“Nso ke mmen̄kanamke?” Se Michael * emi odude ke South Africa ekekerede okoneyo ye uwemeyo edi oro. Kpa ye ofụri ukeme oro enye ekesịnde ndikama eyen esie nte ete akpakamade eyen, enye ikosụk imaha ndidu uwem nte eyen owo. Eyen emi edi isua 19 idahaemi. Emi anam ete esie ekere m̀mê akam enyene se imọ mîkanamke.

Edi n̄kpọ iketiehe ntre ye Terry emi odude ke Spain. Andrew eyen esie odu uwem nte ata eyen owo. Enye ọdọhọ ete: “Ke nteti nte ete mi ekesikotde n̄wed ọnọ mi ke ini n̄kedide ekpri, ebre mbre ye ami, onyụn̄ emen mi ọwọrọ, sụk ami ye enye. Enye akanam enen̄ede enem mi ndisikpep n̄kpọ.”

Imọfiọk ke imemke ndidi eti ete. Edi odu mme n̄kpọ emi ẹkemede ndin̄wam owo edi eti ete. Se in̄wamde ediwak ete edi mmọ ye ofụri ubon mmọ ndinam se Bible ọdọhọde. Ẹyak ise ndusụk item emi Bible ọnọde mme ete.

Edieke edide ete, didie ke ekeme ndiwụt nditọ fo ke emenen̄ede ama mmọ? Imọfiọk ke amanam ekese ọnọ nditọ fo, an̄wana idem man mmọ ẹnyene se ẹdiade, ẹnyụn̄ ẹnyene itieidụn̄. Ukpunamke kpukpru oro ekpedi unen̄ekede uma mmọ. Edi edieke mûsubiatke ini ye nditọ fo, mmọ ẹkeme ndikere ete ke amama utom, mme ufan fo, m̀mê mme n̄kpọ en̄wen akan mmimọ.

Ini ewe ke ete ọkpọtọn̄ọ ndibiat ini ye eyen esie? Eyen esitọn̄ọ ndidiọn̄ọ eka ke ini enye osụk odude ke esịt idịbi. Eyen idịbi ọfiọn̄ inan̄ esitọn̄ọ ndikop ikọ. Ini emi n̄ko ke ete ekeme nditọn̄ọ ndibiat ini ye eyen esie emi mîmanake kan̄a mi. Enye ekeme ndidian n̄wan esie utọn̄ ke idịbi n̄kop nte esịt eyen esie atuakde, nte eyen ọfrọde eka ke idịbi, onyụn̄ etịn̄ ikọ mîdịghe ọkwọ ikwọ ọnọ eyen oro.

Item Bible: Ke eyo Bible, mme ete ẹkesinen̄ede ẹkpep nditọ n̄kpọ. Se idude ke Deuteronomy 6:6, 7, owụt ke Abasi okoyom mme ete ẹsidu ye nditọ mmọ kpukpru ini. Itie Bible oro ọdọhọ ete: “Yak mme ikọ emi ami ntemede fi mfịn emi ẹdu fi ke esịt; afo onyụn̄ enyene ndidọdiọn̄ n̄kpep eyen fo mme ikọ emi nnyụn̄ ntịn̄ mban̄a mmọ ke ini afo etiede ke ufọk fo ye ke ini afo asan̄ade ke usụn̄ ye ke ini afo anade-na ye ke ini afo adahade ada.”

Se idinamde ekeme ndineme nneme edifọn edifọn ye nditọ fo edi nditịm n̄kpan̄ utọn̄ ke ini mmọ ẹtịn̄de ikọ. Enyene ndikpep ndimụm idem n̄kama ke ini eyen fo etịn̄de ikọ.

Edieke nditọ fo ẹdiọn̄ọde fi nte owo iyatesịt m̀mê owo emi esisọpde okụt ndudue ọnọ owo, mmọ idimaha nditịn̄ se isịnede mmọ ke esịt. Edi edieke omụmde idem akama, onyụn̄ akpan̄ utọn̄ ọnọ mmọ, emi owụt ke emenen̄ede ama mmọ. Emi oyonyụn̄ anam mmọ ẹma ndisineme nneme ye afo nnyụn̄ ntịn̄ se isịnede mmọ ke esịt.

