Inda koshikalimo

Omwenyo oshike?

Omwenyo oshike?

Enyamukulo lopaMbiibeli

 Oshitya “omwenyo” osho sha tolokwa mOmbiibeli osha dja koshitya shOshiheberi nephesh nosho yo shOshigreka psykhe. Oshitya shOshiheberi ngeenge osha tolokwa oshitya noshitya otashi ti, “oshishitwa osho hashi fuda” nosho yo shOshigreka otashi ti, “oshishitwa shi na omwenyo.” a Onghee hano, omwenyo oshishitwa ashishe she lixwapo, ndele kashi fi oshinima shi li meni lolutu, osho hashi xupu po ngeenge olutu ola fi. Tala nghee Ombiibeli ya ulika kutya omwenyo womunhu, omunhu e lixwapo:

Adam ka li a pewa omwenyo, ndele okwa “ninga omwenyo u na omwenyo”

  •   Eshi Jehova Kalunga a shita omunhu wotete, Adam, Ombiibeli oya popya kutya, “omulumenhu a ninga omwenyo u na omwenyo.” (Genesis 2:7) Adam ka li a pewa omwenyo, ashike okwa ninga oshishitwa shi na omwenyo, ile omunhu.

  •   Ombiibeli oya popya kutya omwenyo ohau longo, hau pumbwa oikulya, hau li, hau dulika keemhango nohau dulu okukuma oshimhu. (Leviticus 5:2; 7:20; 23:30; Deuteronomion 12:20; Ovaroma 13:1) Oilonga aishe oyo oya kwatela mo omunhu e lixwapo.

Mbela omwenyo ohau fi ngoo?

 Heeno, omwenyo ohau fi. Eevelishe dihapu dOmbiibeli oda popya kutya omwenyo ohau fi. Apa otapa shikula oihopaenenwa imwe:

  •   “Omwenyo ou tau nyono u nokufya.” — Hesekiel 18:4, 20.

  •   Pefimbo lOvaisrael vonale, ehandukilo lomunhu oo a ninga enyono la kwata moiti okwa li e na okudipawa, molwaashi Ombiibeli oya ti: “Omwenyo ou u nokunyonwa po.” (Exodus 12:15, 19; Leviticus 7:20, 21, 27; 19:8) Omunhu okwa li “e nokufya shili.” — Exodus 31:14.

  •   Konima eshi omunhu a fya, oshitya osho sha tolokwa “oshimhu,” meevelishe dEembiibeli dimwe osha longifwa tashi ulike komudimba. (Leviticus 21:11; Numeri 6:6) Nonande omatoloko Eembiibeli dihapu okwa longifa oshitya “oshimhu” meevelishe odo, etoloko lotete lOshiheberi ola longifa oshitya nephesh, ile “omwenyo.”

“Omwenyo” otau dulu okuulika “konghalamwenyo”

 Ombiibeli oya longifa yo “omwenyo” u li osinonime “yonghalamwenyo.” Pashihopaenenwa, Job 33:22 okwa longifa oshitya shOshiheberi (nephesh) osho sha tolokwa “omwenyo” tau ulike “konghalamwenyo.” Sha faafana, Ombiibeli oya ulika kutya omwenyo womunhu, ile onghalamwenyo yaye, ohai dulu okukala i li moshiponga, ile okuxulifwa po. — Exodus 4:19; Ovatokolipangeli 9:17; Ovafilippi 2:30.

 Okulongifa oshitya “omwenyo” meityo olo otashi tu kwafele tu ude ko eevelishe omo mwa popiwa kutya omwenyo “tau mu fiye po,” ile “tau di mo.” (Genesis 35:18; King James Version) Omupopyofano oo otau ulike kutya omunhu ota fi. Omatoloko amwe okwa toloka outumbulilo oo muGenesis 35:18 kutya, “okwa fuda mo omufudo waye waxuuninwa.” — Etoloko lo-Good News Translation; New Jerusalem Bible.

Apa pa dja eitavelo olo kutya omwenyo ihau fi

 Osho sha ningifa Ovakriste va itavele kutya omwenyo ihau fi, inashi dja mOmbiibeli, ndele okomahongo ovahongwanhu Ovagreka vonale. O-Encyclopædia Britannica oya ti: “Omambo a kanghamena kOmbiibeli okwa popya omwenyo a yukifa kediladilo lomufudo nosho yo kutya kape na eyooloko pokati komwenyo wopamhepo nolutu lopambelela. Eitavelo lOvakriste olo kutya omwenyo ohau xupu po pefyo, ola dilila kOvagreka vonale.”

 Kalunga ina hala ehongo laye li mbwangwe mumwe nomahongo opanhu, ngaashi okwiitavela kutya omwenyo ihau fi. Ponhele yaasho, Ombiibeli oya londwela ya ti: “Lungameni opo muha yulwe nande okomunhu nomahongo opanhu nosho yo omatomhafano oipupulu oo a kanghamena keenghulunghedi dovanhu.” — Ovakolossi 2:8.

a Tala o-The New Brown, Driver, Briggs Hebrew nosho yo English Lexicon of the Old Testament, epandja 659 nosho yo o-Lexicon in Veteris Testamenti Libros, epandja 627. Eembiibeli dihapu oda toloka oshitya nephesh nosho psykhe meityo la yoolokafana she likolelela koshikalimo, tadi longifa oitya ngaashi “omwenyo,” “omhepo,” “omunhu,” “oshishitwa,” ile “olutu.”