Kanus-a Magsugod ang Kinabuhi?

“ANG akong tinuod nga inahan 17 anyos ug 7 1/2 ka bulan nga mabdos sa dihang midesisyon siya sa pagpakuha sa iyang gisabak pinaagig pag-indyeksiyon kaniya ug saline,” miingon si Gianna. a Siya midugang: “Ako ang iyang gipakuha. Wala ko mamatay, nabuhi ko.”

Kini ang gisulti sa 19-anyos nga si Gianna niadtong 1996 atubangan sa husay sa komite sa gobyerno sa Amerika bahin sa aborsiyon. Sa gisabak si Gianna sa iyang inahan sa pito ka bulan ug tunga, ang mga sangkap sa iyang lawas kompleto na. Ikaw tingali mouyon nga siya tawo na kay puwede na man siyang mabuhi sa gawas sa matris sa iyang inahan.

Apan komosta si Gianna dihang siya lima ka semana pa lang nga nagakaugmad nga binhi, nga mosukod ug wala pay tunga sa pulgada? Tinuod, ang mga sangkap sa iyang lawas dili pa bug-os nga pagkaugmad, apan ang pundasyon sa iyang sistema sa nerbiyos, lakip ang iyang utok, anaa na. Ang iyang kasingkasing mopitik ug 80 ka beses sa usa ka minutos nga magpaagay sa dugo diha sa kaugatan. Busa kon tawo na si Gianna paglabay sa pito ka bulan ug tunga diha sa matris, makaingon ba kita nga siya tawo na sa lima pa lang siya ka semana—bisag wala pa kaayo maporma?

Ang Milagro sa Pagpanamkon

Ang pagporma sa tanang bahin sa nagtubong binhi sa inahan magsugod sa pagpanamkon, sa dihang ang binhi sa babaye mapertilisar sa binhi sa lalaki. Tungod sa bag-ong mga kauswagan sa teknolohiya, ang mga siyentipiko makatan-aw sa katingalahang kausaban nga mahitabo sa uyok niining usay-selula nga napertilisar nga binhi sa babaye. Ang mga molekula nga naglangkob sa DNA (deoxyribonucleic acid) sa amahan ug inahan magtapo nga mahimong tawhanong kinabuhi nga wala pa maglungtad kaniadto.

Kanang orihinal nga usa ka selula magsugod sa milagrosong proseso sa pagtukod ug usa ka bug-os nga pagkapormang tawo. Ang kinaiyahan niini nga proyekto sa “pagtukod” nagdepende sa atong mga gene, nga maoy mga bahin sa DNA. Kini maoy nagtino sa halos tanang butang bahin kanato—sa atong gitas-on, dagway, mata ug kolor sa buhok, ug libolibo pang ubang mga kinaiya.

Human niana, samtang magbahin-bahin kanang usa ka selula, ang kompletong “blueprint” o disenyo kopyahon ngadto sa matag bag-ong selula. Sa katingalahan, ang matag usa niini giprograma nga maporma sa bisan unsang matang sa selula nga gikinahanglan. Kini naglakip sa tisyu sa kasingkasing, mga selula sa utok, bukog, panit, ug bisan sa sihag nga tisyu sa atong mga mata.  Ang una nga pagprograma sulod sa orihinal nga selula sa pagpormag usa ka laing bag-ong tawo gitawag ug “usa ka milagro.”

“Ang tawo bug-os nga giprograma alang sa tawhanong pagtubo ug pag-ugmad sa iyang tibuok kinabuhi dihang usa pa lang ka selula,” matod pa ni Dr. David Fu-Chi Mark, iladong biologo sa molekula. Siya miingon: “Dili gayod kaduhaduhaan nga ang matag tawo lahi gayod gikan sa pagsugod pa lang sa iyang kinabuhi dihang gisamkon.”

Usa na ka Tawo Sulod sa Matris?

Sa panahon sa pagsamkon diha sa matris, ang bata dili kay laing parte lang sa tisyu sa inahan, kondili usa siya ka lahi nga tawo. Isipon kini sa iyang lawas nga dili bahin niya. Busa isalikway dayon kini sa lawas kon dili pa tungod sa linain nga proteksiyon diha sa matris sa inahan. Kining bag-ong tawhanong kinabuhi—nga nabulag gikan sa inahan pinaagi sa usa ka putos-putos nga nagsilbing iyang balay—maoy usa ka tawo nga lahi ug DNA.

Ang uban moingon nga ang lawas sa babaye kinaiyanhong motaktak sa daghang pertilisadong mga binhi kay kini depektoso, busa nganong dili man mapugngan sa doktor ang pagsabak? Bisan pa niana, dako kaayog kalainan ang kamatayon nga dili tinuyo ug ang tinuyo nga pagpatay. Diha sa usa ka nasod sa Amerika del Sur, 71 sa 1,000 ka bata ang mamatay sa ilang unang tuig. Apan tungod ba lang kay daghan kaayo ang ahat nga mamatay, mahimo lang patyon ang usa ka bata nga wala pay usa ka tuig? Siyempre dili gayod!

Labawng hinungdanon, gihubit sa Bibliya ang tawhanong kinabuhi nga naglungtad diha sa tagoangkan. Si salmistang David misulat bahin sa Diyos: “Ang imong mga mata nakakita bisan sa binhi pa ako sa tagoangkan, ug ang tanan nga bahin niini nahisulat diha sa imong basahon.” (Salmo 139:16) Si David wala moingon nga ang Diyos nakakita sa “usa ka binhi” o embryo kondili siya miingon nga ang Diyos nakakita “sa binhi pa AKO,” nga tukmang nagpadayag nga ang kinabuhi ni David nagsugod sa dihang siya gisamkon, sa wala pa siya mahimugso. Pinaagi sa pagdasig sa Diyos, gipadayag usab ni David nga sa pagsamkon, ang pag-ugmad sa mga parte sa iyang lawas nagsubay ug usa ka plano, o detalyadong ‘sinulat’ nga mga instruksiyon, nga naghimo kaniya nga tawo.

Palihog matikdi usab nga ang Bibliya wala mag-ingon nga ang babaye nagsamkon ug usa ka tisyu. Hinunoa, kini nag-ingon: “Usa ka tawo nga lig-on ug lawas gipanamkon!” (Job 3:3) Gipakita usab niini nga ang usa ka bata naglungtad ingong tawo gikan pa sa panahon nga siya gisamkon. Oo, nianang panahona nagsugod ang tawhanong kinabuhi.

[Footnote]

 [Mga hulagway sa panid 6, 7]

Ang lima ka semana nang binhi nga nagtubo sa matris dili maoy usa lang ka tisyu—kini duna nay pundasyon alang sa tanang parte sa lawas sa usa ka dako na nga tawo

(aktuwal nga gidak-on)