Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

Ntak Ẹsinịmde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

Ntak Ẹsinịmde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

Ntak Ẹsinịmde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

“Koro n̄kọbọde ke ubọk Ọbọn̄ se n̄konyụn̄ nyakde nnọ mbufo.”—1 Corinth 11:23.

1, 2. Nso ke Jesus akanam ke okoneyo Passover 33 E.N.?

 IKPỌN̄-IKPỌN̄ edibon Eyen Jehovah ama odu do. Irenowo 11 oro ‘ẹkesọn̄ọde ẹda ye enye ke idomo’ ẹma ẹdu n̄ko. (Luke 22:28) Ekedi mbubịteyo Thursday, March 31, 33 E.N., ndien eyedi ọyọhọ ọfiọn̄ ama esịn uyai ke ikpaenyọn̄ ke Jerusalem. Jesus Christ ye mme apostle esie ndisụk n̄kụre usọrọ passover ekedi oro. Ẹma ẹdọhọ Judas Iscariot, asan̄a-mbia oro ọwọrọ, edi ini unyọn̄ọ ikekemke kan̄a inọ mbon eken. Ntak-a? Koro ama ekpere ini oro Jesus okoyomde ndinam ata akpan n̄kpọ. Nso ikedi oro?

2 Sia edide Matthew andiwet Gospel ama odu do, yak enye asian nnyịn. Enye ekewet ete: “Jesus emen uyo, ọdiọn̄ onyụn̄ obụn̄, ọnọ mbet Esie ete, Ẹbọ, ẹta; emi edi ikpọkidem Mi. Ndien Enye emen cup, onyụn̄ ọkọm Abasi, onyụn̄ ọnọ mmọ ete, Mbufo kpukpru ẹda ẹn̄wọn̄; koro emi edi iyịp Mi, eke ediomi, emi ẹduọkde ẹban̄a ediwak owo, man ẹfen mme idiọk-n̄kpọ mmọ.” (Matthew 26:26-28) Ndi emi ekenyene ndidi edinam ini kiet? Nso ke emi akada aban̄a? Nte emi enyene se ọwọrọde ọnọ nnyịn mfịn?

“Ẹka Iso Ẹnam Emi”

3. Ntak emi se Jesus akanamde ke okoneyo Nisan 14, 33 E.N., ekedide akpan n̄kpọ?

3 Se Jesus akanamde ke okoneyo Nisan 14, 33 E.N., ikedịghe mbabuat edinam oro mînyeneke se ọwọrọde ke uwem esie. Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a emi ke ini ekewetde n̄wed ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹyetde aran ke Corinth, oro ẹkesụk ẹtienede uwụtn̄kpọ oro ke se ibede isua 20 ke ukperedem. Okposụkedi Paul mîkodụhe ye Jesus ye mme apostle 11 ke 33 E.N., ke akpanikọ ndusụk mme apostle ẹma ẹsian enye se iketịbede ke usọrọ oro. N̄ko-n̄ko, ana in̄wan̄-in̄wan̄ nte ke spirit ama ayarade ndusụk ikpehe edinam emi ọnọ Paul. Paul ọkọdọhọ ete: “Koro n̄kọbọde ke ubọk Ọbọn̄ se n̄konyụn̄ nyakde nnọ mbufo, nte, ke okoneyo oro ẹdade Enye ẹnọ, Ọbọn̄ Jesus emen uyo; ndien ke Enye ama ọkọnọ Abasi ekọm, Enye obụn̄ uyo, onyụn̄ ọdọhọ ete, Emi edi ikpọkidem Mi ọnọ mbufo; ẹnam emi nditi Mi. Kpa ntre n̄ko ke Enye emen cup, ke ẹma ẹkedia n̄kpọ ẹma, ete, Cup emi edi obufa ediomi ke iyịp Mi; ẹnam emi, adan̄a ini nte ẹn̄wọn̄wọn̄, ke editi Mi.”—1 Corinth 11:23-25.

4. Ntak emi mme Christian ẹkpenịmde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

4 Luke andiwet Gospel ọsọn̄ọ nte ke Jesus ama owụk ete: “Ẹka iso ẹnam emi ke nditi Mi.” (Luke 22:19, NW) Ke akpanikọ, ẹsiwak ndikot edinam emi Editi n̄kpa Christ. Paul okot enye n̄ko Udia Mbubịteyo Ọbọn̄—kpa enyịn̄ emi odotde, sia ẹketọn̄ọde enye ke okoneyo. (1 Corinth 11:20) Ẹwụk mme Christian ẹte ẹnịm Udia Mbubịteyo Ọbọn̄. Edi ntak ẹketọn̄ọde edinam emi?

