Madamo nga nagapamangkot sini ang nakaeksperiensia sang sobra nga pag-antos kag nadulaan sang mga hinigugma, amo nga ang ginapangita nila indi lamang ang sabat kundi ang kaumpawan man. Para sa iban ang Holocaust amo ang pinakamalain nga hinimuan sang tawo amo nga nabudlayan sila magpati sa Dios.

Pagpati sang iban: Sayop ang magpamangkot kon ngaa gintugutan sang Dios ang Holocaust.

 Kamatuoran: Ang mga tawo nga may pagtuo nagpamangkot man sadto kon ngaa ginatugutan sang Dios ang kalautan. Halimbawa, ang propeta nga si Habacuc namangkot sa Dios: “Ngaa ginapakita mo pa sa akon ini nga kalautan kag kagamo? Bisan diin lang makita ko ang pagpinatyanay, pagpamintasanay, pag-ilinaway kag pagbinaisay.” (Habakuk 1:3, Ang Pulong sang Dios, APD) Wala gin-akigan sang Dios si Habacuc, sa baylo ginpasulat pa gani sa Biblia ang mga pamangkot niya para mabasa sang tanan.

Pagpati sang iban: Ang Dios wala sing labot kon nagaantos ang tawo.

 Kamatuoran: Ginakaugtan sang Dios ang kalautan kag pag-antos nga resulta sini. (Hulubaton 6:16-19) Sang panahon ni Noe, “nagkalisud” ang Dios bangod sa paglapnag sang kapintas. (Genesis 6:5, 6) Sigurado nga ang Dios nasakitan man sa natabo sa Holocaust.—Malaquias 3:6.

Pagpati sang iban: Ang Holocaust silot sang Dios sa mga Judiyo.

 Kamatuoran: Gintugutan sang Dios nga laglagon sang mga Romano ang Jerusalem sang unang siglo. (Mateo 23:37–24:2) Pero, sugod sadto wala na sing bisan ano nga grupo ukon tribo nga ginsilutan ukon ginhatagan sang Dios sang espesyal nga pabor. Sa panan-aw sang Dios, “wala sing kinatuhay ang mga Judio sa mga Gentil.”—Roma 10:12, Maayong Balita nga Biblia.

Pagpati sang iban: Kon may nagaluntad nga mahigugmaon kag labing gamhanan nga Dios, dapat ginpunggan niya ang Holocaust.

 Kamatuoran: Bisan pa indi ang Dios ang kabangdanan sang pag-antos, kon kaisa ginatugutan niya ini sing temporaryo.—Santiago 1:13; 5:11.

 Ang rason kon ngaa gintugutan sang Dios ang Holocaust pareho man sa iya rason sa pagtugot sang pag-antos sang tawo: para husayon ang isyu nga nag-utwas sang una. Suno sa Biblia, ang Yawa kag indi ang Dios, ang nagagahom sa kalibutan. (Lucas 4:1, 2, 6; Juan 12:31) Ang iban nga artikulo nga na-link sa sini nga topiko magapaathag sing bug-os kon ngaa ginatugutan sang Dios ang pag-antos. Pero sa kabilugan, may duha ka kamatuoran sa Biblia nga makabulig sa pagpaathag kon ngaa gintugutan sang Dios ang Holocaust.

1.   Kay sin-o pagbuot ang Holocaust? Ginpahibalo sang Dios sa una nga mag-asawa nga sanday Adan kag Eva kon ano ang dapat nila himuon, pero wala niya sila ginpilit nga magtuman. Sila ang nagdesisyon kon ano ang husto kag sayop, kag sayop ang ila ginpili—pareho man sa ginpili sang mga tawo halin sadto asta subong—nga nagresulta sa kasakit para sa tanan. (Genesis 2:17; 3:6; Roma 5:12) Subong sang ginsiling sang libro nga Statement of Principles of Conservative Judaism: “Ang kalabanan nga pag-antos sa kalibutan resulta sang aton sayop nga paggamit sang kahilwayan sa pagpili nga ginhatag sa aton.” Pero, imbes nga kuhaon ang aton kahilwayan sa pagpili, ginhatagan sang Dios ang mga tawo sing tion nga magkabuhi nga independiente sa iya.

2.   Gusto sang Dios nga dulaon ang halit sang Holocaust kag masarangan niya ini himuon. Nagpromisa ang Dios nga banhawon niya ang minilyon nga napatay, lakip ang mga biktima sang Holocaust. Dulaon man niya ang kasakit bangod sa indi malipatan nga inagihan sang mga nakalampuwas sa Holocaust. (Isaias 65:17; Binuhatan 24:15) Ang gugma sang Dios sa katawhan amo ang garantiya nga tumanon gid niya ini nga promisa.—Juan 3:16.

 Madamo nga biktima kag mga nakalampuwas sa Holocaust ang wala madulaan sing pagtuo kag padayon nga nangin malipayon sang nahangpan nila kon ngaa gintugutan sang Dios ang kalautan kag ang iya katuyuan nga dulaon ang epekto sini.