Raica sara na lewena

Cava e Vakatakarakarataka na Manumanu Kulakula ena Vakatakila 17?

Cava e Vakatakarakarataka na Manumanu Kulakula ena Vakatakila 17?

Kena isau vakaivolatabu

Na manumanu kulakula e cavuti ena Vakatakila 17 e vakatakarakarataka na isoqosoqo e matataki ira na veimatanitu, qai vinakata me veivakaduavatataki e vuravura. A kilai tu e liu na isoqosoqo qori me Matabose Makawa kei Vuravura, ia sa vakatokai ena gauna qo me Matabose kei Vuravura.

Ka e kilai me baleta na manumanu kulakula

  1. iSoqosoqo vakapolitiki. E ‘vitu na uluna’ na manumanu kulakula, e tukuni ni vakaibalebaletaka qori e “vitu na ulunivanua” kei na “vitu na tui” se o ira na veiliutaki. (Vakatakila 17:​9, 10) E vakayagataki ena iVolatabu na ulunivanua kei na manumanu me vakatakarakarataka na matanitu.​—Jeremaia 51:24, 25; Taniela 2:​44, 45; 7:​17, 23.

  2. iVakarau ni veika vakapolitiki e vuravura. Erau veiucui na manumanu kulakula kei na manumanu e vitu na uluna ena Vakatakila 13, qai vakatakarakarataka na ivakarau ni veika vakapolitiki e vuravura. Na manumanu ruarua qori e vitu na uludrau, tini na kedrau ileu, qai volai e uludrau na yaca e vosabeci kina na Kalou. (Vakatakila 13:1; 17:3) Sa rauta me tukuni ni rau veiucui. Na ivakarau ni veika vakapolitiki e vuravura e ucuya vinaka na manumanu kulakula.​—Vakatakila 13:15.

  3. Tokoni koya na veimatanitu. Na manumanu kulakula e “basika mai” se cicivaki tiko ena nodra veitokoni na veimatanitu.​—Vakatakila 17:11, 17.

  4. Veitokani kei lotu. E dabe toka ena manumanu kulakula o Papiloni na Ka Levu, na lotu lasu kece kei vuravura. Kena ibalebale e vakatau tu vei lotu na itosotoso ni manumanu.​—Vakatakila 17:​3-5.

  5. Beca na Kalou. E “robota tu” na manumanu “na yaca e vosabeci kina na Kalou.”​—Vakatakila 17:3.

  6. Sega ni yavala tu ena loma ni dua na gauna. Ena sega ni yavala tu ena loma ni dua na gauna na manumanu kulakula ni na biu ena “qara e sega ni vakabotona.” * Ia ena qai cabe tale mai na qara na manumanu qori.​—Vakatakila 17:8.

Vakayacori na parofisai vakaivolatabu

Raica mada se sala cava rau vakayacora kina na parofisai me baleta na manumanu kulakula na Matabose kei Vuravura, kei na Matabose Makawa kei Vuravura.

  1. iSoqosoqo vakapolitiki. E tokona na veika vakapolitiki na Matabose kei Vuravura ni dau valataka “na nodra dodonu vakalawa na veimatanitu era lewena na kena isoqosoqo.” *

  2. iVakarau ni veika vakapolitiki e vuravura. Ena 2011, sa 193 na matanitu era lewe ni Matabose kei Vuravura. Sa rauta me kaya ni levu duadua na tamata kei na matanitu e matataka e vuravura.

  3. Tokoni koya na veimatanitu. E cicivaki tiko na Matabose kei Vuravura ena nodra veitokoni na veimatanitu era lewe ni kena isoqosoqo, qai tautauvata na lewa kei na dodonu e soli ina matanitu yadua.

  4. Veitokani kei lotu. E dau veitokoni vakalevu o lotu ina Matabose Makawa kei Vuravura, kei na Matabose kei Vuravura. *

  5. Beca na Kalou. A tauyavu na Matabose kei Vuravura “mera tiko vinaka kina na lewe i vuravura, me vakilai tale ga na sautu.” * E totoka na ka e via cakava qori na Matabose kei Vuravura, ia e beca na Kalou ni tukuna me cakava na ka e kaya na Kalou ni na cakava duadua ga na nona Matanitu.​—Same 46:9; Taniela 2:​44.

  6. Sega ni yavala ena loma ni dua na gauna. A tauyavu na Matabose Makawa kei Vuravura ni oti toka ga vakalailai na iMatai ni iValu Levu me vakilai tiko ga kina na sautu. Ia e sega ni tarova rawa na veivaluvaluti e veiyasa i vuravura. Sa tekivu guce na kena sasaga ena veiraravui ena iKarua ni iValu Levu ena 1939. Ni oti na iKarua ni iValu Levu ena 1945, a tauyavu sara na Matabose kei Vuravura. Na kena inaki, iwalewale e muria, kei na kena ituvatuva e tautauvata vinaka sara ga kei na Matabose Makawa kei Vuravura.

^ para. 10 E kaya na ivolavosa na Vine’s Expository of Old and New Testament Words, ni vosa vaKirisi e vakadewataki me “qara e sega ni vakabotona” e kena ibalebale “sega ni yalani na kena titobu.” Na iVolatabu na King James Version e vakayagataka tale ga na “qara e sega ni vakabotona.” Ni cavuti ena iVolatabu na qara e sega ni vakabotona, e vakaibalebaletaka e dua na vanua se ituvaki e vesu kina e dua qai sega ni cakava rawa e dua na ka.

^ para. 13 Raica na Tikina e 2, ena iVola ni Veiyalayalati ni Matabose kei Vuravura (Charter of the United Nations).

^ para. 16 Kena ivakaraitaki, e kaya ena 1918 na nodra matabose na lotu Tawase e Merika ni “ivakatakarakara vakapolitiki ni Matanitu ni Kalou e vuravura” na Matabose kei Vuravura. Era lai sota e San Francisco ena 1965 mera veitokoni qai masulaka na Matabose kei Vuravura, na mata mai na lotu Buda, Katolika, Orthodox, Idu, Musolomani, lotu vakaJiu, kei na lotu Tawase. A vakaraitaka tale ga nona vakanuinui ena 1979 na Tui Tabu o John Paul II, ni na “ivurevure tawamudu ni vakacegu kei na lewadodonu” na Matabose kei Vuravura.

^ para. 17 Raica na Tikina e 1, ena iVola ni Veiyalayalati ni Matabose kei Vuravura.