Like kwlaa nga sran kun yó i sa’n, ɔ dun mmua usɛ i wun kɛ i su mmlusuɛ benin yɛ ɔ́ ɲɛ́n i ɔ. Kɛ é srɛ́ Ɲanmiɛn’n, sɛ e usa e wun kɛ i su mmlusuɛ benin yɛ é ɲɛ́n i’n, ɔ timan tɛ. Zɔbu m’ɔ ti Ɲanmiɛn i sufuɛ kpa bɔbɔ’n, ɔ usali kɛ: “?Sɛ n kpan flɛ i’n, ɔ́ sró?”—Zɔb 9:16, NW.

Ndɛ akpasua nga be sinnin lɛ’n nun’n, e wunnin kɛ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n timan ndɛ kanlɛ sa ngbɛn. Kusu’n, ɔ timan be wun ayre yolɛ wafa kun. Asa ekun’n, e wunnin kɛ sɛ e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa’n, ɔ ti. I kpa bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ e fa e wun e mɛntɛn i. (Zak 4:8) ?Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn titi’n, mmlusuɛ benin yɛ é ɲɛ́n i ɔ? Mmlusuɛ nga é ɲɛ́n i’n i wie yɛ:

Kɛ sa’m be tɔ e su’n, e wunman e wun fɛ. I lɛ’n nun’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo’n. Ɔ se kɛ: “An koko yalɛ kle Nyanmiɛn titi.” Ɔ se ekun kɛ: “Sa’n kwlaa nun nin like kwlaa ng’ɔ mian amun’n, an kan kle Nyanmiɛn, an srɛ i.” (1 Tɛsalonikfuɛ Mun 5:17; Filipfuɛ Mun 4:6) Sɛ e yo sɔ’n, Biblu’n se kɛ: “Amun wun jɔ́ amun fɔuun, amun su wun-man sa ti bɔ amun wun jɔ amun fɔuun sɔ’n i bo mlɔnmlɔn. Aunjuɛ sɔ’n maan amun wla su bo-man, yɛ amun akunndan su sanngan-man.” (Filipfuɛ Mun 4:7) Nanwlɛ, sɛ e kan sa kwlaa nga be o e su’n e kle e Si Ɲanmiɛn’n, e wun jɔ́ e fɔuun. I kpa bɔbɔ’n, Ɲanmiɛn Ndɛ’n se kɛ: “Fa  sa ng’ɔ o ɔ su’n kwlaa wlɛ i Anannganman sa nun, ɔ́ súan ɔ bo.”—Jue Mun 55:23.

Sran sunman be kannin kɛ blɛ wie nun’n, kɛ be srɛli Ɲanmiɛn’n be wun jɔli be fɔuun. Be flɛ bla kun kɛ Rani, ɔ fin Kore. Ɔ seli kɛ: “Kɛ kekle’n tɔ min su’n, n srɛ Ɲanmiɛn. Kpɛkun, ɔ yo min kɛ b’a sike min ti su trɔ nɔnnin wie sa. Ɔ maan, n kwla jran kekle.” Be flɛ bla kun ekun kɛ Sesili, ɔ fin Filipini. Ɔ seli kɛ: “Min wa bla’m be ti’n, n koko. Yɛ min nin’n i dunman nun ti’n, n koko wie. Afin oke mɔ w’a yo’n, ɔ nin tukpacɛ ng’ɔ o i wun’n ti’n, ɔ wunman sa wlɛ kun. Sanngɛ, Ɲanmiɛn mɔ n srɛ i’n ti’n, min wla gua ase. Yɛ n kwla yo min ninnge mun. N lafi su kɛ Zoova fanngan nun’n, ń kwlá nían be lika titi.”

?Sa kekle wie ti’n, ɔ wla bo ɔ wun dɔ nga su? Sɛ ɔ ti sɔ’n, kan kle Ɲanmiɛn m’ɔ “jran e sin sa’n kwlaa”  nun’n. Afin “sa kwlaa b’ɔ tɔ e su’n, i yɛ ɔ fɔnvɔ ye-ɔ.” (2 Korɛntfuɛ Mun 1:3, 4) Kɛ cɛn kun Zezi i wla’n boli i wun dan’n, ɔ kotoli srɛli Ɲanmiɛn. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, “anz kun fin Nyanmiɛn su lɔ ɔ wa wlɛli i fanngan.” (Lik 22:41, 43) Neemi m’ɔ ti Ɲanmiɛn i sufuɛ wie’n, i kpɔfuɛ’m be kleli i yalɛ dan. Be waan bé yó sɔ naan ɔ yaci Ɲanmiɛn junman’n i dilɛ. Blɛ sɔ’n nun’n, Neemi srɛli Ɲanmiɛn. Ɔ seli kɛ: “Nyanmiɛn, wla min fanngan!” I sin’n, sa nga be juli’n be kle kɛ Ɲanmiɛn jrannin Neemi sin. Ɔ maan, srɛ w’a kunmɛn i kun. Ɔ kwla dili i junman’n i kpa. (Neemi 6:9-16) Be flɛ bian kun kɛ Rezinali, ɔ fin Gana. Ɔ kannin wafa nga Ɲanmiɛn i srɛlɛ’n yoli i ye’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ n srɛ Ɲanmiɛn’n, i li kɛ kekle’n tɔ min su mɔ n srɛ i’n, min wla’n gua ase. Afin, m’an kan sa ng’ɔ o min su’n m’an kle sran ng’ɔ kwla uka min’n, m’ɔ kwla fɔnvɔ min’n.” Nanwlɛ, kɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ fɔnvɔ e.

