مراجعه به متن

شگفتی‌های طبیعت

جهت‌یابی صوتی خفاش

جهت‌یابی صوتی خفاش

 با این که خفاش‌ها قدرت بینایی دارند،‏ اکثر گونه‌های آن‌ها برای این که در تاریکی شب بتوانند اطرافشان را به خوبی ببینند،‏ از یک سیستم جهت‌یابی استفاده می‌کنند؛‏ آن‌ها با استفاده از اندازه‌گیری سرعت انعکاس صدا فاصلهٔ اجسام را از خود تشخیص می‌دهند.‏ برای مثال،‏ بعضی خفاش‌ها می‌توانند از روی سرعت بال زدن حشرات،‏ یک سوسک را از یک پشه تشخیص دهند.‏

 نکته‌ای درخور توجه:‏ اکثر خفاش‌ها پالس‌های صدا را در حنجرهٔ خود تولید می‌کنند و آن را از دهان یا بینی خود بیرون می‌دهند.‏ آن‌ها این قابلیت را دارند که با استفاده از گوش‌های بزرگ خود انعکاس صدا را از روی اجسام بشنوند.‏ این انعکاس صدا به خفاش‌ها کمک می‌کند تا تصویری سه‌بعدی از محیط اطرافشان را در ذهن خود ایجاد کنند.‏ یک خفاش می‌تواند حتی با وجود صداهای خفاش‌های دیگر،‏ محل،‏ ارتفاع و فاصلهٔ اجسام اطراف خود را تشخیص دهد.‏

 قابلیت جهت‌یابی خفاش باید بسیار دقیق باشد،‏ زیرا اگر تنها یک میلی‌ثانیه (‏یک هزارم ثانیه)‏ در شنیدن خطا داشته باشد،‏ باعث می‌شود که از هدفش تا ۱۷ سانتی‌متر دور شود.‏ بنا به گفتهٔ محققان،‏ وجود دقت اندازه‌گیری‌ای بیشتر از یک میلی‌ثانیه غیرممکن به نظر می‌رسد.‏ اما تحقیقات نشان داده است که خفاش‌ها قادرند سرعت انعکاس صدا را با دقتی برابر با ۱۰ نانوثانیه (‏صد میلیونیوم ثانیه)‏ تشخیص دهند.‏ این قابلیت باعث می‌شود که خفاش‌ها بتوانند فاصلهٔ خود را با اجسام اطرافشان با دقت یک میلی‌متر یا حتی کمتر محاسبه کنند.‏

 محققان نوعی عصای هوشمند طراحی کرده‌اند که به نابینایان کمک می‌کند تا تصویری از محیط اطراف خود را در ذهنشان ایجاد کنند.‏ این تکنولوژی به آن‌ها کمک می‌کند تا از برخورد با موانع مختلف حتی در بالای سر خود مانند شاخه‌های درخت اجتناب کنند.‏ برایان هویل و دین واترز،‏ دو طراح این عصای هوشمند چنین عنوان می‌کنند:‏ «قابلیت فوق‌العادهٔ جهت‌یابی صوتی خفاش،‏ اساساً الهام‌بخش طراحی این تکنولوژی بود.‏»‏

 نظر شما چیست؟‏ آیا قابلیت فوق‌العادهٔ جهت‌یابی خفاش در اثر تکامل به وجود آمده یا یک طراح پشت این شگفتی طبیعت بوده است؟‏