لۇ‌قا 1‏:‏1‏—80

  • تە‌وفيلگە ارنالعان سوزدە‌ر ‏(‏1—‏4‏)‏

  • جابىرە‌يىلدىڭ جاقيانىڭ تۋىلاتىنىن الدىن الا ايتۋى ‏(‏5—‏25‏)‏

  • جابىرە‌يىلدىڭ يسانىڭ تۋىلاتىنىن الدىن الا ايتۋى ‏(‏26—‏38‏)‏

  • ٴ‌ماريامنىڭ ە‌لىزابە‌تكە بارۋى ‏(‏39—‏45‏)‏

  • ٴ‌ماريامنىڭ ە‌حوبانى ماداقتاۋى ‏(‏46—‏56‏)‏

  • جاقيانىڭ تۋىلۋى جانە وعان ات قويىلۋى ‏(‏57—‏66‏)‏

  • زاكاريانىڭ ايتقان پايعامبارلىعى ‏(‏67—‏80‏)‏

1  كوپ ادام ٶزىمىز كامىل سە‌نە‌تىن جايتتار تۋرالى جازا باستادى⁠+‏.‏  بۇ‌ل وقيعالاردى بىزگە باسىنان باستاپ ٶز كوزىمە‌ن كورگە‌ندە‌ر⁠+ ٵرى ىزگى حاباردى جاريالاپ جۇ‌رگە‌ندە‌ر دە ايتىپ بە‌ردى⁠+‏.‏  سوندىقتان،‏ اسا قادىرلى تە‌وفيل،‏ مە‌ن دە ٴ‌بارىن باسىنان باستاپ مۇ‌قيات زە‌رتتە‌پ،‏ سىزگە رە‌ت-‏رە‌تىمە‌ن جازىپ جىبە‌رۋدى شە‌شتىم⁠+‏.‏  وسىلايشا اۋىزشا العان ٴ‌بىلىمىڭىزدىڭ راستىعىنا تولىعىمە‌ن كوز جە‌تكىزە الاسىز⁠+‏.‏  ياھۋدە‌يا پاتشاسى يرودتىڭ* زامانىندا⁠+ ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردىڭ ٵبياح⁠+ توبىندا زاكاريا دە‌گە‌ن كىسى بولاتىن.‏ ونىڭ ايە‌لى ە‌لىزابە‌ت حارون اۋلە‌تىنە‌ن ە‌دى.‏  ە‌كە‌ۋى دە ە‌حوبا* قۇ‌دايدىڭ بارلىق وسيە‌تتە‌رى مە‌ن زاڭدارىن قالتقىسىز ورىنداپ،‏ قۇ‌دايدىڭ الدىندا ٵدىل ٶمىر ٴ‌سۇ‌رىپ جاتتى.‏  ٴ‌بىراق بالالارى جوق ە‌دى،‏ ويتكە‌نى ە‌لىزابە‌ت بە‌دە‌ۋ بولاتىن.‏ ال ولاردىڭ جاستارى ۇ‌لعايىپ قالعان ە‌دى.‏  بىردە زاكاريا ٶز توبىنىڭ كە‌زە‌گى كە‌لىپ،‏ قۇ‌داي الدىندا ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلىك مىندە‌تىن⁠+ اتقارىپ جۇ‌رگە‌ندە،‏  ٴ‌دىني قىزمە‌تكە‌رلە‌ردىڭ ٴ‌تارتىبى بويىنشا،‏ وعان ە‌حوبانىڭ عيباداتحاناسىنا كىرىپ،‏ حوش ٴ‌يىستى زاتتار تۇ‌تە‌تۋ كە‌زە‌گى كە‌لدى⁠+‏.‏ 10  حوش ٴ‌يىستى زاتتار تۇ‌تە‌تىلىپ جاتقاندا،‏ بارلىق جۇ‌رت سىرتتا دۇ‌عا ە‌تىپ تۇ‌ردى.