1. (a) Nkia vuvu Yave kekutuvananga? (b) O “bunda e vuvu muna Yave” aweyi disongele? (Tala e “Mvovo Misasilu.”)

 YAVE ovananga e vuvu kiasikila kwa awonso ana bekunzolanga. Ke kolo ko, ofokola mayela, ntantu ye lufwa. (Lus. 21:3, 4) Osadisa “alembami” ana bekumbundanga e vuvu mu kitula o ntoto se paradiso. (Nku. 37:9-11) Muna nz’ampa, ngwizani ambote kikilu tukala yau yo Yave lutila nkutu eyi tuna yau o unu yo yandi. Ekwe vuvu kiasikila tuna kiau! Kansi, nkia ziku tuna kiau mu kwikila vo e nsilu mia Nzambi lungana kikilu milungana? Yave ke funganga ko muna lungisa e nsilu miandi. Ekiaki i kuma kiasikila tuna kiau muna “bunda e vuvu muna Yave.” * (Nku. 27:14) Tusonganga wo wau tuvingilanga kuna luzindalalu ye kiese kiawonso e ntangwa ina Nzambi kelungisa e nsilu miandi.—Yes. 55:10, 11.

2. Nkia mambu Yave kavangidi kala mu kuma kieto?

² Yave wasonga kala e ziku vo olungisanga e nsilu miandi. Badika nona kimosi. Muna nkand’a Lusengomono Yave wasia nsilu vo, mu lumbu yeto okutakesa wantu a zula, makanda ye ndinga zawonso yo kunsambila muna kintwadi. O unu, e buka kia wantu awaya, kiyikilwanga vo “ndong’ayingi.” (Lus. 7:9, 10) Kana una vo mu buka kiaki mwina ye akala, akento, wana, makanda, ndinga ye kisi nsi kiaswaswana, yau awonso besambilanga Nzambi kuna ungudi yo luvuvamu. (Nku. 133:1; Yoa. 10:16) E ndong’ayingi yisonganga mpe o vema muna salu kia samuna e nsangu zambote. Bakubama bekalanga muna  zayisa kwa awana bazolele kubawa e vuvu kiau kia zingila muna nz’ampa. (Mat. 28:19, 20; Lus. 14:6, 7; 22:17) Kieleka, avo muna buka kia ndong’ayingi wina, ke lukatikisu ko vo otoma yangalelanga e vuvu kiaku kia kusentu mu kuma kia mambu mambote mevangama.

3. O Satana nkia kani kena diau?

³ Nkadi ampemba ozolele vo wadimbula e vuvu kiaku kia kusentu. E kani diandi i kukwikidisa vo Yave ke kuvuanga mfunu ko ye ke lungisa nsilu miandi ko. Avo lendele kutufila mu dimbula e vuvu kieto, ke tukala ye unkabu ko yo yambula nkutu sadila Yave. Nze una tulongoka, Nkadi ampemba wavanga mawonso mu fila Yobi kadimbula e vuvu kiandi yo yambula sadila Yave.

4. Nkia mambu tulongoka mu longi diadi? (Yobi 1:9-12)

⁴ Mu longi diadi, tulongoka e ndekwa o Satana kasadila muna fila Yobi kayambula e kwikizi kiandi muna Yave. (Tanga Yobi 1:9-12.) Tuvovela mpe dina tulenda longoka muna nona kia Yobi ye ekuma tufwete sungamenanga vo Nzambi zola kekutuzolanga ye olungisa e nsilu miandi.

5-6. Nkia mambu o Yobi kabwila muna lumbu kimosi?

⁵ Yobi zingu kiambote kakala kiau. Ngwizani ambote kakala yau yo Yave. Wan’ayingi kakala yau, zingu kia nzo kiakiese ye ulolo wa mavua. (Yobi 1:1-5) Kansi, muna lumbu kimosi kaka Yobi wavidisa yawonso kakala yau. Entete, wavidisa mavua mandi mawonso. (Yobi 1:13-17) I bosi, o wan’andi awonso katoma zolanga bafwa. Yindula una Yobi kamona mu kuma kia sumbula kiaki! Vava mase befwilwanga mosi muna wan’au, betoma kendalalanga. Owau, yindula e nkenda, ntantu yo ntim’ampasi o Yobi yo nkanz’andi bamona vava bazayiswa vo o wan’au kumi bafwidi nkumbu mosi. Kiaki i kuma Yobi katiazunuina mvuatu miandi yo bwa vana ntoto.—Yobi 1:18-20.

