Etal ñan katak ko ilo bok in

Ta Mel̦el̦ein Menninmour Awiia eo Ebũrõrõ ilo Revelesõn Jepta 17?

Ta Mel̦el̦ein Menninmour Awiia eo Ebũrõrõ ilo Revelesõn Jepta 17?

Uwaak eo jãn Baibõl̦

 Menninmour eo ebũrõrõ, me bokin Revelesõn jebta 17 ej kwal̦o̦k kake, ej kõkkar kõn doulul eo me kõn̦aan eo an ej ñan kabõrokuk aelõñ ko ilo lal̦ in im ej jutak kõn er. Kar etan doulul in m̦okta ej League of Nations im kiiõ ej United Nations.

Wãween ko ñan ad maroñ kile menninmour awiia eo ebũrõrõ

  1.   Juon doulul in kien. Ewõr ‘jimjuon bõran’ menninmour eo ebũrõrõ me rej jutak kõn “jimjuon tol̦” ko im “jimjuon kiiñ” ro ak kien ko rekajoor. (Revelesõn 17:9, 10) Tol̦ ko im menninmour ko rawiia ekkã an Baibõl̦ eo kõkkar kaki kõn kien ko.​—Jeremaia 51:24, 25; Daniel 2:44, 45; 7:17, 23.

  2.   Ej ãinl̦o̦kwõt doulul in kien ko jet ipel̦aakin lal̦ in. Menninmour awiia eo ebũrõrõ ej jekjekin wõt bar menninmour eo ilo Revelesõn jebta 13 me jimjuon bõran, eo me ej jutak kõn doulul in kien ko jet ipel̦aakin lal̦ in. Menninmour kein jim̦or ewõr jimjuon bõraer, joñoul aer doon, im ãt ko etaer rej kõnono n̦ae Anij. (Revelesõn 13:1; 17:3) An menninmour kein jim̦or ãinl̦o̦kwõt juon elukkuun kabwilõñlõñ. Menninmour awiia eo ebũrõrõ ej annañel̦o̦k, ak ãinl̦o̦kwõt doulul in kien ko jet ipel̦aakin lal̦ in.​—Revelesõn 13:15.

  3.   Ej bõk an kajoor jãn kien ko jet. Menninmour awiia eo ebũrõrõ ej “wal̦o̦ktok jãn,” kien ko jet rekajoor.​—Revelesõn 17:11, 17.

  4.   Ej koba ippãn kabuñ ko. Babil̦on eo El̦ap, me ej doulul in kabuñ ko reriab ipel̦aakin lal̦ in, ej jijet ioon menninmour awiia eo ebũrõrõ ilo kõkkar, im ej kwal̦o̦k bwe kabuñ ko reriab rej jelõt kõm̦m̦an ko an menninmour awiia eo.​—Revelesõn 17:3-5.

  5.   Ejjab kautiej Anij. Menninmour awiia eo “eobrak kõn ãt ko rej kõnono n̦ae Anij.”​—Revelesõn 17:3.

  6.   Ear bõjrak ium̦win jidik iien. Menninmour awiia eo ebũrõrõ enaaj pãd ilo “abyss eo,” * ak bõjrak ium̦win jidik iien im enaaj bar wal̦o̦k.​—Revelesõn 17:8.

Wãween an kar kanaan ko ilo Baibõl̦ jejjet kũtieer

 Lale wãween an United Nations im doulul eo m̦okta, etan League of Nations, kar kajejjet kũtien kanaan eo ilo Baibõl̦ kõn menninmour awiia eo ebũrõrõ.

  1.   Juon doulul in kien. United Nations ej rejetake doulul in kien ko ikijjeen an kautiej “jim̦we im maroñ eo an aolep ro ilo doulul in.” *

  2.   Ej ãinl̦o̦kwõt doulul in kien ko jet ipel̦aakin lal̦ in. Ilo 2011 eo, United Nations ear bar kakobaiktok juon aelõñ bwe en 193 aelõñ ko ilo doulul in. Innem, doulul in ej ba bwe ej jutak kõn enañin aolep aelõñ ko im armej ro ilo lal̦ in.

  3.   Ej bõk an kajoor jãn kien ko jet. Unin an United Nations pãd ej kõn aelõñ ko me rej uwaan doulul in im unin an wõr an kajoor im maroñ ej kõnke aelõñ kein rej lel̦o̦k ñan e.

  4.   Ej koba ippãn kabuñ ko. Doulul kein ruo League of Nations im United Nations rar wõnm̦aanl̦o̦k wõt im bõk jipañ jãn kabuñ ko ilo lal̦ in. *

  5.   Ejjab kautiej Anij. Unin United Nations kar ñan kõm̦m̦an bwe “en dãpij wõt aenõm̦m̦an im jokwane ipel̦aakin lal̦ in.” * Meñe mejãnkajjik in emaroñ bõktok nõbar, ak ilo m̦ool ejjab kautiej Anij ilo an ba men in kõnke Aelõñ eo wõt an Anij enaaj katõprake men in.​—Sam 46:9; Daniel 2:44.

  6.   Ear bõjrak ium̦win jidik iien. League of Nations, me ear ejaak ãlikin wõt Pata eo an Lal̦ Kein Kajuon ñan kõm̦m̦an aenõm̦m̦an, ear jab maroñ bõbrae an wõr tarin̦ae ipel̦aakin lal̦. Ear bõjrak an jerbal ke ear jino Pata eo an Lal̦ Kein Karuo ilo 1939 eo. Ilo 1945 eo, ãlikin an jem̦l̦o̦k Pata eo an Lal̦ Kein Karuo, United Nations ear ejaak. Kõttõpar im jerbal ko an relukkuun ãinl̦o̦kwõt kar League of Nations.

^ Ekkar ñan juon tũkjinede etan, Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, ej ba bwe naanin Grik eo kar ukote ñan naan eo “abyss” ej mel̦el̦ein “juon jikin me ejjel̦o̦k joñan an m̦wilal̦.” Bok eo etan King James Version ej ukote naan in im ba “juon ro̦ñ ejjel̦o̦k joñan m̦wilal̦in.” Ilo Baibõl̦, ej kõkkar kõn juon jikin jej kalbuuj ie im ejjel̦o̦k jabdewõt men jej kõm̦m̦ane.

^ Lale Article 2 ilo Charter of the United Nations.

^ Ñan waanjoñak, iiõ eo 1918 juon doulul me ej jutak kõn kabuñ ko an Bũrotijen ilo America ear ba bwe League of Nation enaaj kar “kien eo me ej jutak kõn aelõñ eo an Anij ioon lal̦ in.” Ilo kar iiõ eo 1965, ro jãn kabuñ ko an Budda, Katlik, Eastern Orthodoxy, Hindu, Islam, kabuñ eo an ri-Ju, im Bũrotijen rar koba ippãn doon ilo San Francisco ñan rejetak im jar kõn United Nations. Im ilo kar 1979, Pope John Paul II ear kwal̦o̦k an kõjatdikdik bwe UN “ej jikin eo wõt me enaaj kõm̦m̦an aenõm̦m̦an im ekajet jim̦we ñan indeeo.”

^ Lale Article 1 ilo Charter of the United Nations.