Ntak Ẹketọn̄ọde Enye

5, 6. (a) Nso ikedi ntak kiet emi Jesus ọkọtọn̄ọde Editi? (b) Nọ ntak efen emi akanamde ẹtọn̄ọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄.

5 Ntak kiet emi ẹketọn̄ọde Editi enyene n̄kpọ ndinam ye uduak kiet emi n̄kpa Jesus ọkọyọhọde. Enye akakpa nte andimụm unen itie edikara Ete esie eke heaven n̄kama. Ke ntre, Christ ama owụt nte ke Satan kpa Devil edi osu nsu ke ndidori mme owo ikọ nte ke mmọ ẹnam n̄kpọ Abasi n̄kukụre ke ntak ibụk ibụk uduak. (Job 2:1-5) Jesus ndikpa ke edinam akpanikọ ama owụt ke ikọ emi edi nsu onyụn̄ adat Jehovah esịt.—Mme N̄ke 27:11.

6 Ntak efen emi ẹketọn̄ọde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ekedi nditi nnyịn nte ke ebede ke n̄kpa esie nte mfọnmma owo emi mînyeneke idiọkn̄kpọ, Jesus ama “ọnọ uwem Esie ndifak ediwak owo.” (Matthew 20:28) Ke ini akpa owo akanamde idiọkn̄kpọ ke iso Abasi, enye ama ọduọk mfọnmma uwem eke owo ye kpukpru idotenyịn oro akasan̄ade ye emi. Nte ededi, Jesus ọkọdọhọ ete: “Abasi akamama ererimbot ntem, tutu Enye osio ikpọn̄-ikpọn̄ Eyen emi Enye obonde ọnọ, man owo ekededi eke ọbuọtde idem ye Enye okûtak, edi enyene nsinsi uwem.” (John 3:16) Ke akpanikọ, “n̄kpọ-eyen-utom idiọk-n̄kpọ edi n̄kpa, edi enọ Abasi edi nsinsi uwem ke Christ Jesus Ọbọn̄ nnyịn.” (Rome 6:23) Edinịm Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ esiti nnyịn aban̄a akwa ima emi Jehovah ye Eyen esie ẹwụtde ebe ke n̄kpa uwa ufak Jesus. Nnyịn ikpowụt esịtekọm iban̄a ima oro didie ntem!

Ẹkpenịm Enye Ini Ewe?

7. Ntak emi mme Christian oro ẹyetde aran ẹdiade mme n̄kpọ idiọn̄ọ Editi “[ediwak] ini”?

7 Paul ọkọdọhọ aban̄a Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ete: “Adan̄a ini nte ẹdadia uyo emi ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ cup emi, mbufo ẹkwọrọ n̄kpa Ọbọn̄ tutu Enye edi.” (1 Corinth 11:26) Owo kiet kiet ke otu mme Christian oro ẹyetde aran ayadia mme n̄kpọ idiọn̄ọ Editi tutu esịm n̄kpa. Ntem, ke iso Jehovah Abasi ye ererimbot, mmọ ẹyeka iso ẹtan̄a mbuọtidem oro mmọ ẹnyenede ke ndutịm uwa ufak Jesus oro Abasi ọnọde.

8. Otu mbon oro ẹyetde aran ẹkenyene ndinịm Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ tutu ini ewe?

8 Otu mme Christian oro ẹyetde aran ẹdinịm Editi n̄kpa Christ ebịghi adan̄a didie? Paul ọkọdọhọ ete: “Tutu Enye edi,” emi nte an̄wan̄ade, ọwọrọde ete ke ẹyeka iso ndinịm usọrọ emi tutu Jesus edi edida mme anditiene enye oro ẹyetde aran ọnyọn̄ heaven ebe ke ediset ke n̄kpa ke ini “edidu” esie. (1 Thessalonica 4:14-17, NW) Emi ekem ye mme ikọ oro Jesus eketịn̄de ọnọ mme anam-akpanikọ apostle 11 ete: “Edieke n̄kade n̄ketịm itie ntre nnọ mbufo, nyafiak ndi ndida mbufo nnọ Idem Mi; man mbufo ẹnyụn̄ ẹdu ke ebiet eke Ami ndude.”—John 14:3.