‏ 11  كە‌نە‌ت تۇ‌تە‌تۋ ۇ‌ستە‌لىنىڭ وڭ جاعىندا ە‌حوبانىڭ پە‌رىشتە‌سى پايدا بولدى.‏ زاكاريا ونى كورگە‌ندە،‏ 12  قاتتى ابىرجىپ،‏ قورقىپ كە‌تتى.‏ 13  ٴ‌بىراق پە‌رىشتە بىلاي دە‌دى:‏ «قورىقپا،‏ زاكاريا،‏ قۇ‌داي تىلە‌گىڭدى ە‌ستىدى.‏ ايە‌لىڭ ە‌لىزابە‌ت ۇ‌ل تاۋىپ،‏ ونىڭ اتىن جاقيا دە‌پ قوياسىڭ⁠+‏.‏ 14  سە‌ن قۋانا شاتتاناسىڭ،‏ كوپشىلىك تە ونىڭ تۋىلعانىنا قۋانادى⁠+‏.‏ 15  ول ە‌حوبانىڭ كوز الدىندا ۇ‌لى بولادى⁠+‏.‏ ٴ‌بىراق شاراپ پە‌ن ىشىمدىك اتاۋلىنى اۋزىنا الماۋى كە‌رە‌ك⁠+‏.‏ انا قۇ‌رساعىندا جاتقاندا-‏اق ول قۇ‌دايدىڭ كيە‌لى رۋحىنا كە‌نە‌لە‌دى⁠+‏.‏ 16  كوپتە‌گە‌ن يسرايل ۇ‌لدارىن وزدە‌رىنىڭ قۇ‌دايى ە‌حوباعا قايتارادى⁠+‏.‏ 17  سونداي-‏اق ول ٸلياسقا دارىعان رۋح پە‌ن كۇ‌شكە بولە‌نىپ⁠+‏،‏ قۇ‌دايدىڭ الدىندا ٴ‌جۇ‌رىپ وتىرادى.‏ وسىلاي ە‌حوباعا دايارلانعان حالىقتى الىپ كە‌لۋ ٷشىن⁠+‏،‏ اكە‌لە‌ردىڭ جۇ‌رە‌گىن بالالاردىكىندە‌ي ە‌تە‌دى⁠+‏،‏ ال ٴ‌تىلازارلارعا ادىلدە‌ردىڭ دانالىعىن دارىتادى».‏ 18  سوندا زاكاريا پە‌رىشتە‌گە:‏ «بۇ‌عان قالاي سە‌نە الامىن؟‏ ويتكە‌نى ٶزىم دە قارتايدىم،‏ ايە‌لىمنىڭ دە جاسى كە‌لىپ قالعان»،‏—‏ دە‌دى.‏ 19  پە‌رىشتە بىلاي دە‌پ جاۋاپ قاتتى:‏ «مە‌ن قۇ‌داي الدىندا قىزمە‌ت ە‌تۋشى⁠+ جابىرە‌يىلمىن⁠+‏.‏ مە‌ن سە‌نىمە‌ن سويلە‌سىپ،‏ وسى ىزگى حاباردى جە‌تكىزۋگە جىبە‌رىلدىم.‏ 20  ٴ‌بىراق بە‌لگىلە‌نگە‌ن ۋاقىتتا ورىندالاتىن مە‌نىڭ سوزدە‌رىمە سە‌نبە‌گە‌نىڭ ٷشىن،‏ بۇ‌لار جۇ‌زە‌گە اساتىن كۇ‌نگە دە‌يىن سويلە‌ي الماي،‏ مىلقاۋ بولىپ قالاسىڭ».‏ 21  وسى ۋاقىتتا زاكاريانى كۇ‌تىپ تۇ‌رعان جۇ‌رت ونىڭ عيباداتحانادا كىدىرىپ جاتقانىنا تاڭعالدى.‏ 22  ول سىرتقا شىققاندا،‏ ولارعا سويلە‌ي المادى.‏ سوندا جۇ‌رت ونىڭ عيباداتحانادا ە‌رە‌كشە بىردە‌ڭە* كورگە‌نىن ۇ‌قتى.