1, 2. Ποιοι μπορούν να ωφεληθούν από την προσεκτική εξέταση του βιβλίου Άσμα Ασμάτων, και γιατί; (Βλέπε εικόνα στην αρχή του άρθρου.)

“ΠΟΣΟ στοργικά κοιτούν ο ένας τον άλλον και πόσο τρυφερά κρατιούνται! Φαίνονται τόσο ερωτευμένοι!” Αυτές οι σκέψεις περνούν από το μυαλό του πρεσβυτέρου που πριν από λίγο τέλεσε το γάμο τους. Καθώς οι νεόνυμφοι χορεύουν όλο χάρη στη δεξίωση, ο αδελφός αναρωτιέται: “Θα αντέξει άραγε ο γάμος τους στο χρόνο; Καθώς τα χρόνια περνούν, θα μεγαλώνει η αγάπη τους ή θα κάνει φτερά και θα πετάξει μακριά;” Η αγάπη ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα μπορεί να είναι κάτι πολύ όμορφο όταν αποδεικνύεται ακλόνητη και ανθεκτική. Εντούτοις, με τόσο πολλούς γάμους να διαλύονται, δεν είναι αβάσιμο να αναρωτιέται κανείς αν η αγάπη μπορεί πράγματι να έχει διάρκεια.

² Η αληθινή αγάπη ήταν σπάνια ακόμη και στις μέρες του Βασιλιά Σολομώντα, στον αρχαίο Ισραήλ. Σχολιάζοντας το ηθικό κλίμα της εποχής του, ο ίδιος έγραψε: «Έναν άντρα μεταξύ χιλίων βρήκα αλλά μια γυναίκα μεταξύ όλων αυτών δεν βρήκα. Δείτε! Αυτό μόνο βρήκα: ότι ο αληθινός Θεός έκανε τους ανθρώπους ευθείς αλλά εκείνοι επιζήτησαν πολλά σχέδια». (Εκκλ. 7:26-29) Κυρίως λόγω της επιρροής των αλλοεθνών γυναικών που ασκούσαν τη λατρεία του Βάαλ, οι ηθικές αξίες στις μέρες  του είχαν πέσει τόσο χαμηλά ώστε ο Σολομών δυσκολευόταν να βρει έναν άντρα ή μια γυναίκα με ηθικές αρχές. * Ωστόσο, το ποίημα που είχε γράψει περίπου 20 χρόνια νωρίτερα, το Άσμα Ασμάτων, δείχνει ότι η αγάπη ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα μπορεί να είναι ανθεκτική. Περιγράφει επίσης με γλαφυρό τρόπο τι είναι αληθινή αγάπη και πώς εκδηλώνεται. Τόσο οι παντρεμένοι όσο και οι ανύπαντροι λάτρεις του Ιεχωβά μπορούν να μάθουν πολλά για αυτήν εξετάζοντας προσεκτικά το συγκεκριμένο βιβλίο της Γραφής.

3. Γιατί μπορεί να υπάρξει αληθινή αγάπη ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα;

³ Διαβάστε Άσμα Ασμάτων 8:6. Η φράση «η φλόγα του Γιαχ», η οποία χρησιμοποιείται για να περιγράψει την αγάπη, είναι εξαιρετικά μεστή σε νόημα. Η αληθινή αγάπη είναι «η φλόγα του Γιαχ» με την έννοια ότι ο Ιεχωβά είναι Αυτός που έβαλε μέσα μας αυτή την αγάπη. Δημιούργησε τον άνθρωπο κατά την εικόνα του, με την ικανότητα να αγαπάει. (Γέν. 1:26, 27) Όταν παρουσίασε την πρώτη γυναίκα, την Εύα, στον πρώτο άντρα, τον Αδάμ, τα λόγια που βγήκαν από το στόμα του Αδάμ ήταν αληθινό ποίημα. Σίγουρα η Εύα ένιωθε πολύ κοντά στον Αδάμ, εκείνον από τον οποίο «πάρθηκε». (Γέν. 2:21-23) Εφόσον ο Ιεχωβά έχει δώσει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να δείχνουν αγάπη, είναι βέβαιο ότι η αγάπη ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα μπορεί να μείνει ακλόνητη και δυνατή.

4, 5. Αφηγηθείτε σύντομα την ιστορία που περιγράφεται στο Άσμα Ασμάτων.

