ကွၢ်လိမၤဒိးအဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ်—ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ
တၢ်ဂ့ၢ်ပိာ်ထွဲလိာ်အခံတဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်နာ် a ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ လံာ်စီဆှံပူၤတဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်တဖၣ် အဒိအတဲာ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ် ဒီးပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးကစၢ်ယွၤလီၤ.
တၢ်ဂီၤမူပိာ်ထွဲလိာ်အခံ တကူာ်ဘၣ်တကူာ် လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ ကွၢ်လိမၤဒိး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ် န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤ ဒ်သိးနကမၤလိန့ၢ်အါထီၣ်တၢ်လၢ ပှၤသးတီတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢလံာ်စီဆှံပူၤ
a တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢအပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ပိာ်ထွဲလိာ်အခံတဖၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တအိၣ်လၢလံာ်စီဆှံပူၤဘၣ် သနာ်က့ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကထံၣ်တမှံကွၢ် ဒီးအိၣ်ကွၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အလီၢ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါ, တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဒီးပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢပျၢၤတဖၣ်လီၤ.
စးထီၣ်လၢကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ် တုၤလၢ ထံလုၢ်ဘၢတၢ်
စီၤဟ့းဘ့းလး—အဝဲ “သံဘၣ်ဆၣ်ဒီး ကတိၤဒံးတၢ်”
မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်မၤအသးဒီး စီၤဟ့းဘ့းလးထဲတစဲးဖိအဃိ ပမၤလိအါထီၣ် အဂ့ၢ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
စီၤဃနိာ်- “ယွၤဘၣ်အသးလၢအီၤ”
နမ့ၢ်ဘၣ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီနဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် နကမၤတၢ်လၢအဘၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်ကီလၢနအဂီၢ်န့ၣ် နမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ စီၤဃနိာ်အတၢ်နာ် အအိၣ်သ့ဝဲလီၤ.
စီၤနိအၤ—အဝဲ “လဲၤတၢ်ဒီးယွၤလီၤ”
ဖဲစီၤနိအၤဒီးအမါ လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိတဖၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ်တ့ထီၣ်ကဘီဒီး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်နာ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်
စးထီၣ်လၢထံလုၢ်ဘၢတၢ် တုၤလၢ တၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူး
စီၤအၤဘြၤဟၣ်—“ကယဲၢ်ပှၤနာ်တၢ် . . . ခဲလၢာ်အပၢ်”
စီၤအၤဘြၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်နာ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်နအဲၣ်ဒိးကွၢ်လိမၤဒိး စီၤအၤဘြၤဟၣ် အတၢ်နာ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
စးထီၣ်လၢ တၢ်ဟးထီၣ်လၢကီၢ်အဲၤကူပတူး တုၤလၢ အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤအဆိကတၢၢ်တဂၤ
နီၢ်ရူၤသး—“ဖဲနလဲၤတၢ်ယကလဲၤယဲ”
ဘၣ်မနုၤအဃိနီၢ်ရူၤသး ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဝဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး အထံအကီၢ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤကဲဝဲလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤနီၢ်ရူၤသး ခီဖျိလၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
နီၢ်ရူၤသး—“ပိာ်မုၣ်အဂ့ၤအဝါ”
ဘၣ်မနုၤအဃိ နီၢ်ရူၤသးဒီး စီၤဘိၤဧး အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢ နီၢ်ရူၤသးဒီးနီၢ်နၤဧမံ အအိၣ်သ့ဒ်လဲၣ်.
နီၢ်ဃးနၤ—အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ် လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်
ဖဲနီၢ်ဃးနၤ တူၢ်ဝဲတပှဲၤလၢၤအခါ အတၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်သိး အတူၢ်ဝဲကကဲအဂီၢ်လီၤ.
စီၤၡမူၤအ့လး—အဝဲ “ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢယွၤအမဲာ်ညါ”
ဖဲစီၤၡမူၤအ့လး အနီၢ်ဆံးဆံးဖိအခါ အတၢ်အိၣ်မူလီၤဆီဒီး ဖိသၣ်အဂၤတဖၣ်ဒ်လဲၣ်. ဖဲစီၤၡမူၤအ့လးအိၣ်လၢ ဒဲစီဆှံအခါ ဒ်သိးအတၢ်နာ်ကဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
စီၤၡမူၤအ့လး—အတၢ်မုၢ်လၢ် တလၢပှဲၤဘၣ်ဆၣ် ဆဲးလဲၤဝဲဆူညါ
ပဝဲခဲလၢာ် ပဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ အကမၤကွၢ်ပတၢ်နာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ စီၤၡမူၤအ့လးအတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
အံၣ်စရ့လး အစီၤပၤ အဆိကတၢၢ်တဂၤ တုၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်
နီၢ်အဘံၤကါယံးလး—အဝဲ ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ
နီၢ်အဘံၤကါယံးလး ဘၣ်သဂၢၢ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအပူၤန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.
