Ir al contenido

¿Tlake eli toTeotsij itonal?

¿Tlake eli toTeotsij itonal?

Tlen Biblia kiijtoua

 ToTeotsij itonal eli ichikaualis o itetikayo tlen kitekiuia (Miqueas 3:8; Lucas 1:35). Kema toTeotsij kitekiuia itonal, kichiua ichikaualis ma asi kampa ya kineki uan kiampa uelis moaxitis tlen mosentlalijtok (Salmo 104:30; 139:7).

 Nopa tlajtoli rúaj ika hebreo uan pnéuma ika griego kiijtosneki “itonal”. Ipan Biblia miakpa nesi ni tlajtoli kema kiijtoua tlen toTeotsij itetikayo o itonal (Génesis 1:2). Maske kiampa kiijtoua, nopa tlajtoli nojkia motekiuia kej ni:

  •   Kema titlaijiyotilanaj (Habacuc 2:19; Apocalipsis 13:15).

  •   Ajakatl (Génesis 8:1; Juan 3:8).

  •   Nopa chikaualistli tlen kichiua ma yoltokaj maseualmej o tlapialmej (Job 34:14, 15).

  •   Tlen kiyolmati se maseuali (Números 14:24).

  •   Katli itstokej iluikak kej toTeotsij uan iluikaeuanij (1 Reyes 22:21; Juan 4:24).

 Maske nochi ni tlamantli amo ueli tikitaj, tlen kichiuaj sejse tlen ni tlamantli kena nesi. ToTeotsij itonal “amo ueli tikitaj kej ajakatl, amo ueli tikitskiaj uan kipia tlauel miak chikaualistli” (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de William E. Vine).

 Biblia kiijtoua toTeotsij itonal eli kejuak ‘ima’ (Efesios 2:10; Deuteronomio 26:8; Salmos 102:25). Kej se chachapalchijketl kitekiuia ima kema kichiua iteki, toTeotsij kitekiuia itonal:

  •   Kema kichijchijki nochi tlen onka (Salmo 33:6; Isaías 66:1, 2).

  •   Kema kiijkuilojkej Biblia (2 Pedro 1:20, 21).

  •   Kema kinpaleuik itekipanojkauaj katli uejkajkia itstoyaj ma kichiuakaj uejueyi tlamantli uan ma tlajtolmoyauakaj (Lucas 4:18; Hechos 1:8; 1 Corintios 12:4-11).

  •   Kema kinpaleuia katli kineltokaj ma kinextikaj kuajkuali tlamantli (Gálatas 5:22, 23).

ToTeotsij itonal amo eli se maseuali

 Kema ipan Biblia kiijtoua toTeotsij itonal eli “ima” o ‘iijiyo’, amo kiijtosneki eli se maseuali (Éxodo 15:8, 10). Kej ima se chachapalchijketl amo uelis tekitis iselti uan amo uelis kichiuas se keski tlamantli, toTeotsij kiyakana itonal uan kitekiuia kema ya kineki (Lucas 11:13). Nojkia ipan Biblia kiixnextia toTeotsij itonal ika atl uan ika sekinok tlamantli tlen amo ueli tikitaj, kej nopa tlaneltokili uan tlalnamikilistli. Nochi ni techmachtia toTeotsij itonal amo eli se maseuali (Isaías 44:3; Hechos 6:5; 2 Corintios 6:6).

 Maske ipan Biblia kiijtoua itoka toTeotsij eli Jehová uan itoka ikone eli Jesús, amo kana nesi itoka toTeotsij itonal (Isaías 42:8; Lucas 1:31). Se tonali Esteban kinitak kejuak ipan se temiktli omej maseualmej uan amo eyij. Biblia kiijtoua: “Pero Esteban temitok ika itonal toTeko, tlachixki iluikak. Uan kiitak iueyitilis toTeko Dios uan kiitak Jesús ijkatoya ika inejmatl toTeko” (Hechos 7:55). ToTeotsij itonal elki nopa chikaualistli tlen toTeotsij kitekiuik uan kiampa Esteban kiitak nopa tlamantli.

Tlen sekinok kineltokaj tlen toTeotsij itonal

 Tlen sekinok kineltokaj: ToTeotsij itonal eli se maseuali uan ika sekinok ome mochiua se Trinidad. Kiampa kiijtoua 1 Juan 5:7, 8 ipan se keski Biblias kej Torres Amat uan ipan Reina-Valera.

 Tlen melauak: Ipan Itlajtol Toteco 1 Juan 5:7, 8 kiijtoua: “Pampa itstokej eyij tlen teyolmelauaj tlen melauak nepa iluikak. Itstok toTeko toTata, itstok iKone tlen itoka nopa ‘Tlajtoliʼ pampa tenextilia toTata, uan itstok iTonal toTeko. Uan ni eyij elij san setsi. Uan onka eyi tlamantli ipan ni Tlaltipaktli tlen techiljuia para melauak Jesucristo yajaya iKone toTeko”. Maske kiampa kiijtoua ni texto, se keskij katli tlauel ixtlamatij kiijtouaj nopa apóstol Juan amo kiijkuilok ni texto uan amo kinamiki eltos ipan Biblia. Bruce M. Metzger, se tlakatl katli tlauel momachtia Biblia kiijtok: “Tlen kiijtoua ni texto amo melauak uan amo moneki eltos ipan Nopa Yankuik Tlajtoli” (Un comentario textual al nuevo testamento griego).

 Tlen sekinok kineltokaj: Biblia kiijtoua toTeotsij itonal eli kej se maseuali, uajka kiampa eli.

 Tlen melauak: Ipan Biblia kemantika kiijtoua toTeotsij itonal kiixnextia se keski tlamantli kej maseualmej elij. Maske kiampa kiijtoua, amo kiijtosneki eli se maseuali. Nojkia kiampa pano kema kiijtoua tlen tlalnamikilistli, mikilistli uan tlajtlakoli (Proverbios 1:20; Romanos 5:17, 21). Se neskayotl, kema kiijtoua tlen tlajtlakoli kiixnextia kejuak se akajya katli teyoltilana, tlaixtoka uan kej se temiktijketl (Mateo 11:19; Lucas 7:35; Romanos 7:8, 11).

 Tlen sekinok kineltokaj: Kema moatsonpoliuiltiaj kichiuaj ika itoka toTeotsij itonal, uajka eli se maseuali.

 Tlen melauak: Kemantika ipan Biblia kiijtoua “ika notekitikayo na” kema kineki kiijtos se akajya kichiua se tlamantli ika ichikaualis o pampa kimakatokej tlanauatili (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10). Yeka, kema se akajya moatsonpoliuiltia “ika itoka itonal toTeko”, kiijtosneki kimati toTeotsij itonal kipia tlauel miak chikaualistli uan kichiua ma moaxiti tlen Jehová mosentlalijtok (Mateo 28:19).

 Tlen sekinok kineltokaj: Nopa apóstoles uan nopa achtoui Cristo itokilijkauaj kineltokayayaj toTeotsij itonal eli se maseuali.

 Tlen melauak: Biblia amo tlamachtia nopa uan tlen panotok amo kinextia nopa. Ipan Encyclopædia Britannica kiijtoua “kema mochijki nopa Concilio de Constantinopla ipan xiuitl 381 kema ya ualajtoya Jesús, pejkej kineltokaj toTeotsij itonal eli se maseuali uan itstok iluikak”. Ni tlanechikoli mochijki kema ya miktoyaj nochi apóstoles uan panotoya kipano 250 xiuitl.