Ehecha oĩva pype

Ehecha oĩva pype

Jaikuaave hag̃ua

Jaikuaave hag̃ua

¿Mbaʼérepa ijetuʼu vaʼekue Heródespe orremodela hag̃ua pe témplo oĩva Jerusalénpe?

Pe témplo Salomón okonstrui vaʼekue Jerusalénpe oĩ vaʼekue peteĩ altúrape. Oreko vaʼekue múro de kontensión éste ha oéste gotyo ikatu hag̃uáicha oñenivela pe terréno ha oñekonstrui hiʼári. Herodes oipota vaʼekue pe témplo opyta porãve Salomón tiémpope guarégui, upémarõ orremodela ha ombotuichave.

Umi inheniéro ombotuichave pe lugár iplanoha nórte gotyo. Ha súr gotyo katu ombotuichave pe konstruksión 32 métro. Onivelapa hag̃ua hikuái, umi lugár ivahovehápe okonstrui peteĩ estruktúra itágui omboguapy hag̃ua hiʼári pe konstruksión, ha umi eskínape omopuʼã múro de kontensión ipéva ani hag̃ua oñedesmorona pe yvy. Algúna párte pe múro ijyvate voi 50 métro.

Herodes ndojaposéi vaʼekue mbaʼeve ikatu vaʼerã ombopochy umi hudíope ha nointerrumpiséi umi traváho ni sakrifísio ojejapóva pe témplope. Pe istoriadór Josefo heʼi voi Herodes okapasita hague umi saserdótepe ojapo hag̃ua traváho de karpintería ha alvañilería pono umi extráño oike umi lugár sagrádope.

Herodes omano oñetermina mboyve pe konstruksión. Áño 30-pe ojapóma kuri 46 áño oñemoñepyrũ hague umi traváho (Juan 2:20). Ha áño 50 rupi Herodes visniéto, hérava Agripa II, otermina pe konstruksión.

¿Mbaʼérepa umi hénte Maltagua opensa vaʼekue apóstol Pablo haʼe hague asesíno?

Pe iskiérdape oĩ pe diósa de la hustísia, oñorairõva hína pe diósa de la inhustísiandi

Apóstol Pablo oviahárõ guare pe mar rehe, ivárko hoʼyguy ha oho opara ísla de Máltape. Umi oikóva upépe ojatapy ikatu hag̃uáicha Pablo ha iñirũnguéra ojepeʼe. Upéi haʼe oho ombyaty jepeʼa saʼi ha opoi pe tatápe, péro upévo peteĩ mbói oñeprende ipóre. Umi oikóva pe íslape ningo oguerovia vaʼekue heta mbaʼe umi griégo ogueroviáva avei, upévare ohechávo la oikóva heʼi ojupe: “Ko kuimbaʼe oiméne oporojuka rakaʼe, upévare ojesalváramo jepe pe márgui, koʼág̃a pe Hustísia ndohejamoʼãi chupe oikove” (Hechos 28:4).

Ko versíkulope ojepuru pe palávra griéga dike, ojetradusíva hustísia. Péro umi griégope g̃uarã Dike térã Dicea haʼe vaʼekue avei pe diósa de la hustísia. Ojeʼe ningo ko diósa okontrolaha la hénte ojapóva ha omombeʼu Zéuspe oiko jave peteĩ inhustísia, ikatu hag̃uáicha haʼe okastiga chupekuéra. Peteĩ lívro omombeʼu umi oikóva Máltape opensáne hague: “Pablo ojesalváramo jepe pe márgui, opagámante vaʼerã la ojapo vaʼekuére”. Upévare opensa hikuái pe diósa Dike oipuru hague pe mbóipe ojekastiga hag̃ua Páblope ha péicha ojejapo hag̃ua hustísia. Péro upéi ohechakuaávo ndojehuiha chupe mbaʼeve, okambiaite hikuái opensa lája.