BO Choong Keon ni bakubona bo Julie, ili bao kaufelaa bona ba inzi mwa lilimo za ma 30 ne ba sebeza sina mapaina ba kamita mwa tolopo ye bizwa Sydney, kwa Australia ibato ba lilimo ze 5 kwamulaho. Bo Choong Keon ba bulela kuli: “Ne lu sebezanga ka nako ye ñwi mi ne lu pila bupilo bo bunde. Kwa sibaka ko ne lu pila, ne ku sa cisi kamba ku bata hahulu mi bupilo ne li bo bunde. Ne lu ikolanga ku ba hamoho ni lubasi lwa luna ni balikani ba luna.” Ku si na taba ni bupilo bo bunde bo ne ba pila, bo Choong Keon ni bo Julie ne ba zwezipili ku katazwa ki lizwalo la bona. Libaka? Ne ba ziba kuli miinelo ya bona ne i ba konisa ku eza ze ñata ha ba nze ba sebeleza Jehova, kono ne ba zina-zinile ku eza licinceho ze ne tokwahala.

Kwa mukopano o mutuna o ne u bile teñi ka silimo sa 2009, bo Choong Keon ni bo Julie ne ba teelelize kwa ngambolo ye ne ba fitile hahulu kwa pilu. Muzwale ya naa fa ngambolo naa susuelize batu ba ne ba kona ku eza ze ñata mwa bukombwa. Naa bulezi kuli: “Mu nyakisise mutala wo: Mumatisi wa mota u kona ku sikululela mota ya hae ku la nzohoto kamba ku la bulyo, kono u kona feela ku eza cwalo haiba mota i kalile ku zamaya. Kamukwaoswana, Jesu wa kona ku lu etelela kuli lu pete ze ñata mwa bukombwa bwa luna, kono u kona feela ku eza cwalo haiba lu zamaya, ili ku talusa kuli haiba lu ikataza ku peta sikonkwani sa luna.” * Bo Choong Keon ni bo Julie ne ba ikutwile inge kuli mubuleli naa bulelela bona luli. Fa mukopano o swana wo, balumiwa ba bañwi ba ba nyalani ba ba sebeleza kwa Taiwan ne ba bile mwa puisano ya muzwale ya naa fa ngambolo. Balumiwa bao ne ba bulezi lika ze ba ikola mwa bukombwa mi ne ba koñomekile kuli ku tokwahala batu ba bañata ba ba swanela ku tusa mwa musebezi wa ku kutaza. Balumiwa bao ha ne ba nze ba bulela, bo Choong Keon ni bo Julie hape ne ba ikutwile inge kuli balumiwa bao ne ba bulelela bona luli.

Bo Julie ba bulela kuli: “Hamulaho wa mukopano wo, ne lu lapezi ku Jehova ku mu kupa kuli a lu tuse ku ba ni bundume bwa ku tutela kwa Taiwan.” Bo Julie ba ekeza kuli: “Kono ne lu ikalezwi. Ne lu ikutwa sina mutu ya tuha a tulela lwa pili mwa liabwa le li tungile.” Liñolo la Muekelesia 11:4, ki lona le ne li ba susuelize ku nga muhato wo. Liñolo leo li li: “Ya mamela moya ha na sa ka cala; ya talima  malu ha na sa ka kutula.” Bo Choong Keon ba bulela kuli: “Ku fita ku isa pilu kwa lika ze kona ku lu palelwisa ku eza katulo ye nde, ne lu isize pilu kwa lika ze ne ka lu tusa ku eza katulo ye swanela.” Bo Choong Keon ni bakubona ba lapela hahulu, ba bala makande a balumiwa, ba batisisa litaba kwa mizwale ni likaizeli ba ne ba kalile kale ku sebeleza kwa Taiwan, ba lekisa limota ni libyana za bona za mwa ndu, mi hamulaho wa likweli ze taalu, ba yo punya mwa Taiwan.

Mizwale ni likaizeli ba ba fitelela 100 ba ba zwa mwa linaha li sili ka nako ya cwale ba sebeleza kwa Taiwan mwa libaka mo ku tokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Mizwale ni likaizeli bao ba zwa kwa Australia, Britain, Canada, France, Japan, Korea, Spain, ni kwa United States, mi ba mwahalaa lilimo ze 21 ku isa 73. Mwahalaa bona, ku na ni likaizeli ba 50 ba ba li makwasha. Ki lika mañi ze tusize mizwale ni likaizeli bao ba ba tukufalezwi kuli ba pete hande bukombwa bwa bona mwa naha i sili? Ha lu nyakisiseñi ze ba tusize.