‏ زاكاريا ولارمە‌ن ىمداپ سويلە‌سىپ،‏ ٴ‌تىلسىز كۇ‌يىندە قالا بە‌ردى.‏ 23  ال قىزمە‌ت كۇ‌ندە‌رى اياقتالعان سوڭ،‏ ۇ‌يىنە قايتتى.‏ 24  سول كۇ‌ندە‌ردە‌ن كە‌يىن ايە‌لى ە‌لىزابە‌ت قۇ‌رساق كوتە‌رىپ،‏ بە‌س اي بويى ۇ‌يىنە‌ن شىقپاي ٴ‌جۇ‌ردى.‏ 25  ول:‏ «بۇ‌گىندە ە‌حوبا ماعان نازار اۋدارىپ،‏ جۇ‌رت الدىنداعى ماسقارا كۇ‌يىمنە‌ن* ارىلتۋ ٷشىن وسىلاي ە‌تتى»⁠+‏،‏—‏ دە‌دى.‏ 26  ونىڭ بالا كوتە‌رگە‌نىنە التى اي بولعاندا،‏ قۇ‌داي جابىرە‌يىل پە‌رىشتە‌نى⁠+ عاليلە‌ياداعى نازارە‌ت قالاسىنا،‏ 27  ٴ‌ماريام ە‌سىمدى قىزعا⁠+ جىبە‌ردى.‏ ول ٴ‌داۋىتتىڭ اۋلە‌تىنە‌ن شىققان ٴ‌جۇ‌سىپ دە‌گە‌ن جىگىتكە ايتتىرىلعان ە‌دى⁠+‏.‏ 28  جابىرە‌يىل وعان كە‌لىپ:‏ «امانسىڭ با،‏ قۇ‌داي جارىلقاعان قىز!‏ ە‌حوبا ساعان جار!‏»—‏ دە‌دى.‏ 29  مۇ‌نى ە‌ستىگە‌ن ول قاتتى ابىرجىپ،‏ بۇ‌ل قانداي سالە‌مدە‌سۋ بولدى ە‌كە‌ن دە‌پ،‏ ويلانىپ قالدى.‏ 30  سوندا پە‌رىشتە وعان بىلاي دە‌دى:‏ «قورىقپا،‏ ٴ‌ماريام،‏ قۇ‌داي ساعان راقىمىن ٴ‌تۇ‌سىردى.‏ 31  سە‌نىڭ بويىڭا بالا ٴ‌بىتىپ،‏ ۇ‌ل تاباسىڭ⁠+‏،‏ ونىڭ اتىن يسا* دە‌پ قوياسىڭ⁠+‏.‏ 32  ول اسا ۇ‌لى بولادى⁠+‏،‏ ٵرى قۇ‌داي تاعالانىڭ ۇ‌لى* دە‌پ اتالادى⁠+‏.‏ ە‌حوبا وعان ارعى اتاسى ٴ‌داۋىتتىڭ تاعىن سيلايدى⁠+‏.‏ 33  ول جاقىپتىڭ اۋلە‌تىنە ماڭگىلىك بويى پاتشا رە‌تىندە بيلىك ە‌تە‌دى.‏ ونىڭ پاتشالىعىنىڭ شە‌گى بولمايدى⁠+‏».‏ 34  ال ٴ‌ماريام پە‌رىشتە‌دە‌ن:‏ «مە‌ن ە‌ركە‌كپە‌ن جاقىنداسقان ە‌مە‌سپىن عوي،‏ بۇ‌ل قالاي بولادى؟‏»⁠+‏—‏ دە‌پ سۇ‌رادى.‏ 35  پە‌رىشتە وعان جاۋاپ قاتىپ:‏ «سە‌نىڭ ۇ‌ستىڭە كيە‌لى رۋح قونىپ⁠+‏،‏ قۇ‌داي تاعالا ساعان قۇ‌دىرە‌تىنىڭ كولە‌ڭكە‌سىن تۇ‌سىرە‌دى.‏ سوندىقتان سە‌ن تاباتىن بالا كيە‌لى⁠+ ٵرى قۇ‌دايدىڭ ۇ‌لى⁠+ دە‌پ اتالاتىن بولادى.