Akea ae iai taamnein Iesu irouna. E aki roko n te raweaki taamneina ke ni kaaraki ni koreaki taamneina. Ma ni waakinakon te tienture ao iai taamneina irouia taani korobanna aika mwaiti.

A bon aki ataa raoi tein Iesu taani korobanna aikai. N angiin te tai a korea taamnein Iesu i aani kaririaia n te katei ae taabangaki, n aia koaua Aaro, ao ni baike a tangiri naake a na kabooi aia taamnei. Ma aia korobanna aikai a kona ni kairi ke ni kamaabubui aia iango aomata ibukin Iesu ao ana angareirei.

Tabeman taani korobanna a katea taamnein Iesu bwa e nimamate ma irana ae mwarairai ao e buai, ke e rangi ni mata n nanokawaki. Ni korobanna riki tabeua, e rangi ni mwaaka Iesu, e ramwaneaki n te oota, ke e teiararoa ma aomata. Ma bon akanne raoi tein Iesu? Ti na kangaa n ataia? Te anga teuana boni man ukerani kanoan te Baibara ake a na buokira n ota bwa tao aekakira Iesu. A kona naba ni kaetii raoi ara iango ibukina.

Akanne baike e taekin Iesu n ana tataro ngke e bwabetitoaki. (Ebera 10:5; Mataio 3:​13-17) Aekakira te rabwata anne? E kaoti te anera are Kabiriera nakoni Maria 30 tabun te ririki imwain anne ao e kangai: “Ane ko na bikoukou ao ko na bungia te nati te mwaane, . . . ae Natin te Atua.” (Ruka 1:​31, 35) Ngaia are e kororaoi Iesu n aron Atam ngke e karikaki. (Ruka 3:38; 1 I-Korinto 15:45) E bae ni kaakanoa rabwatan Iesu ao ni katotonga teutana tinana ae te I-Iutaia ae Maria.

Iai buain Iesu bwa aei kateia I-Iutaia ae e kaokoroia ma I-Rom. Te aeka ni buai aei boni kanikinaean te rine ao te karineaki, ma e aki mwarairai ao ni mangaongao. E boni bae Iesu ni kakataraaraoa buaina ke ni kakakororoa ao ni korea raoi irana. Tii Natiraite aika aki kokorei iraia n aron Tamton.​—Warekaia Iteraera 6:5; Taani Motikitaeka 13:5.

E riki bwa te kabentaa Iesu i nanon 30 te ririki, ao e aki kakabonganai bwaai ni mwakuri aika ni boong aikai. (Mareko 6:3) Ngaia are e bae n rangi ni marurung rabwatana. Ngke e moana ana mwakuri ni minita, ao “e a bane naba ni kaotinakoia te koraki ma tiibu ao kaao man te tembora, ao e kabwaroi aia maibibi taan raimwane ao e karangai aia taibora,” n tii ngaia. (Ioane 2:​14-17) Karaoan anne e kainnanoa te aomata ae korakora. E kabongana te rabwata Iesu are e katauraoia te Atua ibukina, ni kakororaoa mwiokoana aei: “I riai naba n tataekina te rongorongo ae raoiroi ae taekan ana Tautaeka n Uea te Atua nakoni kaawa ake tabeua, bwa ngaia aei bukini kanakoau.” (Ruka 4:43) Te ririanna n uarongorongo i Baretain, e kainnanoa te aomata ae rangi n ikemwaaka.

A bae ni kairaki aomata aika “korakai ma n rawawata” bwa a na butimwaea ana kakao Iesu aei, man ubuna ae kaota te tangira ao aroarona aika anainano. (Mataio 11:​28-30) E a kamatoaaki riki ana berita are e na motiki rawaia naake a kan reirei irouna man ana tangira ao ana akoi. A kani kaania  naba Iesu ataei, bwa e kangai te Baibara: “E anaiia ataei ni mwanokaiia.”​—Mareko 10:13-16.

E ngae ngke e rinanon te maraki Iesu imwaini matena, ma bon tiaki te aomata ngaia ae nananokawaki. N te katoto, e uataboa naba te kukurei n te baka ni mare are i Kana, ngke e onika te ran nakon te wain ae raoiroi. (Ioane 2:​1-11) Ni botaki riki tabeua, e anga taian reirei aika aki kona ni mwanuokinaki.​—Mataio 9:9-13; Ioane 12:1-8.

Ao ae moamoa riki, ana uarongorongo Iesu e karina te kimwareirei i nanoia ake a ongora, ni kantaningaan te maiu n aki toki. (Ioane 11:25, 26; 17:3) Ngke a oki taan rimwina ake 70 ma ni karakina mwin aia uarongorongo, ao e “rotaki n te kimwareirei ae bati” ao e taku: “Kam na kakatonga ngkai a a koreaki arami i karawa.”​—Ruka 10:20, 21.

A karaoi waaki mataniwi n Aaro ake n ana tai Iesu, ake a na kamoamoaaki ao ni karineaki iai. (Warekaia Iteraera 15:38-40; Mataio 23:5-7) Ma Iesu, e tuangia ana abotoro bwa a na aki ‘tautaekania’ aomata. (Ruka 22:25, 26) E bon anga te kauring ae kangai Iesu: “Tarataraingkami mairouia taani koroboki ake a kan nanakonako ma aia kamwarai ao ni kani kamauraki n te aro ae rine n taabo ni mwakete.”​—Mareko 12:38.

Ma e memena Iesu i buakoia aomata ao e aki atataaki rokona. (Ioane 7:​10, 11) E aki naba taraa n okoro i buakoia ana abotoro ake a kakaonimaki ake 11. E kaboria te tia kamwane are Iuta bwa “te kanikina” ni kaota iai Iesu nakoia taani kamwarua.​—Mareko 14:​44, 45.

Ngaia are e ngae ngke a bati rongorongon Iesu aika aki ataaki, ma e teretere bwa e kaokoro teina ma taamneina ake a kokoreaki. Ma te bae kakawaki riki, bon arora ngkai n iaiangoia ao tiaki ataakin raoi teina.

Akanne ana taeka Iesu n te bong are mate iai ao ni kaiiaki. (Ioane 14:19) E anga maiuna bwa “te kaboomwi ibukia aomata aika bati.” (Mataio 20:28) N te katenua ni bong, e kautia te Atua “n te rabwata n taamnei” ao “e kariaia bwa e na kaokaoti” nakoia taan rimwina tabeman. (1 Betero 3:18; Mwakuri 10:40) Aekakira tein Iesu ngke e kaoti nakoia taan rimwina? E bae ni kaokoro teutana, bwa a aki naba waekoa ni kinaa taan rimwina. Maria are te I-Maketara e kaireruaa ma te tia kawakina te onnaroka, ao taan rimwina ake uoman ake a rianna n te kawai nako Emmauti a kaireruaa ma te iruwa.​—Ruka 24:13-18; Ioane 20:​1, 14, 15.

Ti na kangaa ngkai ni katea taamnein Iesu? E riaon 60 te ririki imwini maten Iesu ao e a nori miitara ibukin Iesu te abotoro Ioane. E aki nora te aomata ae mate i aon te kaibangaki. Ma e nora “aia Uea ueea ao aia Toka tooka,” ae te Uea n Ana Tautaeka n Uea te Atua, are e na waekoa ni kataenikaiia taani kairiribai nakon te Atua, aika taimonio ao aomata, ao e na uota te kakabwaia ae akea tokina nakoia aomata.​—Te Kaotioti 19:16; 21:​3, 4.