Bo Laura, kaizeli wa likwasha ya zwa kwa Canada u sebeza sina paina kwa wiko wa Taiwan. Kono kwa makalelo, bo Laura ne ba sa lati musebezi wa ku kutaza, ba tilo kalisa ku u lata ibato ba lilimo ze 10 kwamulaho. Bo Laura ba talusa kuli: “Ne ni yelanga feela mulao mwa bukombwa.” Balikani ba bona ba ba pila mwa Canada ne ba ba kupile kuli ba ye hamoho kwa Mexico kuli ba yo kutaleza kwateñi ka kweli i liñwi. Bo Laura ba li: “Lo ne li lona lwa pili ku tanda nako ye ñata mwa bukombwa mi nto ye komokisa kikuli ne ni ikozi hahulu bukombwa!”

Lika ze nde ze ne ba ikozi bo Laura ha ne ba li kwa Mexico ne li ba susuelize ku tutela kwa Canada ko ne ku na ni puteho ye ne itusisa puo ye ne sa bulelwi mwa sibaka seo. Bo Laura ba kalisa ku ituta puo ya Sichainizi, ba kalisa ku kopananga mwa sikwata sa mizwale ni likaizeli ba ne ba itusisa puo ya Sichainizi, mi kwa mafelelezo ba itomela sikonkwani sa ku yo sebeleza kwa Taiwan. Ka silimo sa 2008, mwa September, ba tutela kwa Taiwan. Bo Laura ba li: “Ne ku ngile nako ye bato kwana silimo kuli ni twaele mupilelo wa mwa sibaka se, kono ka nako ya cwale, ha ni sa nahananga za ku kuta kwa Canada.” Bo Laura ba ikutwa cwañi ka za musebezi wa ku kutaza? Bo Laura ba li: “Ka nako ya cwale ni ikola musebezi wa ku kutaza. Nto ye ni tabisa hahulu ki ku bona Baituti  ba Bibele inze ba eza zwelopili ha ba nze ba fita fa ku ziba Jehova. Ku sebeleza kwa Taiwan ku ni file kolo ye tuna ya ku fumana tabo ka linako ze ñata.”

Bo Brian ni bakubona bo Michelle, ba se ba na ni lilimo ze mwatasaa 40 ili ba ba zwa kwa United States, ne ba tutezi kwa Taiwan ibato ba lilimo ze 8 kwamulaho. Kwa makalelo, ne ba ikutwanga kuli ne ba sa ezi ze ñata mwa bukombwa. Kono mulumiwa yo muñwi ya naa na ni yeloseli naa ba bulelezi kuli: “Niha mu fa feela mutu a li muñwi trakiti, mu swanela ku hupulanga kuli mwendi kona lwa pili ku mutu yo ku utwa taba ye nde ka za Jehova. Ka ku eza cwalo, mu peta musebezi wa butokwa mwa bukombwa!” Za naa bulezi mulumiwa yo ne li tusize bo Brian ni bo Michelle ku zwelapili mwa musebezi wa bona. Muzwale yo muñwi hape naa ba bulelezi kuli: “Kuli mu si ke mwa zwafa, mu tatubange zwelopili ye mu eza mwa ku ituta Sichainizi isike ka zazi ni zazi kono ka nako ye mu ka banga ni mukopano.” Mi kaniti luli ba ezize zwelopili ye nde hahulu mi ni kacenu ba sebeza sina mapaina ba ba na ni buanyu.

Ki lika mañi ze kona ku mi susueza kuli mu nge muhato wa ku ituta puo ye bulelwa mwa naha i sili? Mwa kona ku yo potela naha ye mu bata ku yo sebeleleza ku yona. Ha mu li mwa naha yeo, mu fumanehe kwa mikopano, mu swalisane ni mizwale ni likaizeli, mi mu sebeze ni bona mwa bukombwa. Bo Brian ba bulela kuli: “Ha se mu lemuhile kuli batu ba bañata ba tabela ku amuhela lushango lwa Mubuso mi mwa iponela lilato la mizwale ni likaizeli ba mwa naha yeo, kaniti mu ka ba ni takazo ya ku tutela kwa naha i sili yeo.”

Batu ba bañata ba ba tutezi kwa libaka za mwa Taiwan “ko ku na ni butokwi bo butuna bwa bashaeli ba Mubuso,” ba konile ku ipilisa inze ba eza bupaina ka ku luta batu Sikuwa. Bo Kristin ni bo Michelle bona ba lekisanga lico za mwa mawate. Bo Kristin ba li, “Na li ku ba ni eze musebezi o cwalo mwa bupilo bwa ka, kono ku lekisa lico ze cwalo ku ni konisa ku zwelapili ku ina mwa naha ye.” Nako ha ne i nze i ya, bo Kristin ba fumana batu ba ba tabela ku lekanga lico zeo ka nako kaufela. Ku lekisanga lico zeo ku tusa bona ni bakubona ku ipilisa, mi ku ba fanga nako ye ñata ya ku eza lika za butokwa ili ku eza bupaina ni ku yamba batu ka ku ba luta niti.

