Ididuot unam oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade ibuot 17 ada aban̄a esop oro oyomde ndinam kpukpru idụt ke ererimbot ẹdiana kiet, onyụn̄ esịne mme idụt ererimbot emi. Ke ntọn̄ọ, enye ekedi Esop Ediomi Mme Idụt edi idahaemi enye edi Esop Edidiana Mme Idụt.

Se ẹdade ẹdiọn̄ọ ididuot unam oro

1.   Enye edi esop ukaraidem. Ididuot unam emi enyene “ibuot itiaba,” ndien Bible ọdọhọ ke emi ada aban̄a “obot itiaba” ye “ndidem itiaba,” m̀mê mme andikara ererimbot. (Ediyarade 17:9, 10) Ke Bible, obot ye unam ẹda ẹban̄a ukara.—Jeremiah 51:24, 25; Daniel 2:44, 45; 7:17, 23.

2.   Enye ebiet ukara ofụri ererimbot. Ididuot unam emi ebiet unam emi enyenede ibuot itiaba oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke Ediyarade ibuot 13, emi adade aban̄a ndutịm ukara ererimbot emi. Unam mbiba emi ẹnyene ibuot itiaba, ẹnyene nnụk duop, mmọ ẹnyụn̄ ẹnyene enyịn̄ oro osụn̄ide Abasi. (Ediyarade 13:1; 17:3) Nnyịn ikemeke ndidọhọ ke kpukpru emi ẹtịbe ke mbuari sia mmọ ẹnen̄ede ẹbiet kiet eken. Ididuot unam emi ada aban̄a ndutịm ukara ererimbot emi, enye onyụn̄ enen̄ede ebiet ukara ererimbot emi.—Ediyarade 13:15.

3.   Enye ọbọ mme ukara eken odudu esie. Ididuot unam oro “ọwọrọ oto,” m̀mê ọbọ mme ukara eken odudu esie.—Ediyarade 17:11, 17.

4.   Enyene ebuana ye ido ukpono. Akwa Babylon, emi edide kpukpru ido ukpono emi mîkpepke akpanikọ, odoro ke edem ididuot unam oro. Emi owụt ke ido ukpono enyene odudu ke idem unam oro.—Ediyarade 17:3-5.

5.   Esuene Abasi. “Enyịn̄ oro osụn̄ide Abasi” ọyọyọhọ unam oro idem.—Ediyarade 17:3.

6.   Ini emi enye mînyeneke odudu. Akana ididuot unam oro odu ke “editụn̄ọ ukpe,” a oro ọwọrọ ke ini oyodu emi enye mîdinyeneke odudu aba kan̄a, edi ke ayafiak enyene.—Ediyarade 17:8.

Osu ntịn̄nnịm ikọ Bible

 Se nte Esop Edidiana Mme Idụt ye Esop Ediomi Mme Idụt oro ekebemde enye iso osude ntịn̄nnịm ikọ Bible oro aban̄ade ididuot unam oro mi.

1.   Esop ukaraidem. Esop Edidiana Mme Idụt ọnọ mme ukara ibetedem ke ndikụt nte ke kpukpru idụt oro ẹdude ke esop oro ẹnyene ukem odudu. b

2.   Ebiet ukara ofụri ererimbot. Ke 2011, ẹma ẹsịn enyịn̄ ọyọhọ idụt 193 ke Esop Edidiana Mme Idụt. Ntem, Esop emi ọdọhọ ke imenyene ediwak idụt ye owo ke ofụri ererimbot.

3.   Ọbọ mme ukara eken odudu esie. Mme idụt emi ẹdude ke Edidiana Mme Idụt ẹnọ enye odudu. Enye inyeneke odudu ndomokiet ikan se mme idụt emi ẹnọde enye.

4.   Enyene ebuana ye ido ukpono. Mme ido ukpono ye ufọkabasi ke ofụri ererimbot ẹsinọ Esop Ediomi Mme Idụt ye Esop Edidiana Mme Idụt ibetedem. c

5.   Esuene Abasi. Ẹketọn̄ọ Esop Edidiana Mme Idụt man “ẹmụm emem ye ifụre ofụri ererimbot ẹkama.” d Ekeme nditie nte ke eti n̄kpọ ke mmọ ẹyom ndinam emi, edi edinam mmọ emi edi usọn̄enyịn koro mmọ ẹdọhọ ke imọn̄ inam n̄kpọ emi Abasi ọdọhọde ke Obio Ubọn̄ imọ ikpọn̄ edinam.—Psalm 46:9; Daniel 2:44.

6.   Ini emi enye mînyeneke odudu. Esop Ediomi Mme Idụt oro ẹketọn̄ọde man anam emem odu ke isọn̄ ke Akpa Ekọn̄ Ererimbot ama eketre ikemeke nditre en̄wan ke ufọt mme idụt. Enye ikenyeneke odudu aba ke ini Ọyọhọ Ekọn̄ Ererimbot II ọkọtọn̄ọde ke 1939. Ke 1945, ke ẹma ẹkekụre Ọyọhọ Ekọn̄ Ererimbot II, ẹma ẹsiak Esop Edidiana Mme Idụt. Ntak emi ẹkesiakde enye, nte enye akanamde n̄kpọ, ye nte enye etiede onyụn̄ ebiet Esop Ediomi Mme Idụt.