⁴ Η αγάπη ανάμεσα σε άτομα του αντίθετου φύλου έχει και άλλα γνωρίσματα εκτός από το ότι μπορεί να είναι σταθερή και ανθεκτική. Μερικά από αυτά περιγράφονται με θαυμάσιο τρόπο στο Άσμα Ασμάτων. Το άσμα αυτό, που είναι γραμμένο όπως το λιμπρέτο, δηλαδή το κείμενο μιας όπερας, αφηγείται μια ιστορία αγάπης ανάμεσα σε κάποια κοπέλα από το χωριό Σουνάμ, ή αλλιώς Σουλάμ, και στον αγαπημένο της ποιμένα. Η ομορφιά της κοπέλας έλκυσε τον Σολομώντα, ο οποίος βρισκόταν τότε κοντά στα αμπέλια που φύλαγε εκείνη, και έτσι οδηγείται στον καταυλισμό του. Ωστόσο, από την πρώτη στιγμή είναι ξεκάθαρο ότι εκείνη αγαπάει τον ποιμένα. Καθώς ο Σολομών προσπαθεί να την κερδίσει, εκείνη δεν διστάζει να εκφράσει τη λαχτάρα της να βρεθεί κοντά στον αγαπημένο της. (Άσμ. Ασμ. 1:4-14) Ο ποιμένας πηγαίνει στον καταυλισμό και ανταλλάσσουν όμορφες εκφράσεις τρυφερότητας.—Άσμ. Ασμ. 1:15-17.

⁵ Ο Σολομών επιστρέφει στην Ιερουσαλήμ, παίρνοντας την κοπέλα μαζί του. Ο ποιμένας την ακολουθεί. (Άσμ. Ασμ. 4:1-5, 8, 9) Όλες οι προσπάθειες του Σολομώντα να κερδίσει την αγάπη της αποδεικνύονται άκαρπες. (Άσμ. Ασμ. 6:4-7· 7:1-10) Τελικά, της επιτρέπει να φύγει. Το άσμα ολοκληρώνεται με την κοπέλα να εκφράζει την επιθυμία να τρέξει ο αγαπημένος της «σαν γαζέλα» για να έρθει κοντά της.—Άσμ. Ασμ. 8:14.

6. Γιατί είναι δύσκολο να προσδιορίσουμε τα πρόσωπα της ιστορίας;

⁶ Πράγματι, το «άσμα ασμάτων» του Σολομώντα είναι όμορφο και γεμάτο νόημα. Ωστόσο, δεν είναι πάντα εύκολο να προσδιορίσουμε τα πρόσωπα που περιλαμβάνονται στους διαλόγους, στους μονολόγους και στα όνειρα αυτού του άσματος. (Άσμ. Ασμ. 1:1) Σύμφωνα με Το Βιβλικό Λεξικό του Νέου Ερμηνευτή (The New Interpreter’s Dictionary of the Bible), «πράγματα όπως η πλοκή, η ιστορία, η εξέλιξη της αφήγησης και οι χαρακτήρες δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία». Τα ονόματα των προσώπων που συμμετέχουν ίσως έχουν παραληφθεί για να μην αποσπάσουν την προσοχή από το λυρικό και ποιητικό ύφος του άσματος. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί κανείς να ξεχωρίσει ποιος  μιλάει κάθε φορά από αυτά που λέει ή από αυτά που του λένε. *

7, 8. Τι μπορούμε να πούμε για τις εκφράσεις τρυφερότητας που υπάρχουν στο Άσμα Ασμάτων; Δώστε παραδείγματα.

⁷ Το Άσμα Ασμάτων περιέχει πολλές εκφράσεις τρυφερότητας ανάμεσα στην κοπέλα και στον ποιμένα. Αν και αυτές οι εκφράσεις αντανακλούν τον πολιτισμό της Ανατολής πριν από περίπου 3.000 χρόνια και μπορεί να φαίνονται παράξενες στο σημερινό αναγνώστη, είναι γεμάτες νόημα και τα αισθήματα που μεταδίδουν δεν μας είναι άγνωστα. Λόγου χάρη, ο ποιμένας εκθειάζει τα τρυφερά και καλοσυνάτα μάτια της κοπέλας παρομοιάζοντάς τα με «μάτια περιστεριών». (Άσμ. Ασμ. 1:15) Εκείνη λέει ότι τα μάτια του μοιάζουν, όχι απλώς με μάτια περιστεριών, αλλά με τα ίδια τα περιστέρια. (Διαβάστε Άσμα Ασμάτων 5:12) Η σκούρα ίριδα που περιβάλλεται από το άσπρο των ματιών του της φαίνεται τόσο όμορφη όσο ένα περιστέρι που λούζεται στο γάλα.