⁶ I bosi, Satana wayelesa Yobi kimbevo kiampasi ye kiansoni. (Yobi 2:6-8; 7:5) Vitila kabwilwa mambu mama mawonso, Yobi watoma zitiswanga kwa wantu. Wantu kwa yandi bavavilanga luludiku. (Yobi 29:7, 8, 21) Owau ke vakala diaka muntu ko wamfinamanga. Wabembolwa kwa mpangi zandi, akundi ye asadi andi.—Yobi 19:13, 14, 16.

7. (a) Adieyi Yobi kazaya mu kuma kia mpasi zandi? Kansi, nkia diambu kazola vanga ko? (b) Aweyi o Nkristu kalenda wananena ye mpasi nze una tumwene muna fwaniswa?

⁷ Satana wazola kwikidisa Yobi vo wamonanga e mpasi kadi kakala diaka ye dienga dia Yave ko. Kasikil’owu, Satana wasadila e tembwa kiangolo kiabwisa e nzo yakala wana kumi a Yobi ekolo badilanga vamosi. (Yobi 1:18, 19) Satana mpe watwika e tiya twatuka kuna zulu yo vonda e twelezi ye selo ya Yobi ana balunga-lunganga yo. (Yobi 1:16) Wau vo e tembwa yo tiya ku zulu twatuka, Yobi wayindula vo Yave wa Nzambi watwika to. Muna kuma kiaki, Yobi wakwikila vo nanga diambu kavanga diakendeleka Yave. Kana una vo i wau, o Yobi kazola siba Se diandi dia zulu ko. Yobi wazaya wo vo muna zingu kiandi kiawonso, lekwa yayingi katambula kwa Yave. Ozevo, edi kayindula vo avo wakala ye kiese kia tambula e lekwa yambote kwa Nzambi, kafwete tambulwila mpe bwila mambu mambi. Muna kuma kiaki, wavova vo: “Yambula nkumbu a Yave yakwamanana kembelwa.” (Yobi 1:20, 21; 2:10) Kana una vo Yobi kakala diaka yo vimpi wambote ko yo vidisa mavua yo wan’andi, wakwamanana songa e kwikizi muna Yave. Kansi, Satana kayambula tonta Yobi ko.

8. Adieyi diaka Satana kavanga kwa Yobi?

 ⁸ Owau, Satana wasadila akundi tatu aluvunu a Yobi muna kumfila kayindula vo kena mfunu ko. Akundi awaya bavova vo Yobi diambu diambi kavanga i dianu kamwenanga e mpasi. (Yobi 22:5-9) Bavava mpe kwikidisa Yobi vo kana nkutu nkia ngolo kavanganga muna yangidika Nzambi, ke zakala kwandi mfunu ko kwa yandi. (Yobi 4:18; 22:2, 3; 25:4) Bazola mpe kwikidisa Yobi vo, Nzambi ke kunzolanga ko, ke kunlunga-lunganga ko ye mpamba kwandi kekunsadilanga. E mvovo miau miadi fila Yobi mu dimbula e vuvu kiandi.

9. Nki kiasadisa Yobi mu kala yo nkuma ye unkabu?

⁹ Yindula e diambu edi. Ekolo kavuende vana ntoto ampolo, Yobi ndunzi zayingi kena zau mu nitu. (Yobi 2:8) Akundi andi bekwamanananga kumvovesa vo kena muntu ambote ko ye mana kevanganga ke mena mfunu ko. Ekolo Yobi kemonanga e ntantu muna ntima yo dila mu kuma kia lufwa lwa wan’andi, e mpasi zandi zizitidi nze matadi mampwena. Kuna lubantiku, Yobi okedi kaka e pi-i. (Yobi 2:13–3:1) Avo akundi a Yobi edi bayindwidi vo Yobi obembola Yave, vuna bayivunini. I bosi, nanga Yobi ovubwidi o ntu yo tungununa akundi andi tatu aluvunu yo vova vo: “Yavana ifwa, kiyambula kwikizi kiame ko!” (Yobi 27:5) Nki kiasadisa Yobi mu kala yo nkuma ye unkabu muna zizidila e mpasi zazi zawonso? Kana nkutu vava kakala wakendalala, kadimbula e vuvu ko vo o Nzambi andi azola ofokola e mpasi zandi. Yobi wazaya wo vo kana nkutu ofwidi, Yave okumfutumuna.—Yobi 14:13-15.