Bo William ni bo Jennifer, ba ba nyalani ba ba zwa kwa United States, ne ba tutezi kwa Taiwan ibato ba lilimo ze 7 kwamulaho. Bo William ba bulela kuli, “Ku ituta puo i sili, ku sebeza sina mapaina, ku peta buikalabelo bwa mwa puteho, ni ku batela lubasi masheleñi fokuñwi ne ku lu katalisanga luli. Ki lika mañi ze tusize bo William ni bakubona kuli ba kondise mwa bupilo ni ku zwelapili ku ba ni tabo? Ba tusizwe ki ku itomelanga likonkwani ze ba kona ku peta. Ka mutala, ka nako ye ne ba ituta Sichainizi, ne ba sa batangi kuli ba zibe lika kaufela honafo feela, mi ne ba si ka zwafa ha ne ba lemuhile kuli ne ba sa akufi ku swala lika ze ne ba lutiwa.

Bo William ba hupula za naa kile a ba bulelela muokameli wa maeto. Naa ba bulelezi kuli, “Ha lu itomezi sikonkwani sa kwa moya, lu swanela ku nga mihato ye ka lu konisa ku peta sikonkwani seo.” Bo William ba bulela kuli, ku sebelisa kelezo yeo, ne ku ba tusize, bona ni bakubona ku ba ni mubonelo o swanela, ne ku ba tusize ku teelezanga kwa kelezo ya mizwale ba mwa sibaka seo, mi hape ne ba konile ku cinca muezezo wa bona wa lika ilikuli ba kone ku kondisa ha ba nze ba sebeleza mwa naha i sili. Bo William ba ekeza kuli, “Ku latelela kelezo yeo hape ne ku lu tusize ku hupula kuli lu swanela ku banga ni nako ya ku nahanisisa bunde bwa musebezi o lu filwe wa ku sebeleza mwa sioli.”

Ka ku swana ni bo William ni bo Jennifer, bo Megan, ili ba ba li kaizeli wa likwasha ya zwa kwa United States, ni bona ba ‘ikola sebelezo ya bona’ ha ba nze ba ikataza ku peta sikonkwani sa bona sa ku bulela hande puo ya Sichainizi. Nako kaufela la Sunda ni la Mukibelo, bo Megan ba yanga mwa sebelezo ya mwa simu ni sikwata sa bahasanyi se si kutalezanga mwa sibaka se sinde hahulu sa kwa likamba la Kaohsiung, ili mafwekelo a matuna ka ku fitisisa a fumaneha mwa Taiwan. Bo Megan ba konile ku kutaza ku zwa mwa sisepe se siñwi ku ya ku se siñwi kwa bayambi ba ba zwa kwa Bangladesh, kwa India, kwa Indonesia, kwa Philippines, kwa Thailand, mane ni kwa Vanuatu. Bo Megan ba li, “Bakeñisa kuli bayambi ha ba inangi nako ye telele fa likamba, lu kalisanga tuto ya Bibele ni bona honafo  feela. Mi kuli ni kone ku kutaza ku bona kaufela, hañata ni itutanga ni batu ba bane kamba baketalizoho ka nako iliñwi.” Kana bo Megan se ba ziba hande Sichainizi? Bo Megan ba bulela kuli, “Ni lakaza hahulu ku ziba puo ye ka bubebe, kono kamita ni hupulanga za kile a ni bulela muzwale yo muñwi. Naa ize: ‘Mu eze ze mu kona, mi Jehova u ka mi tusa ku peta hande bukombwa mina.’”

Bo Cathy, ba ba zwa kwa Britain, pili ba si ka tutela kale kwa naha i sili, ne ba ezize lipatisiso kuli ba zibe musebezi o swanelwa ki kaizeli wa likwasha ya bata ku yo sebeleza mwa naha i sili. Bo Cathy ba taluseza Jehova maikuto a bona mwa tapelo, mi ba ñolela mañolo kwa liofisi za mitai i sikai, kuli ba zibe likozi ze ba kona ku kopana ni zona likaizeli ba makwasha haiba ba keta ku yo sebeleza mwa naha i sili. Hasamulaho, bo Cathy ba nyakisisa ka tokomelo mañolo a ne ba ñolezwi ku zwelela kwa mitai yeo, mi ba lemuha kuli Taiwan ne i ka ba sona sibaka se si swanela kuli ba yo sebeleza ku sona.