‏ 36  انە،‏ بۇ‌رىن بە‌دە‌ۋ دە‌پ اتالعان تۋىسىڭ ە‌لىزابە‌ت تە جاسى كە‌لىپ قالعانىمە‌ن،‏ ۇ‌لدى بولادى.‏ التى ايدان بە‌رى ونىڭ اياعى اۋىر.‏ 37  ويتكە‌نى قۇ‌داي ٷشىن مۇ‌مكىن ە‌مە‌س نارسە جوق*+‏»،‏—‏ دە‌دى.‏ 38  سوندا ٴ‌ماريام:‏ «مە‌ن ە‌حوبا قۇ‌دايدىڭ قۇ‌لىمىن!‏ بارلىعى ٴ‌سىز ايتقانداي بولسىن!‏»—‏ دە‌دى.‏ وسىدان كە‌يىن پە‌رىشتە عايىپ بولدى.‏ 39  سول كۇ‌ندە‌رى ٴ‌ماريام جولعا جينالىپ،‏ ياھۋدا رۋىنىڭ تاۋلى وڭىرىندە‌گى ٴ‌بىر قالاعا اسىعىس ٴ‌جۇ‌رىپ كە‌تتى.‏ 40  ول زاكاريانىڭ ۇ‌يىنە كە‌لىپ،‏ ە‌لىزابە‌تپە‌ن سالە‌مدە‌ستى.‏ 41  ٴ‌ماريامنىڭ سالە‌مىن ە‌ستىگە‌ندە،‏ ە‌لىزابە‌تتىڭ ىشىندە‌گى بالا تىپىرلاپ كە‌تتى.‏ سوندا ە‌لىزابە‌ت كيە‌لى رۋحقا كە‌نە‌لىپ،‏ 42  بىلاي دە‌پ داۋىستادى:‏ «ايە‌لدە‌ردىڭ اراسىندا سە‌ن جارىلقانعانسىڭ،‏ قۇ‌رساعىڭداعى بالا دا جارىلقانعان!‏ 43  يە‌منىڭ اناسى ماعان كە‌لە‌تىندە‌ي مە‌ن كىممىن سونشا؟‏!‏ 44  سالە‌مىڭ قۇ‌لاعىما جە‌تكە‌ندە،‏ ىشىمدە‌گى بالانىڭ قاتتى قۋانىپ،‏ تىپىرلاپ كە‌تكە‌نىن قاراشى.‏ 45  ايتىلعانعا سە‌نگە‌ن سە‌ن باقىتتىسىڭ،‏ ويتكە‌نى ە‌حوبانىڭ ساعان ايتقان سوزدە‌رى تولىق ورىندالادى!‏»‏ 46  سوندا ٴ‌ماريام بىلاي دە‌دى:‏ «جانىم ە‌حوبانى ماداقتايدى⁠+‏،‏ 47  قۇ‌تقارۋشى قۇ‌دايىم دە‌پ جۇ‌رە‌گىم شاتتىققا تولادى⁠+‏.‏ 48  ويتكە‌نى ول ٶز قۇ‌لىنىڭ قاراپايىم كۇ‌يىنە نازار اۋداردى⁠+‏.‏ بۇ‌دان بىلاي كۇ‌للى ۇ‌رپاق مە‌نى باقىتتى دە‌پ ايتاتىن بولادى⁠+‏.‏ 49  سە‌بە‌بى قۇ‌دىرە‌تتى قۇ‌داي مە‌ن ٷشىن ۇ‌لى ىستە‌ر جاسادى.‏ ونىڭ ە‌سىمى كيە‌لى⁠+‏.‏ 50  ول وزىنە‌ن قورقاتىندارعا ۇ‌رپاقتان ۇ‌رپاققا مە‌يىرىمدىلىك كورسە‌تىپ كە‌لە‌دى⁠+‏.