10. Nkia diambu tulenda longoka muna lusansu lwa Yobi?

¹⁰ O lusansu lwa Yobi lukutulonganga vo Satana kalendi kutukomekena ko vo twabembola  Yave ye o Yave ozeye mambu mawonso mampasi tunuananga mau. O lusansu lwa Yobi lulenda mpe kutusadisa mu longoka mambu mankaka mamfunu. Owau, yambula twabadika mambu masikididi tulenda longoka muna lusansu lwa Yobi.

11. Avo tukwamanene bunda e vuvu muna Yave, nkia ziku tulenda kala kiau? (Yakobo 4:7)

¹¹ Yobi wasonga e ziku vo avo tukwamanene bunda e vuvu muna Yave, tulenda zizidila konso mpasi yo sia e Satana kitantu. Avo tuvangidi wo nkia ziku tulenda kala kiau? E Bibila kikutuvovesanga vo Nkadi ampemba okututina.—Tanga Yakobo 4:7.

12. Aweyi e vuvu kia lufuluku kiakumikina Yobi?

¹² Tufwete kala ye lukwikilu lwasikila muna vuvu kia lufuluku. Nze una tumwene muna longi diaviokele, nkumbu miayingi Satana osadilanga o wonga wa lufwa muna kutufila twayambula sadila Yave. Mu kuma kia Yobi, Satana wavova vo Yobi ovanga mawonso muna vuluza o moyo andi kana nkutu divava vo kayambula sadila Yave. Kansi Satana vuna kayivuna. Kana nkutu vava Yobi kamona vo fwa kikilu kefwa, wakwamanana songa e kwikizi kiandi muna Yave. E ziku kakala kiau muna mambu mambote Yave kevanganga ye vuvu kiasikila kakala kiau vo o Yave osingika e mambu, diansadisa kikilu mu zizidila. Yobi wakwikilanga vo kana nkutu vo Yave kansadisi ko ekolo kena o moyo, okumfutumuna kuna sentu. E vuvu kia lufuluku kiasikila kikilu kiakala kwa Yobi. Avo e vuvu kiaki mpe kiasikila kikilu kina kwa yeto, ke vena diambu ko dilenda kutufila mu yambula sadila Yave kana nkutu batuvumisi vo vondwa tuvondwa.

13. Adieyi tulongokele muna ndekwa Satana kasadila mu tonta Yobi?

¹³ Diamfunu kikilu twalongoka e diambu muna ndekwa Satana kasadila muna tonta Yobi, kadi i zau mpe kesadilanga o unu muna kututonta. Tala dina Satana kavova: O “muntu [ke Yobi kaka ko] ovana yawonso kena yau mu kuma kia moyo andi.” (Yobi 2:4, 5) Edi Satana kazola vova vo ke tutoma zolanga Yave wa Nzambi ko ye tulenda yambula kunsadila avo vabwidi e diambu divava vo twavuluza mioyo mieto. Satana wavova mpe vo Nzambi ke kutuzolanga ko ye e ngolo tuvanganga muna kunyangidika ke zina mfunu ko kwa yandi. Wau tuzeye e kani dia Satana ye ndekwa kesadilanga, ke tufwete kwikila muna luvunu lwandi ko.

14. E mpasi nkia diambu zilenda sengomona mu kuma kia kiwuntu kieto? Yika e nona.

¹⁴ Tufwete badikila e mpasi se lau dia longoka e diambu mu kuma kia kiwuntu kieto. E mpasi zina Yobi kawanana zau zansadisa mu zaya lutovoko lwandi yo sunda lo. Kasikil’owu, Yobi walongoka vo kafwete songa diaka lulembamu. (Yobi 42:3) Oyeto mpe tulenda longoka mayingi mu kuma kia yeto kibeni vava tunuanana ye mambu mampasi. Mpangi Nikolay * ona wasiwa muna pelezo kana una vo yimbevo yayingi kakala yau, wavova vo: “E pelezo kina nze masini metalanga e nitu a muntu muna kati (raio X) yo songa e kiwuntu kieto kia kati.” Avo tubakwidi vo lutovoko tuna lwau, tufwete vanga e ngolo muna sunda lo.

