MÍ NI dọ dọ a to zọnlinzin gbọn aliji to zánhomẹ. To ajiji mẹ, a doayi e go dọ mẹde to hihodo we. Eyin a nọte, mẹlọ lọsu nọ nọte. Eyin a jẹ afọ de ji bléblé, mẹlọ lọsu nọ wàmọ. A jẹ wezunhọ̀n ji bo biọ owhé họntọn towe he to yakẹ de tọn gbè. To whenue họntọn towe hùnhọ̀n bo yí we do whégbè, ayiha towe jai.

Vlavo onú mọnkọ pẹpẹ ma ko jọ do gowe pọ́n, ṣigba magbọjẹ gbẹ̀mẹ tọn devo lẹ sọgan nọ dobuna we. Di apajlẹ, be a to vivẹnudo nado duto walọyizan ylankan de ji, ṣigba bọ e ma to pipà we ya? Be e ko dẹn bọ a to azọ́n dín, bosọ wà nuhe go a pé lẹpo nado mọ azọ́n de, bọ e glo wẹ ya? Be a nọ hanú gando mẹhowhe po nuhahun agbasalilo tọn he e bẹhẹn lẹ po go wẹ ya? Kavi be nudevo de tin he nọ zọ́n bọ a nọ hanú?

Depope he nuhahun lọ na yin, be homẹ towe na hùn eyin a mọ mẹde he a sọgan nọ dọ nuhahun towe lẹ na, podọ he sọgan gọalọna we to whenue a do hudo etọn ya? Be a tindo họntọn vivẹ́ mọnkọtọn de ya? Mọwẹ! Họntọn mọnkọtọn wẹ Jehovah yin na we kẹdẹdile e yin na tọgbo Ablaham, dile e yin kinkandai to Isaia 41:8-13 mẹ do. To wefọ 10 po 13tọ po mẹ, Jehovah dọhlan devizọnwatọ etọn lẹ dọmọ: “A dibu blo, na yẹn tin hẹ we. A yin magbọjẹnọ blo, na yẹn wẹ Jiwheyẹwhe towe. Yẹn na hẹn we lodo, mọwẹ, n’na gọalọna we, na nugbo tọn, n’na yí adusilọ dodowiwa tọn ṣie do hẹn gowe gligli. Na yẹn, Jehovah Jiwheyẹwhe towe, yẹn na hẹn adusilọ towe go, yèdọ Mẹhe to didọna we dọ, ‘A dibu blo. N’na gọalọna we.’”

Be hogbe ehelẹ ma na we jide ya? Yí nukun homẹ tọn do pọ́n nuhe Jehovah to didọna mí. Tofi, e ma yindọ a to zọnlinzin alọ to alọmẹ hẹ Jehovah wẹ gba, dile etlẹ yindọ e ma ylan nado lẹnnupọn to aliho enẹ mẹ. Eyin a to zọnlinzin alọ to alọmẹ hẹ ewọ wẹ, amiyọnlọ towe go wẹ adusilọ etọn na hẹn. Kakatimọ, Jehovah dlẹn “adusilọ dodowiwa tọn” etọn bo hẹn “adusilọ towe” go, taidi dọ ewọ jlo na de we sọn ninọmẹ sinsinyẹn gbẹ̀mẹ tọn de mẹ wẹ nkọ. Dile ewọ to mọwà, e na we jide dọmọ: “A dibu blo. N’na gọalọna we.”

Be a sọgan mọ Jehovah taidi Otọ́ owanyinọ de podọ taidi Họntọn de he na gọalọna we to whenue a jẹflumẹ ya? E tindo ojlo to hiẹ mẹ bọ dagbemẹninọ towe nọ duahunmẹna ẹn, podọ e jlo vẹkuvẹku nado gọalọna we. To whenue a pehẹ nuhahun, Jehovah nọ jlo dọ a ni yọnẹn dọ a tin to hihọ́ glọ, na ewọ yiwanna we taun wutu. Na nugbo tọn, ewọ yin “alọgọ niyaniya tọn to ojlẹ ayimajai tọn lẹ mẹ.”—Salm. 46:1.