Ka silimo sa 2004, inze ba na ni lilimo ze 31, bo Cathy ba tutela kwa Taiwan, ili ko ba pila bupilo bo bu bunolo. Ba talusa kuli: “Ne ni buzize mizwale ni likaizeli kuli ba ni tuse ku ziba libaka ze nde ze swanela ko ni kona ku lekanga miselo ni miloho fa teko ye cipile. Kelezo ye ne ba ni file i ni tusize ku ziba mwa ku itusiseza hande pene ya ka.” Ki lika mañi ze ba tusa ku zwelapili ku pila bupilo bo bu bunolo? Bo Cathy ba li: “Ni lapelanga ku Jehova kuli a ni tuse ku kolwa ka za lico ni liapalo ze ni na ni zona. Ni ikutwa kuli Jehova u alabile litapelo za ka, ka ku ni luta ku kolwa ka ze ni na ni zona nihaike kuli ha ni na lika kaufela ze ni bata.” Ba ekeza kuli: “Ni ikola mupilelo wa ka kakuli u ni tusa ku isa pilu kwa lika za kwa moya.”

Bo Cathy ha ba pili bupilo bo bu bunolo feela, kono mane hape ba pila bupilo bo bu tabisa. Ba talusa libaka ha ba ikola bupilo bwa bona. Bo Cathy ba bulela kuli: “Ni ikola ku kutaleza mwa libaka mo batu ba bañata ba tabela ku amuhela taba ye nde. Ku bona batu ha ba amuhela taba ye nde ku ni fa tabo sakata!” Bo Cathy ka nako ye ne ba tutezi mwa Taiwan, ne ku na ni feela liputeho ze peli za Sichainizi mwa tolopo ye ne ba sebeleza ku yona sina mapaina, kono ka nako ya cwale, se ku na ni liputeho ze supile za Sichainizi. Bo Cathy ba li: “Ha ni nze ni iponela zwelopili ye makaza yeo ni ku ba ni kabelo mwa musebezi wa ku kutula, ni zwelapili ku ba ni tabo ye tuna mwa bupilo ka zazi ni zazi!”

Bo Choong Keon ni bo Julie ba ba bulezwi kwa makalelo a taba ye, ba ikutwa cwañi ka za sebelezo ya bona? Bo Choong Keon kwa makalelo ne ba ikutwanga kuli bakeñisa kuli ha ba zibi hande Sichainizi ha ba koni ku peta ze ñata mwa puteho. Kono mizwale ba mwa sibaka seo bona ne ba sa ikutwi cwalo. Bo Choong Keon ba li: “Puteho ya luna ha ne i abilwe fahali ni ku ba liputeho ze peli, ne ni filwe buikalabelo bo buñata si na sikombwa sa puteho, mi ka nako yeo, ne ni ikutwile luli kuli ne ni sebeleza kwa sibaka ko ku na ni butokwi.” Bo Choong Keon ba bulela inze ba menya ba li, “Ne ni tabile ku lemuha kuli mizwale ni likaizeli ba kwa sibaka seo ne ba ni tokwa kuli ni be ni bona!” Bo Choong Keon kacenu ba sebeza sina muuna-muhulu. Bo Julie ba ekeza kuli: “Ka nako ya cwale, lu ikutwa kuli lu petile lika za butokwa mi lu na ni tabo ye lu si ka ba kale ni yona mwa bupilo. Ne lu tile kwanu kuli lu to tusa, kono lu ikutwa kuli lu tusizwe ki lika ze nde ze lu ikozi. Lwa itumela ku Jehova bakeñisa kuli u lu lumelelize ku to sebeleza kwanu!”

Mwa linaha ze ñata, ku sa tokwahala babeleki ba bañata ba ba ka eza musebezi wa ku kutula wa kwa moya. Kana mu tuha mu feza sikolo, mi mu nahana ze mu ka eza mwa bupilo bwa mina? Kana mu makwasha mi mwa tabela ku itusiswa mwa kopano ya Jehova? Kana ne mu ka tabela kuli lubasi lwa mina lu hupulange lika ze ñata ze nde za kwa moya ze mu petile ha mu nze mu sebeleza Jehova? Kana ki kale mu tuhela musebezi, mi ku na ni lika ze nde za mwa bupilo ze mu bata ku taluseza ba bañwi? Haiba mu eza katulo ya ku yo sebeleza ko ku tokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso, mu ka ba ni buikolwiso bwa kuli ku na ni limbuyoti ze ñata ze mu ka ikola kwapili.