Skip to content

Uzye Baibo Yalandapo Uli Pali Isita?

Uzye Baibo Yalandapo Uli Pali Isita?

Vino Baibo yalandapo

 Ukuzevya Isita asi cisambilizyo ca muli Baibo. Ndi cakuti mwalola kuno Isita yafumilila, mungamanya ningo vino ikapiliula, lwali ulutambi luno yazevyanga ukuvula kwavyakulya nu kuvula kwa yana yano yavyalanga. Elenganyini pali vii.

  1.   Izina: Llusern y Llan walanzile vii ukulozya ukwi zwi lya cizungu ilyakuti Isita: “Kulingana na vino Bede (uwafwile mu 735 A.D.), walanzile uwanda uu ukaamwa ukuti Isita kufuma kuli ka leza kanaci kano yakati Eostre nanti Ostra, kano antu asipepa Leza wa cumi yapepanga cila mwaka pa ciputulwa cimwi ica nsita.” Mabuku yamwi yakakolanya ka leza kaa kuli Astarte, ka leza kanaci ka uvyazi akaina Fonisya akali akakolane na Ishtar leza waina Babiloni.

  2.   Tukalulu: Twimililangako kuvyalwa nanti kuvyala ana aingi ‘kuno yazevyanga mpiti nupya kuno aku Ulaya nu ku Middle East izile yatandika kuzevya.’—Encyclopædia Britannica

  3.   Mayayi: Kulingana na Funk & Wagnalls Standard Dictionary of Folklore, Mythology and Legend, ukulonda mayayi akuomvya pa kuzevya Isita, yano tukalulu twaletanga, ‘kutali ukupusane sana na vino ance yakacina, lelo kwimililangako kuzevya kwa lutambi lwa uvyazi.’ Antu yamwi yazumile ukuti mayayi yano yazifilizyanga ‘yangalenga antu ukuya ni nsansa, akama, umi usuma, nu kuyacingilila mu cizungusyo.’

  4.   Ivyakuzwala vipya vino yakazwala pa wanda wakuzevya Isita: ‘Ndi cakuti umuntu waya mu kulamuka leza mwanaci uwaku Scandinavia uwa uvyazi nanti Eastre ni vyakuzwala vya mpiti umuntu wiyo ale ataya nu mucinzi nupya wali nu kuya umusyame.’—The Giant Book of Superstitions.

  5.   Milimo ino yakaomba katondo: Kucita vii kwakolana sana ni ntambi zino antu ya mpiti yalondelanga apa kupepa ilanzi vino yacitanga insita ino kasanya nu usiku vikalingana pa kuzengela kasanya pa mulandu na maka yano kakwata akulenga ivintu ukuya nu umi upya.’—Celebrations—The Complete Book of American Holidays.

 Ibuku lyakuti The American Book of Days lyalondolola ningo kuno ukuzevya Isita kwatandikile: Kutaya nu kutwisika ukuti macalici ampiti yatandike sile kulondela intambi kwene zizyo izyacitikanga.”

 Baibo ikatucelula ukukanalondela intambi nanti vizumilo ivisicindika Leza lino tukumupepa. (Mako 7:6-8) Pali 2 Kolinto 6:17 pakati: “Yatini, nupya fuminiko kuno yali! Mutakumya cintu cikowele cili consi.” Ukuzevya Isita icisambilizyo ca ufi nupya yonsi akalonda ukucindika Yeova yakataluka ku kuzevya kuu.