Mẹdelẹ nọ do magbọjẹ na yede gando nuṣiwa hoho yetọn lẹ go bo nọ tindo ayihaawe gando jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn go. Eyin a tin to ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, lẹnnupọndo dawe nugbonọ lọ Jobu ji,  mẹhe yigbe ‘ylando jọja whenu etọn tọn lẹ’ tọn. (Jobu 13:26) Psalm-kàntọ Davidi tindo numọtolanmẹ mọnkọtọn bo vẹ̀ Jehovah dọmọ: “A flin ylando jọja whenu ṣie tọn lẹ po sẹ́nhẹngba ṣie lẹ po blo.” (Salm. 25:7) Taidi gbẹtọvi mapenọ lẹ, mímẹpo wẹ “ko waylando bo whete do gigo Jiwheyẹwhe tọn go.”—Lom. 3:23.

Wẹndomẹ he tin to Isaia weta 41 mẹ yin kinkan na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ to hohowhenu. Ylanwiwa yetọn sinyẹn sọmọ bọ Jehovah de nado hẹn whẹdida ṣẹ do yé ji, bo dike yé ni yin hinhẹn yì kanlinmọgbenu to Babilọni. (Isa. 39:6, 7) Etomọṣo, Jiwheyẹwhe to nukọnpọnhlan ojlẹ he mẹ ewọ na whlẹn mẹhe na lẹnvọjọ bo lẹkọwa e dè lẹ gán te. (Isa. 41:8, 9; 49:8) To egbehe, Jehovah nọ do homẹdagbe dopolọ hia mẹhe yí ahundopo do to nukundagbe etọn dín lẹ.—Salm. 51:1.

Lẹnnupọndo numimọ Takuya * tọn ji, mẹhe to tintẹnpọn nado duto walọ mawé delẹ ji, yèdọ yẹdide fẹnnuwiwa tọn pinpọn po vijinu yíyí-do-daihun po. Whlasusu wẹ e jo ylando enẹlẹ do na ojlẹ de, bosọ wá jai jẹ yé mẹ. Etẹwẹ nọ yin numọtolanmẹ etọn? E dọmọ: “N’nọ mọdọ n’hẹn dee flu pete, ṣigba whenue n’dọnsẹpọ Jehovah to odẹ̀ mẹ bo vẹ̀ ẹ nado jona mi, e nọ de mi sọn ninọmẹ ylankan ṣie mẹ.” Nawẹ Jehovah wàmọ gbọn? Mẹho he tin to agun Takuya tọn mẹ lẹ na ẹn tuli nado ylọ yé whedepopenu he e vọ́ jai jẹ ylando ehelẹ mẹ. E yigbe dọmọ: “E ma nọ bọawuna mi nado ylọ yé, ṣigba whedepopenu he n’wàmọ, n’nọ mọ huhlọn yí.” Podọ, mẹho lẹ basi tito na nugopọntọ lẹdo tọn nido basi dlapọn lẹngbọhọtọ tọn de na Takuya. Nugopọntọ lọ dọna ẹn dọmọ: “N’ma wáfi gbọn kosọ dali. Mẹho lẹ wẹ jlo dọ ma wáfi. Hiẹ wẹ yé de nado mọ dlapọn lẹngbọhọtọ tọn ehe yí.” Takuya flin dọmọ: “Yẹn wẹ to ylando wà, ganṣo Jehovah gbọn mẹho agun tọn lẹ ji bo to alọgọna mi.” Takuya yinukọn to gbigbọ-liho bo wá lẹzun gbehosọnalitọ whepoponu tọn, podọ todin e to sinsẹ̀nzọnwa to alahọ mẹ. Dile e yin do to whẹho mẹmẹsunnu ehe tọn mẹ, Jiwheyẹwhe na de we sọn ninọmẹ ylankan towe mẹ.