‏ 51  ٶز قولىمە‌ن قۇ‌دىرە‌تتى ىستە‌ر جاساپ،‏ جۇ‌رە‌گى تاكاپپارلاردى بىتىراتىپ جىبە‌ردى⁠+‏؛‏ 52  بيلىك يە‌لە‌رىن تاعىنان قۇ‌لاتىپ⁠+‏،‏ قاراپايىمداردى جوعارىلاتتى⁠+‏؛‏ 53  اشىققانداردى يگىلىككە مولىنان كە‌نە‌لتىپ⁠+‏،‏ ال بايلاردى قۇ‌رالاقان قايتارىپ جىبە‌ردى؛‏ 54  ماڭگى باقي مە‌يىرىمدىلىك تانىتامىن دە‌گە‌ن ۋادە‌سىن ۇ‌مىتپاعانىن كورسە‌تىپ،‏ قىزمە‌تشىسى يسرايلگە كومە‌ككە كە‌لدى⁠+‏.‏ 55  بۇ‌ل ۋادە‌نى ول اتا-‏بابالارىمىزعا،‏ ىبىرايىم مە‌ن ونىڭ ۇ‌رپاقتارىنا،‏ بە‌رگە‌ن ە‌دى⁠+‏».‏ 56  ٴ‌ماريام ە‌لىزابە‌تپە‌ن ٷش ايداي بىرگە بولىپ،‏ سودان كە‌يىن ۇ‌يىنە قايتتى.‏ 57  ە‌لىزابە‌تتىڭ بوساناتىن ۋاقىتى جە‌تىپ،‏ ۇ‌ل تاپتى.‏ 58  كورشىلە‌رى مە‌ن تۋىستارى ە‌حوبانىڭ وعان زور مە‌يىرىمدىلىك تانىتقانىن ە‌ستىپ،‏ قۋانىشىنا ورتاقتاستى⁠+‏.‏ 59  سە‌گىزىنشى كۇ‌نى ولار بالانى سۇ‌ندە‌تتە‌ۋگە كە‌لىپ⁠+‏،‏ وعان زاكاريا دە‌پ اكە‌سىنىڭ اتىن قويماق بولدى.‏ 60  ٴ‌بىراق اناسى بۇ‌عان:‏ «جوق،‏ ونىڭ اتىن جاقيا قويامىز»،‏—‏ دە‌دى.‏ 61  ال ولار:‏ «تۋىستارىڭنىڭ اراسىندا مۇ‌نداي ە‌سىم ە‌شكىمدە جوق قوي»،‏—‏ دە‌سىپ،‏ 62  بالاعا قانداي ات قويعىسى كە‌لە‌تىنىن اكە‌سىنە‌ن ىمداپ سۇ‌رادى.‏ 63  ول جازۋ تاقتايشاسىن سۇ‌راپ،‏ «ونىڭ ە‌سىمى جاقيا بولادى» دە‌پ جازدى⁠+‏.‏ بۇ‌عان جۇ‌رتتىڭ ٴ‌بارى تاڭعالدى.‏ 64  سول ساتتە وعان قايتا ٴ‌تىل ٴ‌بىتىپ⁠+‏،‏ قۇ‌دايدى ماداقتاي باستادى.‏ 65  سوندا توڭىرە‌كتە تۇ‌راتىنداردىڭ ٴ‌بارىن ۇ‌رە‌ي بيلە‌دى.‏ سونداي-‏اق بۇ‌ل وقيعا ياھۋدە‌يانىڭ بۇ‌كىل تاۋلى وڭىرىنە تاراي باستادى.‏ 66  ە‌ستىگە‌ندە‌ردىڭ ٴ‌بارى مۇ‌نى كوڭىلدە‌رىنە ٴ‌تۇ‌يىپ:‏ «بۇ‌ل بالا كىم بولار ە‌كە‌ن؟‏»—‏ دە‌ستى.‏ ويتكە‌نى ە‌حوبا وعان جار بولىپ ٴ‌جۇ‌ردى.‏ 67  بالانىڭ اكە‌سى زاكاريا كيە‌لى رۋحقا كە‌نە‌لىپ،‏ بىلاي دە‌پ پايعامبارلىق ە‌تتى:‏ 68  ‏«يسرايلدىڭ قۇ‌دايى ە‌حوبا ماداقتالسىن⁠+‏!‏ ول حالقىنا نازار اۋدارىپ،‏ ونى قۇ‌تقاردى⁠+‏.‏ 69  قىزمە‌تشىسى ٴ‌داۋىتتىڭ اۋلە‌تىنە‌ن⁠+ بىزگە مىقتى قۇ‌تقارۋشى* شىعاردى⁠+‏.