O na kũtwʼĩka Mbivilia ndĩtũmĩĩte ndeto “kumya ĩvu,” maandĩko maingĩ Mbivilianĩ nĩmonanĩtye woni wa Ngai ĩũlũ wa thayũ wa mũndũ, o na ethĩwa nĩ wa kana kate kasyae.

 Thayũ nĩ mũthĩnzĩo kuma kwa Ngai. (Mwambĩlĩlyo 9:6; Savuli 36:9) Ngai nĩwonaa mathayũ onthe me ma vata, o na ethĩwa nĩ wa kana ke ĩvu kwa nyinyia. Kwoou ethĩwa mũndũ nĩwaumya na ngenda thayũ wa kana kate kasyae, ethĩawa oaa.

 Ngai amanengete Aisilaeli mwĩao ũũ: “Na ethĩwa andũ makokita, na makĩwʼĩthya mũndũ mũka woo e mũito, ĩvu yake yume, ĩndĩ ate kũwaa: no mũvaka aumye nthĩnzwa, kwĩanana na ũndũ mũũme wa mũndũ mũka ũsu wamũtwʼĩĩa; na akĩĩva o tondũ asili metwʼa. Ĩndĩ ethĩwa ũthũku o na wĩva ũkooneka, nĩvo ĩndĩ wĩumya thayũ vandũ va thayũ.”—Kuma 21:22, 23. a

•  Thayũ wa mũndũ wambĩĩaa ĩndĩĩ?

•  We Ngai akamũekea mũndũ ũla waumisye ĩvu?

•  Kwʼo kumya ĩvu nĩ kũthũku ethĩwa thayũ wa nyinyia kana wa kana wĩ mũisyonĩ?

 Kwosana na Ngai, thayũ wa mũndũ wambĩĩaa yĩla mũndũ mũka wakua ĩvu. Nthĩnĩ wa Ndeto yake, Mbivilia, Ngai nĩwonanĩtye kana mwana ũtanamba kũsyawa atalawa ta mũndũ. Kwasisya ngelekanyʼo imwe syonanĩtye kana Ngai ndonaa ve kĩvathũkanyʼo katĩ wa thayũ wa kana ke ĩvu na thayũ wa kana kasyae.

•   Mũsumbĩ Ndaviti atongoeiwʼe nĩ veva mũtheu kũmwĩa Ngai atĩĩ: “Metho maku nĩmoonie ndanombĩka [kana nĩ ĩvunĩ ya inyia-a-kwa].” (Savuli 139:16) Ngai amwonaa Ndaviti e mũndũ, o na atanamba kũsyawa.

•   O na ĩngĩ, Ngai nĩweesĩ kana akamũtũmĩa Yelemia kwa nzĩa ya mwanya o na ate mũsyae. Ngai amwĩie Yelemia atĩĩ: “Ndanamba ũkũmbĩa ĩvunĩ nĩnakwĩsĩ, na ũtanamba kuma ĩvunĩ nĩnakũvathie wĩthĩwe mũtheu. Nĩnakwiie wĩthĩwe mwathani kwa ĩ mbaĩ.”—Yelemia 1:5.

•   Luka, ũla waĩ mũandĩki wa Mbivilia, na mũiiti, atũmĩie ndeto ĩmwe ya Kĩkiliki kũelesya kana kate kasyae, na kana kasyaiwe o mĩtũkĩ.—Luka 1:41; 2:12, 16.

 Ala maumisye ĩvu no maekewe nĩ Ngai. Ethĩwa nĩmeetĩkĩla woni wa Ngai ĩũlũ wa thayũ, vai vata wa kũendeea kũthĩnĩka nũndũ wa ĩvĩtyo yoo. “Yeova e tei na nĩ mũseo . . . O tondũ kũasavĩte kuma wumĩlonĩ wa syũa kũvika ũthũĩlonĩ wayo, nowʼo ũvetete kũasa naitũ mothũku maitũ.” b (Savuli 103:8-12) Yeova akamaekea onthe ala meelilile kuma ngoonĩ nũndũ wa naĩ ila meekĩte tene, o na ya kumya ĩvu.—Savuli 86:5.

 Kwosana na kĩla Mbivilia yaĩtye ĩũlũ wa thayũ wa mwana ũte mũsyae, kumya ĩvu nũndũ thayũ wa mwana kana wa nyinyia wĩoneka ta ũtonya kwĩthĩwa mũisyonĩ ti kĩtumi kyaĩlĩte.

 Nao nata vakaumĩla ũndũ ũkethĩa no nginya thayũ wa kana ũtangĩĩwe yĩla keũsyawa, kana thayũ wa nyinyia wako? Ũndũnĩ ta ũsu mũndũ mwene kana andũ make nĩmo maĩle kwĩtwʼĩĩa metangĩĩa thayũ wĩva.