9. Nso ke ikọ Jesus oro ẹwetde ke Mark 14:25 ọwọrọ?

9 Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde Editi, enye ama etịn̄ aban̄a cup wine onyụn̄ ọdọhọ mme anam-akpanikọ apostle esie ete: “Ndin̄wọn̄ke aba mfri vine, tutu esịm usen oro ndin̄wọn̄de enye obufa ke Obio Ubọn̄ Abasi.” (Mark 14:25) Sia Jesus mîdin̄wọn̄ke ata ata wine ke heaven, an̄wan̄a nte ke enye ekenyene idatesịt ke ekikere, oro ẹsidade ẹtịn̄ ẹban̄a wine ndusụk ini. (Psalm 104:15; Ecclesiastes 10:19) Ndidu ọtọkiet ke Obio Ubọn̄ edidi n̄kpọ idatesịt oro enye ye mme anditiene nde ikpat esie ẹkenen̄erede ẹyom ye ọkpọsọn̄ udọn̄.—Rome 8:23; 2 Corinth 5:2.

10. Ikafan̄ ke ẹkpenịm Editi?

10 Nte ẹkpenyene nditi n̄kpa Jesus ke ọfiọn̄ ke ọfiọn̄, ke urua ke urua, m̀mê ke usen ke usen? Baba. Jesus ọkọtọn̄ọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ndien ẹkewot enye ke usen Passover, oro ẹkesinịmde ndida ‘nti’ edinyan̄a Israel nsio ke ufụn Egypt ke 1513 M.E.N. (Exodus 12:14) Ẹkesinịm Passover emi ini kiet kpọt ke isua, ke ọyọhọ usen 14 ke ọfiọn̄ Nisan mme Jew. (Exodus 12:1-6; Leviticus 23:5) Emi owụt ete ke ẹkpenyene ndinịm Editi n̄kpa Jesus nte ẹkesinịmde Passover—ke isua ke isua—idịghe ke ọfiọn̄ ke ọfiọn̄, ke urua ke urua, m̀mê ke usen ke usen.

11, 12. Nso ke mbụk owụt aban̄a mme akpa Editi oro ẹkesinịmde?

11 Ntre, odot ẹnịm Editi ke isua ke isua ke Nisan 14. N̄wed ndụn̄ọde kiet ọdọhọ ete: “Ẹkekot mme Christian ke Asia Minor mbon Quartodeciman [Mbon Ọyọhọ Usen Duopenan̄] ke ntak ekedide ido mmọ ndisinịm usọrọ pascha [Udia Mbubịteyo Ọbọn̄] kpukpru Nisan 14 . . . Usenọfiọn̄ emi ekeme ndiduọ ke Friday m̀mê ke usen efen ekededi ke urua.”—The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge, Eboho IV, page 44.

12 Ke etịn̄de aban̄a se ẹkesinamde ke ọyọhọ isua ikie iba E.N., ewetmbụk oro J. L. von Mosheim ọdọhọ ke mbon Quartodeciman ẹkesinịm Editi ke Nisan 14 koro “mmọ ẹketiene uwụtn̄kpọ Christ ukem nte ẹkpenịmde ibet.” Ewetmbụk efen ọdọhọ ete: “Ido eke mme ufọkabasi Quartodeciman ke Asia akasan̄a ukem ye eke ufọkabasi Jerusalem. Ke ọyọhọ isua ikie-2 ufọkabasi emi ke ini Pascha mmọ ke ọyọhọ usen 14 ke Nisan ẹma ẹsiti odudu edinyan̄a oro n̄kpa Christ enyenede.”—Studia Patristica, Eboho V, 1962, page 8.

