙгә һәм икенсе кешегә һыуынырға кәрәк булыр.

•   Факттарға таянып эш итегеҙ. «Төшөнә белеү кешенең асыуын баҫа», — тип әйтелә Ғибрәтле һүҙҙәр 19:11-ҙә. Һығымта яһар алдынан, билдәле бер хәлгә ҡағылған бөтә факттарҙы ла тикшерергә кәрәк. Әгәр һәр яҡтың фекерен иғтибар менән тыңлаһаҡ, беҙҙе нигеҙһеҙ асыу биләп алыу ихтималлығы кәмер, моғайын (Яҡуб 1:19).

•   Күңел тыныслығы һорап доға ҡылығыҙ. Доға һеҙгә «һәр аҡылдан юғарыраҡ булған Алла именлеге» тойорға ярҙам итә ала (Филиптарға 4:7). Доға — Алланың изге рухын алыуҙың төп ысулдарының береһе, ә изге рух беҙгә именлек, сабырлыҡ һәм тотанаҡлыҡ кеүек сифаттар үҫтерергә ярҙам итә (Лука 11:13; Галаттарға 5:22, 23).

•   Кем менән аралашырға икәнен ентекләп һайлағыҙ. Беҙ кем менән аралашабыҙ, шуларға оҡшаш булып китәбеҙ (Ғибрәтле һүҙҙәр 13:20; 1 Коринфтарға 15:33). Шуға күрә Изге Яҙманың былай тип киҫәтеүе бер ҙә ғәжәп түгел: «Ҡыҙыу холоҡло кеше менән дуҫлашма, тиҙ ярһып китеүсән кеше менән аралашма». Ни өсөн? «Юғиһә, уның юлдарына өйрәнеп, йәнеңде тоҙаҡҡа төшөрөрһөң» (Ғибрәтле һүҙҙәр 22:24, 25).