⁸ Αλλά δεν αναφέρονται όλες οι εκφράσεις τρυφερότητας αυτού του άσματος στη φυσική ομορφιά. Προσέξτε πώς εκφράζεται ο ποιμένας για τον τρόπο που μιλάει η κοπέλα. (Διαβάστε Άσμα Ασμάτων 4:7, 11) Λέει ότι τα χείλη της “στάζουν μέλι κηρήθρας”. Γιατί; Επειδή το μέλι της κηρήθρας είναι πιο γλυκό και πιο γευστικό από το μέλι που έχει εκτεθεί στον αέρα. «Μέλι και γάλα είναι κάτω από τη γλώσσα [της]», δηλαδή, σαν το μέλι και το γάλα, τα λόγια της είναι ευχάριστα και ωφέλιμα. Είναι φανερό πως, όταν ο ποιμένας λέει στο κορίτσι «είσαι πανέμορφη, . . . και ελάττωμα δεν υπάρχει πάνω σου», δεν έχει υπόψη του μόνο τη φυσική της ομορφιά.

9. (α) Τι περιλαμβάνει η αγάπη μεταξύ των γαμήλιων συντρόφων; (β) Γιατί είναι σημαντικό να ανταλλάσσουν οι σύζυγοι εκφράσεις τρυφερότητας;

⁹ Η διευθέτηση του γάμου δεν είναι απλώς ένα συμβόλαιο ή μια επίσημη συμφωνία από την οποία λείπει η αγάπη και η στοργή. Στην πραγματικότητα, η αγάπη είναι το διακριτικό γνώρισμα του Χριστιανικού γάμου. Αλλά τι είδους αγάπη είναι αυτή; Είναι η αγάπη που βασίζεται σε Γραφικές αρχές; (1 Ιωάν. 4:8) Είναι η στοργή—το είδος της αγάπης που συνδέει τα μέλη μιας οικογένειας; Είναι ο θερμός και τρυφερός δεσμός που ενώνει τους αληθινούς φίλους; (Ιωάν. 11:3) Ή μήπως είναι η ερωτική αγάπη; (Παρ. 5:15-20) Στην πραγματικότητα, η αληθινή και αστείρευτη αγάπη ανάμεσα στο ζευγάρι τα περιλαμβάνει όλα αυτά. Καταλαβαίνουμε καλύτερα ότι μας αγαπούν όταν μας το δείχνουν. Πόσο σημαντικό είναι να μην αφήνουν οι γαμήλιοι σύντροφοι τα ζητήματα της καθημερινότητας να τους εμποδίζουν να εκδηλώνουν την τρυφερότητά τους! Τέτοιες εκδηλώσεις μπορεί να συμβάλλουν πολύ στην ασφάλεια και στην ευτυχία που νιώθουν οι σύζυγοι στο γάμο. Στους πολιτισμούς όπου οι γάμοι είναι συνήθως διευθετημένοι και το ζευγάρι γνωρίζεται ελάχιστα πριν από τη μέρα του γάμου, οι γαμήλιοι σύντροφοι πρέπει να θυμούνται πόσο σημαντικό είναι να εκφράζουν την αγάπη τους με λόγια. Τότε η σχέση τους θα ανθίζει και η αγάπη τους θα μεγαλώνει.

10. Πώς επιδρά η ανάμνηση των εκδηλώσεων τρυφερότητας;

¹⁰ Οι εκδηλώσεις τρυφερότητας μεταξύ των γαμήλιων συντρόφων έχουν και μια άλλη θετική επίδραση. Ο Βασιλιάς Σολομών προσφέρθηκε να φτιάξει για τη Σουλαμίτισσα «κρίκους από χρυσάφι . . . μαζί με στολίσματα από ασήμι». Την κατέκλυσε με επαίνους, λέγοντας ότι ήταν «όμορφη σαν πανσέληνος, αγνή σαν λαμπερός ήλιος». (Άσμ. Ασμ. 1:9-11· 6:10) Αλλά η  κοπέλα έμεινε πιστή στον αγαπημένο της ποιμένα. Τι της έδινε δύναμη και την παρηγορούσε όσο ήταν μακριά του; Η ίδια μας εξηγεί. (Διαβάστε Άσμα Ασμάτων 1:2, 3) Θυμόταν τις “εκδηλώσεις τρυφερότητας” του ποιμένα της. Για αυτήν, ήταν «καλύτερες από κρασί» που ευφραίνει την καρδιά, και το όνομά του ήταν καταπραϋντικό «σαν λάδι» που χύνεται στο κεφάλι. (Ψαλμ. 23:5· 104:15) Ναι, η ευχάριστη ανάμνηση των εκδηλώσεων αγάπης μπορεί να κάνει την αγάπη ακόμη πιο ανθεκτική στο χρόνο. Πόσο σημαντικό είναι να εκδηλώνουν οι γαμήλιοι σύντροφοι την τρυφερότητά τους!