Azọ́nmamọwa nọ do magbọjẹ na mẹsusu. Azọ́n nọ gble do mẹdelẹ bọ e nọ vẹawuna yé nado mọ nuhe na hẹn akuẹ wá na yé. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n numọtolanmẹ he a na tindo eyin ogán voovo lẹ gbẹ́ nado yí we do azọ́n mẹ. To ninọmẹ mọnkọtọn mẹ, mẹdelẹ nọ wá mọ ovọ́ mẹ na yede. Nawẹ Jehovah sọgan gọalọna we gbọn? E sọgan nọma hùnali na we nado mọ agbasazọ́n dagbe de to afọdopolọji, amọ́ e sọgan gọalọna we nado flin nuhe Ahọlu Davidi dọ dọmọ: “Yẹn ko yin yọpọvu pọ́n, amọ́ n’ko whẹ́n mẹho todin, ṣigba, n’ma ko mọ dodonọ de bọ e yin gbigbẹdai, kavi ovi etọn lẹ to núdùdù biọ.” (Salm. 37:25) Na nugbo tọn, a họakuẹ to nukun Jehovah tọn mẹ, podọ ewọ sọgan gọalọna we po “adusilọ dodowiwa tọn” etọn po, na a nido mọ nuhe a do hudo etọn lẹ nado to sinsẹ̀n ẹn zọnmii.

Sara he nọ nọ̀ Colombie ko duvivi huhlọn mẹwhlẹngán tọn Jehovah tọn pọ́n. Agbasazọ́n etọn nọ biọ whenu po huhlọn susu po, amọ́ e pekuẹ ganji bọ azọ́nwhé lọ sọ diyin taun. Etomọṣo, na e jlo na wà nususu dogọ na Jehovah wutu, e gbẹ́  agbasazọ́n etọn dai bo lẹzun gbehosọnalitọ. Ṣigba, e vẹawuna ẹn nado mọ agbasazọ́n whenu-gli tọn he dín e te. E wleawuna ṣọfu kleun de bo nọ sà glase-vivi, amọ́ dile ojlẹ to yìyì, akuẹ wá vọ̀ do e bọ e sú ṣọfu lọ. Sara dọmọ: “E ko yì owhe atọ̀n todin, amọ́ n’dopẹna Jehovah, n’penugo nado doakọnna.” E plọn nado nọ yọ́n vogbingbọn to ojlonu po dandannu lẹ po ṣẹnṣẹn, podọ ma nado nọ yin magbọjẹnọ gando nuhudo azán he bọdego lẹ tọn go. (Mat. 6:33, 34) To godo mẹ, ogán azọ́nwhé he e jodo wayi lọ tọn ylọ ẹ bo gọ̀ ẹ do otẹn he mẹ e tin te dai. E dọna ogán lọ dọ emi na wazọ́n na ẹn eyin e kẹalọyi dọ emi ma na nọ wazọ́n to whelẹponu, podọ eyin e na nọ na emi whenu na nuwiwa gbigbọmẹ tọn emitọn lẹ. Dile etlẹ yindọ akuẹ he Sara nọ dù ma sọ̀ dehe e nọ dù dai, e penugo nado zindonukọn to azọ́n gbehosọnalitọ tọn etọn mẹ. Mahopọnna nuhe e pehẹ lẹpo, e dọmọ: “N’mọdọ alọ owanyinọ Jehovah tọn to ji e.”