Se Uyo Adade Aban̄a

13. Nso orụk uyo ke Jesus akada ke ini ọkọtọn̄ọde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

13 Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde Editi, “Enye [ama] emen uyo, ndien ke ama ọkọdiọn̄, obụn̄, onyụn̄ ọnọ [mme apostle].” (Mark 14:22) Uyo oro ẹkedade ẹnịm usọrọ emi ekedi kpa enye oro ẹkedade ke Passover. (Exodus 13:6-10) Sia owo mîkesịnke leaven, enye ekedi mbatmbat mbatmbat ama onyụn̄ ekeme ndisọp mbụn̄ọ ndien ẹkenyene ndibobụn̄ enye man ẹdeme. Ke ini Jesus ke utịbe utịbe usụn̄ akanamde uyo awak ekem ediwak tọsịn owo, uyo oro n̄ko ekedi se ẹkekemede ndisọp mbụn̄, koro enye ama obụn̄ uyo oro man ẹkeme ndideme. (Matthew 14:19; 15:36) Nte an̄wan̄ade, ndien, ndibụn̄ uyo Editi inyeneke se ọwọrọde ke n̄kan̄ eke spirit.

14. (a) Ntak odotde ẹda uyo eke leaven mîdụhe ẹnịm Editi? (b) Nso orụk uyo ke ẹkeme ndidep m̀mê ndisan̄ nda nnịm Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

14 Ke etịn̄de aban̄a uyo oro enye akadade ke ini ọkọtọn̄ọde Editi, Jesus ọkọdọhọ ete: “Emi edi ikpọkidem Mi ọnọ mbufo.” (1 Corinth 11:24; Mark 14:22) Ama odot ndida uyo eke leaven mîdụhe. Ntak-a? Koro leaven ekeme ndidi idiọn̄ọ idiọkn̄kpọ, m̀mê idiọkido. (1 Corinth 5:6-8) Uyo oro akada aban̄a mfọnmma, anana-idiọkn̄kpọ ikpọkidem Jesus, emi nte odotde, ẹkenọde nte uwa ufak. (Mme Hebrew 7:26; 10:5-10) Mme Ntiense Jehovah ẹsiti emi ẹnyụn̄ ẹtiene uwụtn̄kpọ Jesus ke ndida uyo eke leaven mîdụhe ke usọrọ Editi. Ke ndusụk idaha, mmọ ẹsida uyo mme Jew ẹkotde matzos, oro owo mîbuakke ndunịm mînyụn̄ isịnke ndien, utọ nte eyịm m̀mê nsenunen. Ke ẹsiode oro ẹfep, ẹkeme ndida ekpri mmọn̄ ẹbuak ye ekpri ndomuyo (ke ebiet ẹkemede, wheat) ẹnam uyo eke leaven mîdụhe. Ẹkpenyene ndiwere ndomuyo oro nnam edi mfefere mfefere ẹnyụn̄ ẹsịn enye ke usan usan̄ uyo oro ẹyetde esisịt aran ẹmen ẹsịn ke usan̄uyo tutu enye asat akran̄.

Se Wine Adade Aban̄a

15. Nso ikesịne ke cup oro, ke ini Christ ọkọtọn̄ọde Editi n̄kpa esie?

15 Ke ẹma ẹkedeme uyo eke leaven mîdụhe ẹma, Jesus ama emen cup, “ke Enye ama ọkọnọ ekọm, ayak ọnọ [mme apostle]; kpukpru mmọ ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄.” Jesus ama anam an̄wan̄a ete: “Emi edi iyịp Mi, eke ediomi, emi ẹduọkde kaban̄a ediwak owo.” (Mark 14:23, 24) Nso ikesịne ke cup oro? Wine oro ọsọn̄de inua, idịghe mmọn̄ mfri vine oro mîsọn̄ke inua. Ke ini N̄wed Abasi etịn̄de aban̄a wine, enye itịn̄ke iban̄a mmọn̄ mfri vine oro mîsọn̄ke inua. Ke uwụtn̄kpọ, nte Jesus ọkọdọhọde, edi wine emi ọsọn̄de inua ekeme ndinam “n̄kani ikpa” ẹsiaha, idịghe mmọn̄ mfri vine. Ndien mme asua Christ ẹma ẹdori enye ikọ ẹte ke edi “akpammịn.” Oro ekpekedi edori ikọ emi mîwọrọke n̄kpọ edieke wine oro ekpekedide ikpîkpu mmọn̄ mfri vine. (Matthew 9:17; 11:19) Ẹma ẹsin̄wọn̄ wine ke ini usọrọ Passover, ndien Christ ama akama enye ke ini ọkọtọn̄ọde Editi n̄kpa esie.

16, 17. Mme utọ wine ewe ẹdot se ẹkamade ke usọrọ Editi, ndien ntak-a?