11. Τι μαθαίνουν οι ανύπαντροι Χριστιανοί από τα λόγια που είπε η Σουλαμίτισσα στις κόρες της Ιερουσαλήμ;

¹¹ Το Άσμα Ασμάτων διδάσκει πολλά και στους ανύπαντρους Χριστιανούς, ειδικά σε εκείνους που αναζητούν σύντροφο. Η κοπέλα δεν ένιωθε αγάπη για τον Σολομώντα. Βάζοντας τις κόρες της Ιερουσαλήμ να ορκιστούν, είπε: «Μην προσπαθήσετε να ξυπνήσετε ή να εγείρετε την αγάπη μέσα μου ώσπου να το θελήσει». (Άσμ. Ασμ. 2:7· 3:5) Γιατί; Απλούστατα, επειδή δεν είναι κατάλληλο να αρχίζει κάποιος αισθηματική σχέση με τον οποιονδήποτε. Αν ένας Χριστιανός ή μια Χριστιανή επιθυμεί λοιπόν να παντρευτεί, είναι σοφό να περιμένει υπομονετικά ώσπου να γνωρίσει το άτομο που μπορεί να αγαπήσει αληθινά.

12. Γιατί αγαπούσε η Σουλαμίτισσα τον ποιμένα;

¹² Γιατί αγαπούσε η Σουλαμίτισσα τον ποιμένα; Είναι αλήθεια ότι ήταν όμορφος, “έμοιαζε με γαζέλα”. Τα χέρια του ήταν δυνατά σαν «κύλινδροι χρυσοί», και τα πόδια του ήταν όμορφα και στιβαρά σαν «στύλοι μαρμάρινοι». Αλλά δεν ήταν μόνο η δύναμη και η ομορφιά του. «Σαν μηλιά ανάμεσα στα δέντρα του δάσους», έτσι ήταν «ο αγαπημένος [της] ανάμεσα στους γιους». Για να έχει αυτή η θεοσεβής κοπέλα τέτοια αισθήματα για τον ποιμένα της, θα πρέπει να επρόκειτο για πνευματικό άντρα.—Άσμ. Ασμ. 2:3, 9· 5:14, 15.

13. Γιατί αγαπούσε ο ποιμένας τη Σουλαμίτισσα;

¹³ Και τι θα πούμε για τη Σουλαμίτισσα; Αν και ήταν αρκετά όμορφη για να τραβήξει την προσοχή ενός βασιλιά που τότε είχε «εξήντα βασίλισσες και ογδόντα παλλακίδες και κοπέλες αναρίθμητες», εκείνη θεωρούσε ότι δεν ήταν «παρά ένα σαφράνι στην παράκτια πεδιάδα»—ένα συνηθισμένο λουλούδι. Ήταν πολύ μετριόφρων και ταπεινή. Διόλου παράξενο που για τον ποιμένα της ήταν «σαν κρίνο ανάμεσα σε αγκαθιές» —κάθε άλλο παρά συνηθισμένη! Ήταν μια κοπέλα πιστή στον Ιεχωβά.—Άσμ. Ασμ. 2:1, 2· 6:8.