15. Nding’a nani tufwete wilanga? Ekuma?

¹⁵ Tufwete wilanga nding’a Yave, ke mbeni zeto ko. Yobi watoma winikina vava Yave kamokena yandi. Nzambi wasingika e ngindu za Yobi yo kunyuvula vo: ‘Nga omwene nkuma a nsem’ame? Nzeye mambu mawonso mabwididi. Nga obenze vo omono kikuvuanga  mfunu ko?’ Yobi wavutula kuna lulembamu lwawonso yo songa luyangalalu lwandi muna mambu mawonso mambote Yave kevanganga. Yobi wavova vo: “Ngwidi nsamu mu kuma kiaku, kansi, owau meso mame mamwene.” (Yobi 42:5) Nanga Yobi wakwamanana vana ntoto ampolo vava kavova e mvovo miami, ekolo e nitu andi yazala ye mavumbu yo dila o wan’andi ana bafwa. Kana una vo i wau, Yave wasikidisa Yobi vo zola kikilu kanzolanga ye wakala ye dienga diandi.—Yobi 42:7, 8.

16. Landila e sono kia Yesaya 49:15, 16, nkia diambu tufwete sungamenanga vava tunuananga ye mpasi?

¹⁶ O unu mpe, wantu balenda kutuveza yo kutubadikila vo ke tuna mfunu ko. Bevavanga yiviza e nkumbu ambote a konso muntu mu yeto yovo ya nkubik’a Yave yo ‘kutuyikila e mbi yawonso kuna luvunu.’ (Mat. 5:11) Muna lusansu lwa Yobi, tulongokele vo Yave okwikilanga vo tukwamanana sikila ye kwikizi muna yandi kana nkutu tuwanane ye mambu mampasi. Yave zola kekutuzolanga ye kesinga bembola ko awana bekumbundang’e vuvu. (Tanga Yesaya 49:15, 16.) Kutambi matu ko muna nsangu zaluvunu zimwanganeswanga kwa mbeni za Nzambi. Mpangi James, ozingilanga kuna Turquia, una vo yitu yandi mpasi zayingi bawanana zau, wavova vo: “Twabakula vo owinikina e nsangu zaluvunu mu kuma kia nkangu a Nzambi, yoyesa diatuyoyesanga. Muna kuma kiaki, twasianga e sungididi muna vuvu kieto kia kusentu yo kuyivana emvimba muna salu kia Yave. Ediadi diatusadisa mu kwamanana kala ye kiese.” Nze Yobi, tufwete wilanga nding’a Yave. O luvunu  besayanesanga e mbeni zeto, ke lufwete dimbula vuvu kieto ko.

17. Adieyi olongokele muna nona ya akala ye akento akwikizi beyikwanga muna Ayibere kapu kia 11?

¹⁷ Yobi i mosi muna selo ya Yave ana basonga nkuma ye unkabu vava bawanana ye mambu mayingi mampasi. Muna nkand’andi kasoneka kuna kwa Ayibere, Paulu wa ntumwa wavovela ulolo wa selo yayi yo kubayikila vo “tuti . . . dianene dia ambangi.” (Ayib. 12:1) Yau awonso mambu mayingi mampasi bawanana mau. Kansi, basikila ye kwikizi muna Yave. (Ayib. 11:36-40) Nga o luzindalalu ye ngolo bavanga muna sadila Yave, zankatu kwandi? Ve kikilu. Kana una vo ekolo bakala o moyo ke bamona e ndungana ya nsilu miawonso ko mia Nzambi, bakwamanana bunda e vuvu muna Yave. Wau bakala ye ziku vo dienga dia Yave bakala diau, bakala mpe ye vuvu vo bemona e ndungan’a nsilu miandi. (Ayib. 11:4, 5) E mbandu au ikutukasakesanga mu kwamanana bunda e vuvu muna Yave.

18. Adieyi i kani diaku? (Ayibere 11:6)

¹⁸ Mu nza tuzingilanga o unu, e mpasi mu wokela kaka zina. (2 Tim. 3:13) Satana okwamanananga tonta e selo ya Nzambi. Kiakala nkutu nkia mpasi tuwanana zau mu lumbu ikwiza, yambula twakala ye kani dia vanga mawonso muna yangidika Yave yo sia “e vuvu kieto muna Nzambi amoyo.” (1 Tim. 4:10) Sungamena vo, e mpila ina Nzambi kasambulwila Yobi i ziku kisonganga vo “Yave nkwa walakazi wayingi ye nkenda.” (Yak. 5:11) Ozevo, oyeto mpe yambula twakwamanana songa e kwikizi muna Yave yo kala ye ziku vo osenda “awana bekumvavanga ye ziku kiawonso.”—Tanga Ayibere 11:6.