Nuhahun sinsinyẹn devo wẹ mẹhowhe. To whenue mẹsusu jẹ owhe he mẹ yè nọ biọ gbọjẹ whenu-gaa tọn mẹ tindo ji, yé nọ jẹ nuhà ji eyin vlavo yé na mọ akuẹ he pemẹnu nado penukundo yede go, bo zan gbẹwhenu yetọn he pò ganji. Yé sọ nọ hanú gando azọ̀n he yé sọgan jẹ dile yé to mẹhowhe mẹ biọ lẹ go. E yọnbasi taun dọ ninọmẹ mọnkọtọn mẹ wẹ Davidi ni ko te bo do vẹ̀ Jehovah dọmọ: “A tùn mi dlan to yọnhowhe ṣie mẹ blo; A gbẹ́ mi dai to whenue huhlọn ṣie depò blo.”—Salm. 71:9, 18.

Eyin mọ wẹ, nawẹ devizọnwatọ Jehovah tọn lẹ sọgan mọ yede to hihọ́ glọ to yọnhowhe yetọn mẹ gbọn? Yé dona to awuwlena yise to Jiwheyẹwhe mẹ zọnmii, bo deji dọ ewọ na penukundo nuhudo yetọn lẹ go. Na nugbo tọn, eyin yé ko zan gbẹzan fẹẹmẹninọ tọn to owhe delẹ die wayi, e sọgan biọ dọ yé ni zan gbẹzan jlẹkaji tọn todin bo nọ mọ pekọ to agbasanu kleun he yé tindo lẹ mẹ. Yé sọgan mọdọ omá-nusọnu dùdù na yọ́n hú olàn oyìnsú he dojó de tọn dùdù, podọ vlavo enẹ tlẹ sọgan zọ́n bọ yé na tindo agbasalilo! (Howh. 15:17) Eyin homẹ Jehovah tọn hinhẹn hùn tin to otẹn tintan mẹ na we, ewọ na penukundo gowe etlẹ yin to yọnhowhe towe mẹ.

Lẹnnupọndo apajlẹ José po Rose po tọn ji, mẹhe ko sẹ̀n Jehovah to sinsẹ̀nzọn whenu-gigọ́ tọn mẹ na owhe 65. To owhe lẹ gblamẹ, yé wá tin to dandannu glọ nado penukundo otọ́ Rose tọn go to ozán po okle po. Humọ, José dona yin zizẹ to dotowhé na azọ̀n kansẹẹ tọn de wutu, podọ e dona mọ nukunpedomẹgo dotowhé tọn sinsinyẹn de yí. Be Jehovah dlẹn adusilọ etọn nado nọgodona asu po asi po nugbonọ ehe ya? Mọwẹ, ṣigba gbọnna? E whàn Tony po Wendy po, yèdọ asu po asi po de to agun lọ mẹ nado wleawu ohọ̀ de tọn na yé. Tony po Wendy po ko jlo nado ze ohọ̀ lọ na gbehosọnalitọ whepoponu tọn lẹ vọnu. To owhe delẹ jẹnukọn, Tony ko nọ mọ José po Rose po gbọn fleṣe wehọmẹ daho he e yì tọn nù, bọ yé nọ tọ́n na sinsẹ̀nzọn kunnudegbe tọn whẹwhẹ. E yiwanna yé na zohunhun he yé tindo wutu, podọ ehe ko yinuwado ewọ lọsu ji taun. Na asu po asi po mẹhomẹ lọ lẹ ze gbẹzan yetọn blebu jo na Jehovah wutu, enẹ whàn Tony po Wendy po nado yí yé do owhé yetọn gbè. Sọn owhe fọtọ̀n die wẹ yé ko to alọgọna José po Rose po he tin to gblagbla owhe 85 tọn mẹ todin. Mẹhomẹ ehelẹ nọ mọdọ alọgọ asu po asi po he whè hú yé to owhe mẹ ehe tọn yin nunina de sọn Jehovah dè.

Jiwheyẹwhe sọ “to adusilọ dodowiwa tọn” etọn dlẹn hlan hiẹ lọsu ga. Be hiẹ na yigbe bo dlẹn alọ towe hlan Mẹlọ he dopà na we dọ, “A dibu blo. N’na gọalọna we” ya?