Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

B toeema Biiblã goamã bɩ, bɩ b golem-b lame?

B toeema Biiblã goamã bɩ, bɩ b golem-b lame?

 Ayo. D sã n vaees pĩnd wẽndẽ Biiblã seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã, d mikdame tɩ Biiblã goamã pa toeeme, baa b sẽn lebs n gʋls-b bũmb sẽn sãamd zug naoor tusa wã.

Rẽ yĩnga woto rat n yeelame tɩ b sẽn lebs n gʋls Biiblã goamã, b pa tudg zĩis kẽer bɩ?

 Biiblã seb-kʋd bãmb tusa b sẽn gʋls ne nus la b yã-yã. Seb-kãens kẽer goamã pa wõnd taab zãng ye. Woto wilgdame tɩ b sẽn wa n na n lebs n gʋls Biiblã goamã, tudgr n zĩndi. La fãa la bal yaa tudg-bõonese, sẽn pa toeemd Biiblã goamã võor ye. La b yãame tɩ zĩis kẽere, toeengã yaa kãsenga. Toeen-kãens yaa neb n yãk yam n maan hal sẽn kaoose, sẽn na yɩl n golem Biiblã goamã. D gom bãmb b yiib yelle:

  1.   Pipi Zã 5:7 wã pʋgẽ, Biibl-dãmb kẽer pʋsẽ, b yeelame yaa: “Saasẽ, Ba wã, la gomdã, la Sɩɩg-sõngo. La bãmb b tãabã yaa yembre.” La Biiblã seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã kẽer d sẽn tõe n teegã sõngd-d lame, tɩ d bãng tɩ gom-kãensã ra pa be seb-kʋdã pʋsẽ ye. Yaa kaoosg poor la b paas gom-kãense. a Rẽ n so tɩ rũndã-rũndã, Biibl-dãmb kẽer b sẽn lebg ne pʋ-peelem pʋsẽ, b yãka gom-kãense.

  2.   Wẽnnaam yʋ-peellã bee naoor tusa Biiblã seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã pʋgẽ. Baa ne rẽ, Biiblã lɛbgdb wʋsg ledg-a-la ne naam yʋy wala “Zu-soaba,” bɩ “Wẽnnaam.”

Bõe yĩng tɩ d tõe n kɩs sɩd tɩ d pa na n yã tudgr a taab seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã pʋgẽ?

 Rũndã-rũndã, b yãa Biiblã seb-kʋd wʋsg b sẽn gʋls ne nusi, tɩ kɩt tɩ d tõe n yã bũmb sẽn pa zems nana-nana n yɩɩd pĩndã. b Wãn to la seb-kãens vaeesg sõng tõnd tɩ d bãng tɩ Biiblã d sẽn tar rũndã-rũndã wã lebgame tɩ zemse?

  •   Biiblã bãngd a William Green goma Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Ebre wã (b sẽn boond a soab tɩ Kãab-kʋdgã) yelle, n yeel yaa: “D tõe n yeela ne bas-m-yam tɩ pĩnd wẽndẽ tʋʋmd kae sẽn zems kɛpɩ wa rẽ ye.”

  •   Ad Biiblã bãngd a Frederick Bruce sẽn yeel Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Gɛrkã (b sẽn boond a soab tɩ Kãab-paalgã) wɛɛngẽ: “Bʋʋm wʋsg n be n wilgdẽ tɩ rũndã-rũndã Kãab-paalgã zemsa kɛpɩ, n yɩɩd bʋʋm nins sẽn wilgd tɩ pĩnd seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã zemsame wã, baa ned kae sẽn maand sãmbs ne seb-kʋd-kãensã.”

  •   A Frederic Kenyon sẽn yaa bãngd yʋʋr sẽn yi Biiblã seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã minimã wɛɛngẽ wã yeelame, tɩ ned “tõe n zãa Biiblã tõr n yeel ne bas-m-yam n pa yɛɛs t’a zãada Wẽnnaam Gomdã meng-menga, Gomd zãmaan toɛy-toɛy neb sẽn taas taaba, tɩ bũmb wʋsg pa menem a pʋgẽ ye.”

Bõe me n kɩt tɩ d kɩs sɩd tɩ Biiblã goamã zemsa kɛpɩ?

  •   Zʋɩf-rãmbã la kiris-neb nins sẽn lebs n gʋls Wẽnnaam sebrã ne nusã goma Wẽnnaam nin-buiidã yel-wẽn-kãsems yelle. c (Sõdbo 20:12; 2 Sãmwɛll 11:2-4; Galat-rãmbã 2:11-14) Sẽn paase, b pa yãgs kibay nins sẽn gomd Zʋɩf-rãmbã kɩɩsgã yellã, la b rãmb nins sẽn vẽnegd zãmsg sẽn yaa ninsaalb dẽndã ye. (Ooze 4:2; Malaki 2:8, 9; Matiye 23:8, 9; 1 Zã 5:21) Gʋlsdbã sẽn lebs n gʋls kiba-kãensã kɛpɩ wã, b wilgame tɩ b yaa neb d sẽn tõe n teege, la tɩ b nanda Wẽnnaam Gomdã hal wʋsgo.

  •   Sẽn yaa Wẽnnaam n vẽneg neb tɩ b gʋls Biiblã, rẽ yĩnga pa zems tɩ d tags t’a tõe n gesame tɩ b lebs n gʋls-a tɩ zems kɛpɩ sɩda? d (Ezayi 40:8; 1 Pɩyɛɛr 1:24, 25) Sẽn yɩɩd fãa, pa pĩnd wẽndẽ rãmbã nafr yĩng bal la a sẽn kɩt tɩ b gʋls Biiblã ye. Yaa tõnd me nafr yĩnga. (1 Korẽnt rãmbã 10:11) Sɩd me, “bũmb nins fãa b sẽn gʋls pĩndã gʋlsa tõnd zãmsg yĩnga, sẽn na yɩl tɩ ne tõnd tõog-toogã maasem, la ne Gʋls-sõamyã belsgã maasem, d tõe n saag tɩ manegr n wate.”—Rom dãmbã 15:4.

  •   A Zeezi ne a karen-biisã lebs n togsa Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Ebre wã goama, n pa maan sãmbs ne b sã n zemsa ne pĩnd wẽndẽ seb-kʋdã b sẽn gʋls ne nusã ye.—Luk 4:16-21; Tʋʋm 17:1-3.

a Wala makre, gom-kãens pa be Codex Sinaiticus ne Codex Alexandrinus pʋgẽ, n paas Vatican 1209 ne Vulgate (version latine) pʋgẽ, la Philoxenian-Harclean wall Peshitta (version syriaque) pʋgẽ ye.

b Wala makre, b yãa Biibl ning b sẽn boond tɩ Kãab-paalgã seb-kʋd b sẽn da gʋls ne nusã, bɩ Biiblã babg ning b sẽn da gʋls ne Gɛrkã seb-kʋd bãmb tus a nu la zaka.

c Biiblã pa yeel tɩ ninsaalb nins sẽn gom Wẽnnaam yʋʋr yĩngã pa tudgd ye. A pʋd n yeelame yaa: “Ned ka be n ka beegdẽ ye.”—1 Rĩm-dãmbã 8:46.

d Baa Wẽnnaam sẽn pa togs Biiblã goam fãa takɩ-takɩ tɩ b gʋlsã, Biiblã wilgame t’a sõnga sẽn gʋls-bã tɩ b bãng n gʋls a tagsa wã.—2 Tɩmote 3:16, 17; 2 Pɩyɛɛr 1:21.