ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢအပူၤကွံာ်တခါန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်​ တၢ်ပနီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲတ့ၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အိၣ်သူၣ်ထီၣ်အသးလၢမူခိၣ်​ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ကပၢတၢ်ဒ် စီၤပၤတဂၤအသိးလီၤ.

လံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်စိတၢ်ကမီၤအခါ တဘျီဃီန့ၣ်​ အဝဲဟီထီၣ်ကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်​ လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၄ နံၣ်လံၤလံၤန့ၣ်​ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်​ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဃိ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သးသ့ၣ်တဖၣ်​ နးထီၣ်ဝဲဒၣ်ကွ့ၢ်ကွ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၂:၇, ၉.

ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်နးထီၣ်သနာ်က့ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ ဒ်ယွၤအဘီအမုၢ် အစီၤပၤတဂၤအသိး မၤစၢၤဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်​ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘျုးအဖှိၣ်အဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ ပှၤအါဂၤမၤလိဝဲလံာ်စီဆှံဒီး အိၣ်မူမၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤ တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၂:၂-၄) ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ်​ သ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်လၢ ဒ်သိးဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်​ ကအိၣ်ဘၣ်မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်တပျဲဝဲဒၣ်​ တၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ကျိၣ်စ့သ့ၣ်တဖၣ်​ ကဒိၣ်စိလၢအဝဲသ့ၣ်​ တၢ်အိၣ်မူပူၤဘၣ်. ခဲအံၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤလိအသး ဒ်သိးအတၢ်အိၣ်မူ ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်အဂီၢ် ဒီးကအိၣ်မူမၤထွဲဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး လၢဘီမုၢ်တၢ်ပၢဖီလာ် အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ခဲအံၤ ယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ်လၢမူခိၣ်လံ သနာ်က့ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢတၢ်ပြး အိၣ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒံးလီၤ. ကစၢ်ယွၤဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ယ့ၣ်ၡူးလၢ “ပၢတၢ်လၢနဒုၣ်နဒါအကျါတက့ၢ်.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၀:၂) ဒီးတယံာ်လၢၤဘၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ကယဲၢ်ပှၤလၢအထီဒါတၢ်တဖၣ်​ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ ဒီးကမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအဒိကနၣ်​ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲန့ၣ်အခါ ယွၤအဘီအမုၢ်

• ကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ လၢအကမၣ်တဖၣ်. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အသိၣ်လိ တၢ်လံၣ်တၢ်လီ ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ် ဒီးမၤကီမၤခဲဝဲ ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ်​ ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံဒိလီၤဝဲ ဒ်ဃဲသဲမုၣ်အသိးလီၤ. ဖဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ်​ ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲအခါ ပှၤအါဂၤကကမၢကမၣ်ဘၣ်အသးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၅, ၁၆.

• ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢတၢ်ပြး. ယွၤအဘီအမုၢ် “ကမၤလီၤကလဲ, ဒီးကမၤလၢာ်ကွံာ် ဘီမုၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲန့ၣ်​ ကအိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.” အဃိ ကယဲၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးန့ၣ်​ ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄.

• ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်. ပှၤလၢအဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကမၤတၢ်အၢတၢ်သီဒီး တဒိကနၣ်​ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကမၤအသးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. “မ့မ့ၢ်ပှၤတတီတလိၤဘၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်လၢကီၢ်ပူၤ” လီၤ.—ကတိၤဒိ ၂:၂၂.

• ကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်. မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်​ “ဒ်သိးအသုတလီန့ၢ် ပှၤအကလုာ်ကလုာ်တဂ့ၤ” အဂီၢ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၂၀:၃, ၁၀.

ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကကဲဘျုးကဲဖှိၣ်လၢ ပှၤလၢအတူၢ်လိာ် ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

ယ့ၣ်ၡူးကပၢတၢ်ဒ် စီၤပၤတဂၤလၢမူခိၣ်အသိး ဒီးအတၢ်ပၢန့ၣ်​ ကဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤပၢတၢ်တဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤ ၁၄၄, ၀၀၀ လၢအဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအကျါန့ၣ်​ ကမၤစၢၤယ့ၣ်ၡူးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၅:၉, ၁၀; ၁၄:၁, ၃) ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.

• ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဒီးတၢ်သံ. “ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ တစံး, ယမၤတကဲဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်” ဒီး “တၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်.”—ယၡါယၤ ၃၃:၂၄; လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄.

• ကဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢ. “နဖိအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ်​ ကဒိၣ်ဝဲအါဝဲလီၤ.” ဒီး “ပှၤကဆ့ၣ်နီၤလၢ အစပံးမုၢ်အဖီလာ်, ဒီးအသ့ၣ်ချၢၣ်ဒၢအဖီလာ်စုာ်စုာ်, ဒီးတၢ်တမၤပျံၤဘၣ်အီၤ နီတဂၤဘၣ်.”—ယၡါယၤ ၅၄:၁၃; မံကၤ ၄:၄.

• ကဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤ လၢအလီၤသူၣ်မံသးမုာ်. “ဒီးယပှၤဃုထၢဖိ ကမုာ်လၤတၢ်လၢ အမၤဝဲလၢ အစုဃဲးဃဲးလီၤ. တမၤဘၣ်တၢ်ကလီကလီဘၣ်.”—ယၡါယၤ ၆၅:၂၂, ၂၃.

• ကမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ခိၣ်ဃၢၤန့ဆၢၣ်တဖၣ်. “ပှၢ်မုၢ်ကနၢ ဒီးဃဲၣ်ခိၣ်ဃဲၣ်လာ်န့ၣ်​ ကသးခု, ဒီးမံၤခိၣ်သိၣ်လာ် ကသူၣ်ဖှံသးညီ, ဒီးကဖီထီၣ်ဒ်ဖီဝံဒံၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၃၅:၁.

• ကသိၣ်လိဝဲ ပှၤကညီတဖၣ်​ လၢကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူဘၣ်​ လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်. “ဒီးတၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါနၤ, ယွၤနီၢ်နီၢ်တဂၤဃီ, ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ နမၢလီၤအီၤန့ၣ်လီၤ.”—ယိၤဟၣ်​ ၁၇:၃.

ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတဖၣ်အံၤလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၈) တၢ်ဂ့ၢ်လၢခံတခါန့ၣ်​ ကပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ တၢ်လၢနမၤအီၤသ့ လၢခဲအံၤတဖၣ်​ ဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ လၢခါဆူညါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.