“Ania ti nagkurangak?” Dayta a saludsod ti mangburburibor ken Michael * a taga-South Africa. Inkagumaanna ti agbalin a nasayaat nga ama ngem kada malagipna ti nagrebelde nga anakna nga agtawen iti 19, mapanunotna no adda ngata nagkuranganna.

Iti sabali a bangir, kasla naballigi nga ama ni Terry a taga-Spain. Kuna ti anakna a ni Andrew: “Adu kadagiti malagipko maipapan ken Tatang idi ubingak ket ti pannakiay-ayam ken panangipasiarna kaniak ken idi ibasbasaannak. Pinagbalinna a makaparagsak ti panagsursuro.”

Kinapudnona, saan a nalaka ti agbalin a nasayaat nga ama. Ngem adda dagiti kangrunaan a prinsipio a makatulong. Napaneknekan ti adu nga amma a nabenepisiaranda ken ti pamiliada idi sinurotda ti sirib a masarakan iti Biblia. Usigentayo ti dadduma kadagiti praktikal a balakad ti Biblia a makatulong iti amma.

Kas ama, kasano nga ipakpakitam iti annakmo a napategda kenka? Sigurado nga adu ti ar-aramidem agpaay kadakuada agraman ti panagsakripisiom a mangtaraon ken mangipaay kadakuada iti nasayaat a pagtaengan. Dimo la ketdi aramiden dagita no saanda a napateg kenka. Ngem no awan ti umdas a panawenmo kadakuada, nalabit panunotenda a napatpateg kenka ti dadduma a banag a kas iti trabahom, gagayyemmo, wenno pagpalpaliwaam.

Kaano a rumbeng a rugian ti ama ti mangbusbos iti panawen kadagiti annakna? Mangrugi ti kinasinged ti ina iti anakna bayat nga isiksikogna pay laeng. Mabalin a makangngegen ti sikog uray no agarup 16 a lawas pay laeng dayta. Iti dayta a tiempo, mabalin metten a makisinninged ti ama iti di pay naipasngay nga anakna. Mabalinna a denggen ti pitik ti puso ti anakna, riknaen ti kugtarna, makisarita kenkuana, ken kantaan.

Prinsipio ti Biblia: Idi panawen ti Biblia, dagiti amma a mismo ti aktual a mangisuro kadagiti annakda. Naiparegta kadakuada a mangbusbosda iti panawen kadagiti annakda kas ibatad ti Deuteronomio 6:6, 7: “Dagitoy a sasao nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw addadanto ita pusom; ket masapul nga iyukuokmo ida iti anakmo ken sawem ti maipapan kadagita no agtugawka iti balaymo ken no magnaka iti dalan ken no agiddaka ken no bumangonka.”

Tapno epektibo ti pannakikomunikarmo iti annakmo, nasken a dumngegka a naimbag. Masapul a sursuruem ti dumngeg a di agung-unget.

No ammo ti annakmo nga alistoka a makaunget ken mangkritikar, dida maitured nga ibaga kenka ti riknada. Ngem no kalmadoka a dumngeg, ipakpakitam a talaga a maseknanka kadakuada. Iti kasta, ad-adda nga ibagada kenka dagiti pampanunoten ken rikriknada.

Prinsipio ti Biblia: Ti praktikal a sirib a masarakan iti Biblia ket napaneknekan a makagunggona iti adu nga aspeto ti inaldaw a panagbiag. Kas pagarigan, kuna ti Biblia: “Tunggal tao masapul a nasiglat no iti panagdengngeg, nainayad no iti panagsao, nabannayat no iti panagpungtot.” (Santiago 1:19) No suroten dagiti amma daytoy a prinsipio ti Biblia, nasaysayaat ti pannakikomunikarda kadagiti annakda.

Uray no madismaya wenno makaungetka, ipakita koma ti panangdisiplinam nga ay-ayatem ti anakmo ken maseknanka iti agpaut a pagimbaganna. Karaman iti dayta ti panangbalakad, panangkorehir, panangisuro, ken panangdusa no kasapulan.

Mas epektibo met nga amang ti disiplina no kanayon a komendaran ti ama dagiti annakna. Kuna ti nagkauna a proverbio: “Kas kadagiti mansanas a balitok kadagiti kitikit a pirak kasta ti sao a naisao iti umiso a tiempona.” (Proverbio 25:11) Makatulong ti komendasion tapno mapatanorda ti nasayaat a personalidad. Masursuroda ti agtalek iti bagida no komendaran ken ipatpateg ida dagiti nagannakda. No mangbirok ti ama kadagiti gundaway a mangkomendar kadagiti annakna, matulonganna ida a maaddaan iti kompiansa iti bagida ken maparegtana ida a kanayon a mangikagumaan a mangaramid iti umiso.

Prinsipio ti Biblia: “Dakayo nga amma, dikay rurruroden ti annakyo, tapno saan a maupay ti riknada.”—Colosas 3:21.

Ti panangtrato ti asawa a lalaki iti asawana ket sigurado nga adda epektona kadagiti annak. Kuna ti maysa a grupo dagiti eksperto iti panangpadakkel iti annak: “Maysa kadagiti kasayaatan a maaramidan ti ama kadagiti annakna ket ti panangrespetona iti inada. . . . No agrinrinnaem ti ama ken ina ket makitkita dayta ti annakda, maparagsakda ida ken maipariknada ti ayatda.”—The Importance of Fathers in the Healthy Development of Children. *

Prinsipio ti Biblia: “Assawa a lallaki, itultuloyyo nga ayaten dagiti assawayo . . . Ayaten koma ti tinunggal maysa kadakayo ti asawana a babai a kas ti panagayatna iti bagina.”—Efeso 5:25, 33.

Dagiti amma nga adda naimpusuan a panagayatda iti Dios ket makaipaay kadagiti annakda iti kapatgan a tawid—ti nasinged a relasion iti nailangitan nga Amada.

Kalpasan ti pinullo a tawen a panagregget a mangpadakkel iti innem nga annakna, kastoy ti naawat a surat ni Antonio a maysa kadagiti Saksi ni Jehova manipud iti maysa kadagiti annakna a babbai: “Dear Papa, Kayatko ti agyaman iti panangpadakkelyo kaniak a mangayat ken Jehova a Dios, iti padak a tao, ken iti bagik—kayatko a sawen, ti panangpadakkelyo kaniak nga agbalin a nasayaat a tao. Impakitayo nga ay-ayatenyo ni Jehova ken maseknankayo kaniak. Pagyamanan iti panangipangpangrunayo ken Jehova ken iti panangtratoyo kadagiti annakyo kas sagut ti Dios!”

Prinsipio ti Biblia: “Masapul nga ayatem ni Jehova a Diosmo buyogen ti isuamin a pusom ken isuamin a kararuam ken isuamin a bikasmo. Ket dagitoy a sasao nga ibilbilinko kenka ita nga aldaw addadanto ita pusom.”—Deuteronomio 6:5, 6.

Nalawag a malaksid iti lima a punto a nadakamaten, adda pay dagiti makatulong iti panagbalin nga ama. Kinapudnona, uray no ikagkagumaam ti agbalin a nasayaat nga ama, dikanto pulos makapagbalin a perpekto nga ama. Ngem no nadungngo ken balanse ti panangyaplikarmo kadagita a prinsipio, talaga a posible nga agbalinka a nasayaat nga ama. *