‏ 70  مۇ‌نى ول ە‌جە‌لدە‌گى قاسيە‌تتى پايعامبارلارى ارقىلى ايتىپ⁠+‏،‏ 71  جاۋلارىمىزدان جانە ٴ‌بىزدى جە‌ك كورە‌تىندە‌ردىڭ قولىنان قۇ‌تقاراتىنىن ٴ‌بىلدىردى⁠+‏.‏ 72  وسىلايشا ول اتا-‏بابامىزعا ۋادە ە‌تكە‌ن مە‌يىرىمدىلىگىن كورسە‌تتى جانە قاسيە‌تتى كە‌لىسىمىن⁠+‏،‏ 73  ياعني ارعى اتامىز ىبىرايىمعا بە‌رگە‌ن انتىن،‏ ە‌سىنە الدى⁠+‏.‏ 74  وسى انتقا ساي،‏ جاۋلارىمىزدىڭ قولىنان قۇ‌تقارعان سوڭ،‏ وزىنە باتىلدىقپە‌ن قاسيە‌تتى قىزمە‌ت ە‌تۋ مارتە‌بە‌سىن سيلاپ،‏ 75  ونى بار عۇ‌مىرىمىزدا ادال دا ٵدىل اتقارۋعا مۇ‌مكىندىك بە‌ردى.‏ 76  ال سە‌ن،‏ بالام،‏ قۇ‌داي تاعالانىڭ پايعامبارى دە‌پ اتالاسىڭ،‏ ويتكە‌نى ە‌حوبانىڭ الدىندا ٴ‌جۇ‌رىپ،‏ وعان جول دايىندايسىڭ⁠+ 77  جانە ونىڭ حالقىنا قۇ‌دايىمىز زور جاناشىرلىعىمە‌ن كۇ‌نالارىن كە‌شىرۋ ارقىلى ولاردى قۇ‌تقاراتىنىن جاريالايسىڭ⁠+‏.‏ 78  وسى جاناشىرلىقتىڭ ارقاسىندا ٴ‌بىز كوكتە‌ن كە‌لگە‌ن تاڭ شاپاعىنداي نۇ‌ردى كورە‌مىز.‏ 79  ول قارا تۇ‌نە‌كتە جانە ٶلىم كولە‌ڭكە‌سىندە وتىرعاندارعا ساۋلە‌سىن توگە‌دى⁠+ جانە قادامىمىزدى تىنىشتىق جولىنا باعىتتاپ،‏ سول جولدا باتاسىن بە‌رە‌دى».‏ 80  بالا ە‌سە‌يىپ،‏ رۋحى دا نىعايا ٴ‌تۇ‌ستى.‏ يسرايل حالقىنا كورىنە‌تىن كۇ‌نى جە‌تكە‌نشە،‏ ول ٴ‌شول دالادا* تۇ‌رىپ جاتتى.‏

سىلتەمەلەر

ياعني ۇ‌لى يرود.‏ تۇ‌سىندىرمە‌نى قاراڭىز.‏
بۇ‌ل —‏ قۇ‌دايدىڭ ە‌سىمى.‏ تۇ‌سىندىرمە‌نى قاراڭىز.‏
نە‌مە‌سە «ايان».‏
ياعني بالاسىز جۇ‌رگە‌ن كۇ‌يىنە‌ن.‏
ە‌ۆرە‌يشە ە‌شۋا.‏ ماعىناسى «ە‌حوبا —‏ قۇ‌تقارۋشى».‏
تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «قۇ‌داي ۇ‌لى» سوزىنە قاراڭىز.‏
نە‌مە‌سە «قۇ‌دايدىڭ ە‌شبىر ٴ‌سوزى ورىندالماي قويمايدى».‏
سوزبە-‏ٴ‌سوز «قۇ‌تقارۋشى ٴ‌مۇ‌يىز».‏ تۇ‌سىندىرمە‌دە‌گى «ٴ‌مۇ‌يىز» ٴ‌سوزىن قاراڭىز.‏