Ajalɛ nga e fa be’n, wie liɛ’n, e bɔbɔ nin e osufuɛ mun e ɲan su ye trilili. Wie liɛ kusu’n, e wun i su afɛ’n sa trilili. ?Ngue yɛ maan e kwla fa ajalɛ kpa ɔ? Biblu’n se kɛ: “Sɛ ngwlɛlɛ’n w’a ti-man amun nun wie kpa’n, maan ɔ kan kle Nyanmiɛn bɔ i sa ti-man tankaan’n, b’ɔ fa like man sran’m be kwlaa ɔ ijɔ-mɛn i sin’n. Ɔ maan sran sɔ’n ɔ́ wún sa wlɛ.” (Zak 1:5) Sɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ kwla fɛ i wawɛ’n man e naan e fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Zezi seli kɛ Ɲanmiɛn “fɛ́ i Wawɛ’n mán be nga be srɛ i’n.”—Lik 11:13.

Zezi bɔbɔ srɛli Ɲanmiɛn naan w’a kwla fa ajalɛ cinnjin kpa wie mun. Kɛ Zezi wá fá sran 12 kɛ be yo i akoto’n, ɔ “srɛli Nyanmiɛn lele aliɛ’n cɛnnin i.”—Lik 6:12.

Andɛ’n, sran kpanngban be yo kɛ Zezi sa. Sɛ bé wá fá ajalɛ wie’n, be srɛ Ɲanmiɛn. Ɔ maan, be fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Be flɛ bla kun kɛ Rezina, ɔ fin Filipini. I waan sa fanunfanun be tɔli i su. I wie yɛle kɛ i wun’n wa wuli. I sin’n, i junman’n fili i sa. I awlobo’n i lika nianlɛ’n wa yoli kekle. ?Blɛ sɔ’n nun’n, ngue yɛ maan ɔ kwla fali ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n niɔn? I waan: “N srɛli Zoova kɛ ɔ uka min.” Be flɛ bian kun kɛ Kuabenan, ɔ fin Gana. Ɔ ti sua kplanfuɛ, yɛ be tuɛ i kalɛ kpa. Kpɛkun, i junman’n wa fili i sa. Ɔ seli kɛ: “N srɛli Zoova titi kɛ ɔ kle min ajalɛ kpafuɛ’n nga n kwla fa’n.” I sin’n, ɔ seli kɛ: “N kwla di i nanwlɛ weiin kɛ, Zoova kleli min junman kpafuɛ’n nga n kwla di naan m’an kwla su i’n, naan m’an kwla ɲan like ng’ɔ ju min’n.” E kusu’n, maan e srɛ Ɲanmiɛn kɛ ɔ kle e ajalɛ nga é fá naan e nin i e afiɛn’n w’a mantan kpa’n. Sɛ e yo sɔ’n, ɔ́ tɛ́ e su klanman.

Like nga sɛ e srɛ Ɲanmiɛn’n e kwla ɲɛn i’n, y’a kan be nun wie’m be ndɛ. (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Ɲanmiɛn srɛlɛ’n i su mmlusuɛ nga e ɲɛn i’n” i nun.) Sran nga i waan ɔ́ ɲán mmlusuɛ sɔ mun wie’n, ɔ fata kɛ ɔ suan Biblu’n nun like naan ɔ si Ɲanmiɛn. Yɛ ɔ yo Ɲanmiɛn klun sa’n. Sɛ i sɔ yɛ a kunndɛ kɛ á yó’n, kan kle Zoova i Lalofuɛ’m be nun kun. * Like klikli ng’ɔ fata kɛ a yo naan a nin Ɲanmiɛn be afiɛn’n w’a mantan’n, yɛ ɔ o lɛ ɔ. Sɛ a yo sɔ’n naan a srɛ i’n, ɔ́ tí.—Jue Mun 65:3.