BO LUZIA BA KULA LIHUTU LA NZOHOTO. Batalusa kuli hane basali banana, neba kulile butuku bwa polio ili butuku bobu yambukela kapili bobuamanga misinga ya kwa booko. Hane banani lilimo ze 16, basali kone babeleka bo Luzia bababulelela kuli, “Mulimu ukufile koto ka kutahisa kuli ukule lihutu leo bakeñisa kuli neu sautwi bo maho mi neusa bakuteki.” Hamulaho wa lilimo kuzwa fo babulelelwa manzwi ao, bo Luzia basa hupula butuku bobutuna bone bautwile kwa pilu.

BO DAMARIS HANE BAZIBILE KULI BANANI KANSA YA KWA BOOKO, bo ndataa bona neba babuzize kuli: “Ki lika mañi zeufosize zetahisize kuli ukule butuku bo? Mwendi kunani nto yemaswe yeuezize. Kona libaka Mulimu haakufa koto.” Manzwi ao naautwisize hahulu bo Damaris butuku kwa pilu.

Ka lilimo zeñata, batu babile ni tumelo ya kuli matuku ki koto yezwa ku Mulimu. Buka yebizwa Manners and Customs of Bible Lands ibulela kuli, batu babañata ba mwa linako za Kreste nebalumela kuli “mutu nakona kukula kabakala libi zaezize, kamba zebaezize bahabo yena, mi kukula ko neli koto ya libi zeo.” Buka yebizwa Medieval Medicine and the Plague ibulela kuli, mwa lilimo za ma 500 kuisa 1500 C.E., “batu babañwi nebalumela kuli Mulimu naafa batu koto ka kubatahiseza matuku kabakala libi zabona.” Batu babañata-ñata ba mwa Europe hane babulailwe ki butuku bobuyambukela mwa lilimo za ma 1300, kana neli Mulimu yanaatahisa katulo kwa batu babamaswe? Kamba kana butuku bobumaswe bo nebutahisizwe ki maikolokuwawa sina moliboniselize lipatisiso? Babañwi bakona kuipuza kuli, kana Mulimu luli utahisezanga batu matuku ili kubafa koto kabakala libi zabona? *

MUNAHANE TABA YE: Haiba Mulimu naafanga batu koto ka kuitusisa matuku ni manyando, ki kabakalañi Jesu hanaafolisize batu bane bakula? Kana kueza cwalo nekusike kwa bonisa kuli Jesu naasa kuteki katulo ya Mulimu ni kuluka kwahae? (Mateu 4:23, 24) Jesu naasike alwanisa nihanyinyani lika zaeza Mulimu. Naabulezi kuli: “Kamita nieza lika zemutabisa,” mi “nieza sina mwanilaelezi Ndate.”—Joani 8:29; 14:31.

Bibele ibulela hande ka kuutwahala kuli, Jehova Mulimu ‘haaezi ka kusaluka.’ (Deuteronoma 32:4) Ka mutala, Mulimu haakoni kutahisa kuli fulai iwe ni kubulaya batu babañata babasina mulatu, ka libaka feela la kuli ubata kufa koto mutu alimuñwi yamaswe yakwezi mwateñi! Abrahama mutangaa Mulimu yasepahala, yanaaziba kuluka kwa Mulimu, naabulezi kuli, Mulimu hanaa ‘kuyundisa babalukile hamoho ni babamaswe.’ Mi hape naabulezi kuli “taba yeo i kwahule” ni yena. (Genese 18:23, 25) Bibele hape ibulela kuli “Mulimu haezi bumaswe”; ‘hafosi.’—Jobo 34:10-12.

Manyando alukopana ni ona haki koto yelufiwa ki Mulimu bakeñisa libi zaluna. Jesu naabulezi hande ka kuutwahala ka za taba yeo, muta yena ni balutiwa bahae nebakopani ni mutu yanaapepilwe inze ali sibofu. “Balutiwa bahae bamubuza, bali: ‘Rabbi, ki mañi yanaaezize sibi kuli mutu yo apepwe ali sibofu, kana ki yena kamba ki bashemi bahae?’ Jesu aalaba, ali: ‘Hakuna yanaaezize sibi, ibe yo kamba bashemi bahae, kono nekuezahezi cwalo kuli misebezi ya Mulimu ikone kubonahala ka yena.’”—Joani 9:1-3.

Bakeñisa lituto za buhata zene atile ka nako yeo, balutiwa ba Jesu mwendi nebakomokile hane bataluselizwe kuli muuna yo kamba bashemi bahae nebasika  eza sibi sene sitahisize kuli abe sibofu. Jesu hanaafolisize muuna yo wa sibofu, naabonisize kuli tuto ya kuli Mulimu ufanga batu koto ka kubatahiseza manyando ki ya buhata. (Joani 9:6, 7) Batu babanyandiswa ki makulanu kacenu, baomba-ombiwa habaziba kuli Mulimu haki yena yabatahiseza manyando ao.

Mañolo a lukolwisa kuli

• “Mulimu halikiwi ka zemaswe, mi haliki mutu.” (JAKOBO 1:13) Kaniti, lika “zemaswe” zenyandisize batu ka lilimo zeñata, kukopanyeleza cwalo ni makulanu, kuutwa butuku, ni lifu, lituha lifeliswa.

• Jesu Kreste naafolisize “bane bakula kaufela.” (MATEU 8:16) Ka kufolisa batu kaufela bane bataha ku yena, Mwanaa Mulimu naabonisize zeuka eza Mubuso wa Mulimu mwa lifasi kaufela.

• “Mi [Mulimu] ukatakula miyoko kaufela kwa meeto abona, mi lifu halisana kubateñi, nihaiba kutahelwa ki maswabi kamba kulila kamba kuutwa butuku. Zapili lifelile.”—SINULO 21:3-5.

Cwale ki kabakalañi batu habakopana ni manyando ni lika zeutwisa hahulu butuku? Batu seba ipuzize puzo yeo ka lilimo zeñata. Haiba Mulimu haki yena yatahisa manyando, ki mañi yaatahisa? Lipuzo zeo likaalabiwa mwa taba yetatama.