ဝံအ့ၤလံယၤ—အဝဲ ဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီအဂီၢ်
ဖဲပတဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအတတူၢ်လိာ် လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်လိတဖၣ်န့ၣ် ပကွၢ်လိမၤဒိး ဝံအ့ၤလံယၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
ဝံအ့ၤလံယၤ—အဝဲ အိၣ်ခိးဒီးဆိးသီ
ဖဲဝံအ့ၤလံယၤအိၣ်ခိးဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအခါ အဝဲပာ်ဒိၣ်ဝဲတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
ဝံအ့ၤလံယၤ–အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢယွၤအအိၣ်
ဘၣ်မနုၤအဃိ ဝံအ့ၤလံယၤ အသးဂံၢ်ဘါလီၤစၢ် တုၤဒၣ်လဲာ်အဲၣ်ဒိးသံဝဲလဲၣ်.
ဝံယိၤနါ—အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိ ခီဖျိလၢအတၢ်ဆၢတဲာ်ကမၣ်ဝဲအဃိ
ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤနၤမူဒါအခါ မ့ၢ်နသူၣ်ပျံၤသးဖုးတၢ် ဒ်ဝံယိၤနါအသိးဧါ. တၢ်မၤလိတခါအံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဝံသးစူၤဒီး အတၢ်သးကညီၤလီၤ.
စီၤယိၤနါ—အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးကညီၤ
ဒ်သိးပကသမံသမိး လီၤက့ၤပသးအဂီၢ် ဝံယိၤနါ အဒိအတဲာ်ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်
နီၢ်အ့ၤစတၢ်—အဝဲဆၢထၢၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်
ဒ်သိးပကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤသး ဒ်နီၢ်အ့ၤစတၢ်အသိးန့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်နာ်ဒီး တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလီၤ.
နီၢ်အ့ၤစတၢ်—အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့, တၢ်သးဒူဒီး တအဲၣ်လီၤထဲအသးဘၣ်
နီၢ်အ့ၤစတၢ် ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၤသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
စးထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ် တုၤလၢ တၢ်မၢဖိတဖၣ်သံ
နီၢ်မၤရံ—“ကွၢ်ကွၢ်, ကစၢ်အကုၢ်ပိာ်မုၣ်လီၤ”
ဖဲနီၢ်မၤရံစံးဆၢက့ၤ မူခိၣ်ကလူးကၤဘအ့းလအခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ်ဒ်လဲၣ်. ဒီးအဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအဂၤမနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
နီၢ်မၤရံ—အဝဲ “ဆိကမိၣ်ဝဲလၢအသး”
နီၢ်မၤရံအတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ ဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ်အပူၤန့ၣ် မၤဂၢၢ်ထီၣ်ကျၢၤထီၣ်အတၢ်နာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအဖီခိၣ်လီၤ.
စီၤယိၤသး—ဒ်မ့ၢ်ဟံၣ်ခိၣ် ဒီးယွၤအခ့အပှၤအသိးန့ၣ် မၤလၢပှဲၤဝဲအမူဒါ
စီၤယိၤသးဒီသဒၢဝဲ အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤယိၤသးလဲၤကိးဝဲ နီၢ်မၤရံဒီးယ့ၣ်ၡူးဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လဲၣ်.
နီၢ်မၢ်သၤ—“ယနာ်လီၤ”
ဖဲနီၢ်မၢ်သၤပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအခါဒၣ်လဲာ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်နာ်ဒ်လဲၣ်.
စီၤပ့းတရူး—အဝဲတြီဆၢမၤနၢၤကွံာ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ပျံၤသးဖုး ဒီးတၢ်သးဒ့ဒီ
တၢ်သးဒ့ဒီန့ၣ် ယူၢ်လီၤကွံာ်ဝဲပတၢ်နာ် ဝံၤဒီးပလီၤအုးသံဝဲလၢ နီၢ်သးတခီသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်စီၤပ့းတရူး ဆဲးပိာ်ဝဲယ့ၣ်ၡူးအခံအဃိ မၤနၢၤကွံာ်အတၢ်သူၣ်ပျံၤသးဖုးဒီး အတၢ်သးဒ့ဒီလီၤ.
စီၤပ့းတရူး—အဝဲ လဲၤခီဖျိတၢ်မၤကွၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤ
ဒ်သိးစီၤပ့းတရူး ကတူၢ်လိာ်ဝဲယ့ၣ်ၡူး အတၢ်သိၣ်က့ၤသီက့ၤအဂီၢ် အတၢ်နာ်ဒီးအတၢ်သးတီ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်.
စီၤပ့းတရူး—အဝဲမၤလိ တၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်လၢ အသရၣ်အအိၣ်
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ပျၢ်တၢ်ကမၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိဝဲ စီၤပ့းတရူးဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးပျၢ်ဝဲစီၤပ့းတရူးအတၢ်ကမၣ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.