16 Ndatndat wine kpọt odot ndida mban̄a iyịp Jesus oro ẹkeduọkde, emi se ikesịnede ke cup oro adade aban̄a. Jesus ke idemesie ọkọdọhọ ete: “Emi edi iyịp Mi, eke ediomi, emi ẹduọkde kaban̄a ediwak owo.” Ndien apostle Peter ekewet ete: “Sia [mme Christian oro ẹyetde aran] ẹfiọkde ẹte, ikadaha mbiara n̄kpọ, kpa silver ye gold, ifak mbufo isio ke ndisịme edu uwem oro okotode mme ete ebe esịm mbufo; edi ẹkeda iyịp eke ọsọn̄de urua ẹfak mbufo, nte iyịp eyen-erọn̄ eke ananade ndo onyụn̄ ananade ntọi, kpa eke Christ.”—1 Peter 1:18, 19.

17 Nte eyịghe mîdụhe, edi wine otode ndatndat mfri vine ke Jesus akada ke ini ọkọtọn̄ọde Editi oro. Nte ededi, ndusụk ndatndat wine eyomfịn idotke koro ẹbuak ọkpọsọn̄ mmịn m̀mê brandy mîdịghe ẹsịn ikọn̄-ibọk ye ufuọn̄. Iyịp Jesus ama ekem, ikoyomke ẹbuak n̄kpọ ekededi ke enye. Ntem, mme utọ wine nte port, sherry, ye vermouth idotke. Wine oro ẹsịnede ke cup Editi ekpedi ndatndat wine oro owo mîsịnke inịn̄e mînyụn̄ isịnke n̄kpọ ndinam ọsọn̄ inua. Ẹkeme ndikama ndatndat wine otode vine oro owo anamde ke idemesie, emi owo mîsịnke inịn̄e, ẹnyụn̄ ẹkeme ndikama utọ wine nte ndatndat burgundy ye claret.

18. Ntak emi Jesus mîkanamke utịben̄kpọ ke ebuana ye uyo ye wine Editi?

18 Ke ini ọkọtọn̄ọde udia emi, Jesus ke utịbe utịbe usụn̄ ikanamke mme n̄kpọ idiọn̄ọ oro ẹkabade ẹdi ata ata ikpọkidem ye iyịp esie. Ndita ikpọkidem owo nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ iyịp ekpedi ndita owo, edibiat ibet Abasi. (Genesis 9:3, 4; Leviticus 17:10) Jesus okosụk enyenyene ofụri ikpọkidem esie ye ofụri iyịp esie. Ẹkenọ idem esie nte mfọnmma uwa ẹnyụn̄ ẹduọk iyịp esie ke uwemeyo edem usen oro okosụk edide Nisan 14, ke usen mme Jew. Ke ntre, uyo ye wine Editi ẹdi mme n̄kpọ idiọn̄ọ, ẹdade ẹban̄a ikpọkidem ye iyịp Christ. *

Editi—Udia Emem

19. Ntak ẹkemede ndikama awak ebe usan ye cup kiet ke usọrọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

19 Ke ini Jesus ọkọtọn̄ọde Editi, enye ama ọdọhọ mme anam-akpanikọ apostle esie ẹn̄wọn̄ ke cup kiet. Gospel Matthew ọdọhọ ete: “[Jesus] emen cup, onyụn̄ ọkọm Abasi, onyụn̄ ọnọ mmọ ete, Mbufo kpukpru ẹda ẹn̄wọn̄.” (Matthew 26:27) Ndikama “cup” kiet kpọt, utu ke ediwak cup, ikedịghe mfịna, sia nte an̄wan̄ade, owo 11 kpọt ẹkedi mme andidia ẹkenyụn̄ ẹtie ke okpokoro kiet ndien ẹma ẹkeme ndiyak cup emi nnọ kiet eken ye unana ubiatini. Isua emi, ediwak miliọn owo ẹyesop idem kaban̄a Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ke se ibede esop Mme Ntiense Jehovah 94,000 ke ofụri ererimbot. Sia edide ata ediwak owo ẹyesop idem kaban̄a edinam emi ke okoneyo oro, eyedi cup kiet kpọt idikemke ndida ndeme kpukpru owo. Edi ke ikpọ esop, ẹyeda ukem n̄kpọ idiọn̄ọ oro ke ediwak cup man ẹkeme ndimen mmọ nsan̄a n̄kanade otuowo ke ini. Kpasụk ntre, ẹkeme ndikama se iwakde ibe usan kiet nsịn uyo. Idụhe itie ke N̄wed Abasi oro owụtde ke cup m̀mê akrasi emi ana enyene san̄asan̄a ndudiọn̄. Nte ededi, cup ye usan oro ẹkpenyene ndiwụt uku emi edinam oro enyenede. Oyowụt eti ibuot nditre ndidọn̄ wine ke cup awak akaha tutu eyedi se wine oro otopde ọduọhọ ke ini ẹmende enye ẹsan̄a ẹkanade.

