وتباسىڭىز بەرەكەلى بولسىن
بالاڭىزدىڭ ۇلگەرىمىن قالاي جاقسارتا الاسىز؟
بالاڭىزدىڭ ساباققا دەگەن ىقىلاسى جوق سياقتى: ول ساباق وقىماۋدىڭ، ٷي تاپسىرماسىن ورىنداماۋدىڭ امالىن ىزدەيدى. بۇنىڭ ناتيجەسى قانداي بولماق؟ بۇل ونىڭ وقۋ ۇلگەرىمىن تومەندەتەدى، ٴتارتىبى مەن مىنەز-قۇلقىنا دا كەرى ىقپال ەتەدى. ەندەشە، بالاڭىزعا وقۋ ۇلگەرىمىن جاقسارتۋعا قالاي كومەكتەسە الاسىز؟
مۇنى بىلگەن ٴجون
بالاعا قىسىم جاساۋ جاعدايدى ۇشىقتىرادى. ەگەر بالاڭىزعا قىسىم كورسەتسەڭىز ول مەكتەپتە دە، ۇيدە دە ٶزىن جامان سەزىنەتىن بولادى! بالا ۇرىس ەستىمەۋ ٷشىن، وتىرىك ايتا باستاۋى مۇمكىن. بالكىم، ول كۇندەلىگىن نە تابەلىن كورسەتپەۋدىڭ امالىن جاسايتىن شىعار. ال مەكتەپتەگى قيىندىقتان قاشۋ ٷشىن بالا ساباقتان قالۋى نە ودان قاشۋى مۇمكىن. دەمەك بالاعا قىسىم جاساۋ پروبلەمانى تەك قانا ۇشىقتىرادى.
بالاعا سيلىق بەرىپ وقۋعا تالپىندىرۋ وڭ ناتيجە اكەلمەۋى مۇمكىن. ەندريۋ ەسىمدى ٴبىر اكە بىلاي دەيدى: «قىزىمىزدىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرۋ ٷشىن، ٴبىز وعان جاقسى باعا العان كۇندەرى سيلىق بەرەتىنبىز. ٴبىراق كەيىن ول تەك سيلىق الۋ ٷشىن عانا ساباق وقيتىن بولدى. ول تومەن باعا العاندا، باعا ٷشىن ەمەس، سيلىق الماعانى ٷشىن كوڭىلى تۇسەتىن».
مۇعالىمدەردى ايىپتاۋ جاقسى ناتيجە اكەلمەيدى. مۇندايدا بالا جاقسى ناتيجەگە جەتۋ ٷشىن كۇش سالۋدىڭ قاجەتى جوق دەپ تۇجىرىمداۋى مۇمكىن. سونداي-اق ول قاتەلىكتەرىن باسقالارعا جابۋعا نەمەسە پروبلەمالارىن وزگەلەر شەشىپ بەرەدى دەپ كۇتۋگە داعدىلانۋى مۇمكىن. قىسقا قايىرىپ ايتساق، بالاڭىزدىڭ ۇلگەرىمى ٷشىن وزگەلەردى ايىپتاساڭىز، بالاڭىز ٶز ىستەرى ٷشىن جاۋاپكەرشىلىك سەزىنۋدى ۇيرەنبەيدى. ال بۇل وعان وسكەندە كەرەك بولاتىن قاسيەت.
ٴسىز نە ىستەي الاسىز؟
اشۋىڭىزدى تىزگىندەڭىز. بالاڭىزبەن اشۋ ۇستىندە سويلەسپەڭىز. «بالامىزعا تۇسىنىكپەن قاراپ، سابىرمەن سويلەسكەندە، جاقسى ناتيجەگە قول جەتكىزەتىنىمىزدى بايقادىق»،— دەيدى برەت ەسىمدى وتاعاسى مەن ونىڭ جۇبايى.
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «اركىم تىڭداۋعا جۇيرىك، سويلەۋگە جانە اشۋلانۋعا باياۋ بولسىن» (جاقىپ 1:19).
پروبلەمانىڭ ٴتۇپتامىرىن تابۋعا تىرىسىڭىز. بالاڭىزدى بىردەن جالقاۋ دەپ ويلاۋعا اسىقپاڭىز. بالانىڭ وقۋ ۇلگەرىمىنىڭ تومەندەۋىنە كوپ نارسە سەبەپ بولۋى مۇمكىن. مىسالى، بۇزاقىلاردىڭ ٴتيىسۋى، جاڭا مەكتەپكە اۋىسۋى، ەمتيحانداردى ۋايىمداۋى، وتباسىنداعى كەلەڭسىز جاعدايلار، ۇيقىنىڭ قانباۋى، ۋاقىتتى دۇرىس جوسپارلاي الماۋى، بوس نارسەلەرگە الاڭداۋى بالاعا ساباق وقۋعا كەدەرگى بولىپ جاتادى.
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «ماسەلەنىڭ بايىبىنا باراتىن تابىسقا جەتەدى» (ناقىل سوزدەر 16:20).
بالاڭىزعا ساباق وقۋعا جاعداي جاساڭىز. بالاڭىزعا ناقتى ساباق وقيتىن ۋاقىتتى بەلگىلەپ قويىڭىز. سونداي-اق بالاڭىزدىڭ ساباق وقيتىن جەرى تىنىش بولعانى جاقسى. ول جەردە تەلەديدار، ۇيالى تەلەفون سياقتى الاڭداتاتىن نارسەلەر بولماعانى دۇرىس. بالاڭىز ۇيگە بەرىلگەن تاپسىرمالاردى ورىنداۋعا قينالماس ٷشىن ولاردى بىرنەشە بولىككە ٴبولىپ ورىنداسىن. گەرمانيادا تۇراتىن حەكتور ەسىمدى اكە بىلاي دەيدى: «ٴبىز باقىلاۋ جۇمىسىنا تاقالعان كەزدە ەمەس، اقىرىنداپ الدىن-الا دايىندالا بەرۋگە تىرىسامىز».
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «ٵر نارسەنىڭ ٶز ۋاقىتى بار» (ۋاعىزداۋشى 3:1).
بالاڭىزدىڭ ساباققا دەگەن ىنتاسىن ارتتىرىڭىز. بالاڭىز مەكتەپتىڭ پايداسىن قازىردىڭ وزىندە كورە الاتىنىن تۇسىنسە، ساباق وقۋعا دەگەن ىقىلاسى ارتا تۇسەدى. مىسالى، ونىڭ ماتەماتيكانى بىلگەنى قالتاسىنداعى اقشاسىن دانالىقپەن جۇمساۋعا كومەكتەسەدى.
كيەلى كىتاپتىڭ كەڭەسى: «دانالىققا كەنەل، تۇسىنىككە يە بول»... «ونى جوعارى باعالا» (ناقىل سوزدەر 4:5، 8).
كەڭەس: بالاڭىزعا ٷي جۇمىسىن ورىنداۋعا كومەكتەسىڭىز، ٴبىراق ونى ٶزىڭىز ورىنداپ بەرمەڭىز. ەندريۋ: «قىزىمىز ٶزى ويلانعىسى كەلمەي، ٴبىزدىڭ بىلىمىمىزگە ارقا سۇيەيتىن»، — دەپ مويىندادى. بالاڭىزعا ٷي تاپسىرمالارىن قالاي ٶزى ورىنداي الاتىنىن ۇيرەتىڭىز.