14. Τι διδάσκει τους άγαμους Χριστιανούς που θέλουν να παντρευτούν η αγάπη η οποία περιγράφεται στο Άσμα Ασμάτων;

¹⁴ Στις Γραφές, οι Χριστιανοί λαβαίνουν την ισχυρή νουθεσία να παντρεύονται «μόνο εν Κυρίω». (1 Κορ. 7:39) Οι άγαμοι Χριστιανοί που θέλουν να παντρευτούν δεν δημιουργούν αισθηματικούς δεσμούς με μη ομόπιστα άτομα—αναζητούν σύντροφο μόνο ανάμεσα στους όσιους λάτρεις του Ιεχωβά. Εκτός αυτού, για να αντιμετωπίσει ένα ζευγάρι τις πιέσεις της ζωής διατηρώντας ειρήνη και πνευματική ενότητα στο γάμο του, απαιτείται πίστη και αφοσίωση στον Θεό—ιδιότητες που είναι σοφό να αναζητήσει κανείς σε έναν μελλοντικό γαμήλιο σύντροφο. Αυτές ακριβώς τις ιδιότητες βρήκαν ο ένας στον άλλον ο ποιμένας και η Σουλαμίτισσα.

15. Πώς είναι παράδειγμα η Σουλαμίτισσα για τους ανύπαντρους θεοσεβείς άντρες και γυναίκες;

¹⁵ Διαβάστε Άσμα Ασμάτων 4:12. Γιατί περιγράφει ο ποιμένας την αγαπημένη του σαν “κήπο φραγμένο”; Ένας περιτειχισμένος ή περιφραγμένος κήπος δεν είναι ανοιχτός σε όλους. Μπορεί κανείς να μπει σε αυτόν μόνο μέσω μιας αυλόπορτας που κλειδώνει. Η Σουλαμίτισσα είναι σαν έναν τέτοιον κήπο επειδή έδειχνε τη στοργή της μόνο στο μελλοντικό σύζυγό της—τον ποιμένα. Μη ενδίδοντας στα δελεάσματα του βασιλιά, απέδειξε ότι ήταν σαν «τείχος», όχι σαν «πόρτα» ανοιγμένη διάπλατα. (Άσμ. Ασμ. 8:8-10) Όπως εκείνη, έτσι και οι θεοσεβείς ανύπαντροι άντρες και γυναίκες κρατούν την αγάπη και την τρυφερότητά τους μόνο για το μελλοντικό σύντροφό τους.

16. Τι διδάσκει το Άσμα Ασμάτων σχετικά με τη στενή γνωριμία;

¹⁶ Όταν ο ποιμένας ζήτησε από τη Σουλαμίτισσα να πάει μια βόλτα μαζί του κάποια ανοιξιάτικη μέρα, οι αδελφοί της δεν την άφησαν. Αντιθέτως, της ανέθεσαν να φυλάει τα αμπέλια. Γιατί; Μήπως δεν την εμπιστεύονταν; Μήπως πίστευαν ότι είχε ανήθικες προθέσεις; Όχι, αλλά έπαιρναν προφυλάξεις ώστε να μη βρεθεί η αδελφή τους σε μια κατάσταση που θα την έβαζε σε πειρασμό. (Άσμ. Ασμ. 1:6· 2:10-15) Εδώ λοιπόν υπάρχει ένα μάθημα για τους άγαμους Χριστιανούς: Στη διάρκεια της στενής γνωριμίας, να παίρνετε τις αναγκαίες προφυλάξεις για να κρατήσετε τη σχέση σας αγνή. Να αποφεύγετε τα απομονωμένα μέρη. Αν και οι καθαρές εκφράσεις στοργής μπορεί να είναι κατάλληλες, να προσέχετε να μη βρεθείτε σε πειρασμό.

17, 18. Πώς έχετε ωφεληθεί εξετάζοντας το Άσμα Ασμάτων;

¹⁷ Τα Χριστιανικά ζευγάρια γενικά αρχίζουν το γάμο τους με πολλή αγάπη και τρυφερότητα ο ένας για τον άλλον. Εφόσον ο Ιεχωβά θέσπισε το γάμο ως ισόβια διευθέτηση, είναι ζωτικό να προσπαθούν τα ζευγάρια να κρατούν τη φλόγα της αγάπης τους ζωντανή διατηρώντας μια ατμόσφαιρα που την κάνει να μεγαλώνει.—Μάρκ. 10:6-9.

¹⁸ Καθώς αναζητάτε γαμήλιο σύντροφο, θέλετε να βρείτε κάποιον που να μπορείτε να αγαπήσετε αληθινά και έπειτα να κάνετε την αγάπη σας δυνατή και άσβεστη, όπως δείχνει το Άσμα Ασμάτων. Είτε ψάχνετε για γαμήλιο σύντροφο είτε είστε ήδη παντρεμένοι, είθε η αγάπη σας να είναι αληθινή—«η φλόγα του Γιαχ».—Άσμ. Ασμ. 8:6.