20, 21. Ntak emi nnyịn ikemede ndidọhọ ke Editi edi udia emem?

20 Okposụkedi ẹkemede ndikama awak ebe usan uyo kiet ye cup wine kiet, Editi edi udia emem. Ke Israel eset, owo ama ekeme ndinọ udia emem ebe ke ndida unam ndi edisana ebiet Abasi, ebiet emi ẹkesiwotde unam oro. Ẹma ẹsifọp ubak unam oro ke itieuwa, ẹnọ oku oro anamde utom ubak ẹnyụn̄ ẹnọ nditọ Aaron oro ẹkedide mme oku ubak ndien andiwa uwa oro ye ubon esie ẹma ẹsitiene ẹbuana ke udia oro. (Leviticus 3:1-16; 7:28-36) Editi n̄ko edi udia emem koro enye abuana edibuana udia ndia ọtọkiet.

21 Jehovah etiene enyene udeme ke udia emem emi nte Anditọn̄ọ ndutịm emi. Jesus edi uwa, ndien mme Christian oro ẹyetde aran ẹsitiene ẹbuana ẹdia mme n̄kpọ idiọn̄ọ oro. Ndidia n̄kpọ ke okpokoro Jehovah owụt nte ke mme andidia ẹdu ke emem ye enye. Nte ekemde, Paul ekewet ete: “Cup edidiọn̄ eke nnyịn idiọn̄de, nte oro idịghe edibuana iyịp Christ? Uyo eke nnyịn ibụn̄de, nte oro idịghe edibuana ikpọkidem Christ? Sia uyo edide kiet, nnyịn, emi iwakde, idi ikpọkidem kiet; koro kpukpru nnyịn itade uyo kiet oro.”—1 Corinth 10:16, 17.

22. Mme mbụme ewe ẹban̄ade Editi ẹsụhọ nnyịn ndibọrọ?

22 Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ edi n̄kukụre usọrọ ido ukpono eke isua ke isua oro Mme Ntiense Jehovah ẹsinịmde? Emi odot koro Jesus ama owụk mme anditiene enye ete: “Ẹka iso ẹnam emi ke nditi mi.” Ke Editi, nnyịn isiti n̄kpa Jesus, kpa n̄kpa oro ọsọn̄ọde itie edikara Jehovah. Nte nnyịn ikụtde, ke udia emem emi, uyo ada aban̄a ikpọkidem Christ oro ẹkewade ndien wine ada aban̄a iyịp esie oro ẹkeduọkde. Edi, ata ekpri ibat owo ẹsita uyo ẹnyụn̄ ẹn̄wọn̄ wine emi ẹdide mme n̄kpọ idiọn̄ọ. Ntak edide ntre? Nte Editi enen̄ede enyene se ọwọrọde ọnọ ediwak miliọn owo oro mîsidiaha? Ke akpanikọ, nso ke Udia Mbubịteyo Ọbọn̄ ọkpọwọrọ ọnọ fi?

[Ikọ idakisọn̄]

^ ikp. 18 Se Insight on the Scriptures, Eboho 2, page 271, emi Mme Ntiense Jehovah ẹsiode.

Nso Idi Ibọrọ Fo?

• Ntak emi Jesus ọkọtọn̄ọde Udia Mbubịteyo Ọbọn̄?

• Ikafan̄ ke ẹkpenịm Editi?

• Nso ke uyo Editi eke leaven mîdụhe ada aban̄a?

• Nso ke wine Editi ada aban̄a?

[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]

[Ndise ke page 15]

Jesus ọkọtọn̄ọ Udia Mbubịteyo Ọbọn̄