Item Bible: Nti item emi Bible ọnọde ọfọn ke kpukpru usụn̄. Ke uwụtn̄kpọ, Bible ọdọhọ ete: “Yak kpukpru owo ẹsọp ndikop ikọ, ẹkûsọp nditịn̄ ikọ, ẹkûsọp ndiyat esịt.” (James 1:19) Mme ete oro ẹnamde item Bible emi ẹyekeme ndineme nneme edifọn edifọn ye nditọ mmọ.

Idem ke ini esịt ayatde fi m̀mê n̄kpọ abiakde fi, kûtụnọ eyen fo ndiwụt nte esịt ayatde fi eketre, edi tụnọ ke ima man enye ekeme ndibọ ufọn ke ini iso. Ntụnọ emi ekpenyene ndisịne item, edinen̄ede, ukpep, ye edimamia ndusụk ini.

Edieke ete esiwakde nditoro nditọ esie, emi ayanam emem utom ọnọ mmọ ndibọ ntụnọ. Mme N̄ke 25:11 ọdọhọ ete: “Ikọ eke ẹtịn̄de ke nnennen ini ebiet apple gold ke usan silver.” Itoro esinam eyen ọdọdiọn̄ anam se ifọnde. Esịt esinem nditọwọn̄ ke ini mme ete ye eka ẹtorode ẹnyụn̄ ẹwụtde ke imama mmọ. Ete emi esiwakde nditoro eyen esie anam eyen emi enyene uko onyụn̄ ekeme ndika iso nsịn ukeme nnam se ifọnde.

Item Bible: “Mbufo mme ete, ẹkûfiomo nditọ mbufo, mbak esịt ediduọ mmọ.”—Colossae 3:21.

Nditọ ẹsikụt ẹnyụn̄ ẹkpebe nte ete mmọ esinamde n̄kpọ ye eka mmọ. Ntaifiọk ẹdọhọ ẹte: “Ata eti n̄kpọ kiet emi ete ekemede ndinam nnọ nditọ esie edi ndikpono eka mmọ. . . . Ete ye eka oro ẹkponode kiet eken ẹnyụn̄ ẹyakde nditọ mmọ ẹkụt emi ẹnam nditọ emi ẹkop inemesịt.”—The Importance of Fathers in the Healthy Development of Children. *

Item Bible: “Mme ebe, ẹka iso ẹma iban mbufo, . . . Yak owo mbufo kiet kiet enen̄ede ama n̄wan esie nte enye amade idem esie.”—Ephesus 5:25, 33.

Mme ete oro ẹnen̄erede ẹma Abasi ẹkeme ndinam nditọ mmọ n̄ko ẹnen̄ede ẹma Abasi emi edide Ete mmọ eke heaven.

Ke Antonio emi edide Ntiense Jehovah ama akabiat ediwak isua ọbọk nditọ itiokiet, eyen esie an̄wan ama ewet leta ọnọ ẹsọk enye ete: “Edima ete mi, mmọkọm fi etieti ke ndikekpep mi ndima Jehovah Abasi nnyụn̄ mma mbọhọidụn̄ mi nte mmade idem mi. Amanam mi mbiet eyen owo. Afo ama owụt mi ke imama Jehovah inyụn̄ ima mi n̄ko. Papa sọsọn̄ọ etieti ke ndikenịm Jehovah akpa ke uwem fo nnyụn̄ n̄kama nnyịn nte enọ Abasi!”

Item Bible: “Afo enyene ndima Jehovah Abasi fo ke ofụri esịt fo ye ke ofụri ukpọn̄ fo ye ke ofụri odudu fo. Ndien yak mme ikọ emi ami ntemede fi mfịn emi ẹdu fi ke esịt.”—Deuteronomy 6:5, 6.

Imọfiọk ke se ikemede ndinam owo edi eti ete akan n̄kpọ ition oro isụk inemede mi. Imọfiọk n̄ko ke ekpetịme nte etetịme, ke udukemeke ndidi mfọnmma ete. Edi ekpenen̄ede esịn idem anam se inemede ke magazine emi, afo eyedi eti ete. *