Ba tɛnɛ mɛ ka ya ni

Tɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ agbinyangbi, bere agbɛ̃ndó ni?

Tɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ agbinyangbi, bere agbɛ̃ndó ni?

 Ipɔ. Ngoi mɛndó azi ba tɛnɛ mɛ kaya amaniskri ti gã na tɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ ko, ala hũndó yangondo ya abɛse du ya alindó akopi ni na ya abulu gba ka lɛ aye mɛ ndo gbɛ iɔ ko, ta tɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ agbinyangbi ma.

Ni ye tɛnɛngɔ ya azi kondó ali kopi ni ta ala sundó yungɔ ndo bɛ kɔi ma?

 Ala hũndó amaniskri gba ti gã ti Ngbangɔ. Wa ambanga amaniskri ndó na nyi ɔngbi, ni fa ya nyi yungɔ ndo alindó da na ngoi mɛ ala ndo li akopi ni. Ɔngbi ni adundó gba na ndo aye ti yakere yakere kanda ta ni gbinyangbindó nda atɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ ma. Abɛse ngaso ko, ala hũndó a ɔngbi ti siɔni mɛ ndo fa ya asundó ni na sãna ti gbɛ̃ngɔ na tɛnɛ ti ya Ngbangɔ. E ba aselɛlo mɛ sɛ:

  1.   Ngbangɔ mɛndɛ̃ ti gã agbinyangbi tɛnɛ mɛ kaya mbɛti ti 1 Yoanɛ 5:7 na tɛnɛ mɛ: “Ka ndozu, To, Tɛnɛ na Nyingɔ vurú: ala zu taa ndo fa bo zo kɔi.” Kanda amaniskri mɛ elengbi ti kpãngɔ bɛ e ndo ni atɛnɛ ya ta tɛnɛ niko kaya Ngbangɔ mɛndó asu ni na ebandeli ma. Akpãndó tɛnɛ niko na gesi. a Na lo ni la, ahãndó ni kaya Ngbangɔ azi..

  2.   Kaya maniskri ti gã ti Ngbangɔ ko, ili Nzapa ka da gba. Abɛse ngaso ko, a Ngbangɔ gba mɛ agbinyangbi ahãndó ila niko azi na se lɛ ni akpã atitrɛ mabere “Gbia” bere “Nzapa.”

Ye mɛ lengbi ti tongɔ e, e ye ya ta na diringɔ hũngɔ ayungɔ ndo mɛndɛ̃ ma nɛ?

 Ndɛ lo mɛ ko, alua amaniskri gba, wa ta di dɛ pɛnɔ hũngɔ ayungɔ ndo mɛ kaya ni nga ma se mɛndó ni da uzu ma. b Ngoi mɛndó aba atɛnɛ zu mɛ kaya amaniskri niko, ni fa nɛ na ndo tɛnɛ mɛ agbinyangbi kaya Ngbangɔ nɛ?

  •   Na ngoi mɛndó William Henry Green, zo kɔi ti kɔdɛ atɛnɛ tɛnɛ ti tɛnɛ mɛ kaya Ngbangɔ mɛ asu na yanga ti Ebre (mɛ ndo ili ni ya “Ngbina Ngbangɔ”), lo tɛnɛ ya: “E lengbi ti tɛnɛngɔ nvɛ̃ni ya ta buku kɔi ti gã mɛ ali akopi ni na mbilimbili nga mabere Ngbangɔ da ma.”

  •   Zo kɔi ti kɔdɛ na lo mɛ ba Ngbangɔ mɛ ili lo la Frederick Fyvie Bruce atɛnɛndó na lo ti Ngbangɔ mɛ asu ni na yanga ti Grɛki, “Fana Ngbangɔ” ya: “Aye gba ndo fa ya tɛnɛ mɛ kaya Fana Ngbangɔ adu bɛta tɛnɛ ɔngɔ atɛnɛ mɛ azi ti gã asu, abɛse du ya, ta zo kɔi mɛ ndo dɛ kitɛ ni da ma.”

  •   Sir Frederic Kenyon, zo kɔi ti kɔdɛ mɛ a hĩngangbi gba na kpale mɛ ba Ngbangɔ, atɛnɛndó ya zo “lengbi ti gbɔ̃ngɔ Ngbangɔ so ti lo wa lo tɛnɛ tɛnɛ na zangangɔ kpɛngɔ mbɛtɔ bere bingangɔ bɛ lo ya, ye mɛ lo gbɔ̃ adu tɛnɛ tɛ Nzapa mɛ ali akopi ni nzɔ̃ni na ya ale na ale na pɛ asiɛklɛ gba zangangɔ ya lo ti ngbondoni agele.”

Aye mɛndɛ̃ mɛ ndo fa ya alindó akopi ti Ngbangɔ na mbilimbili zu nɛ?

  •   Ayuda na awakristo mɛndó ali akopi ti Ngbangɔ, ala batandó tɛnɛ ti kota yungɔ ndo mɛndó awakwa tɛ Nzapa yu. c (Mitango 20:12; 2 Samwele 11:2-4; Galatia 2:11-14) Se mɛndó ala bata nga na tɛnɛ mɛ ba tingɔ ti Yuda na lo ti zangangɔ tɔndɔngɔ tɛ la nga na se mɛndó ala kambisa na nda tɛnɛ mɛ azi asi na ni la. (Hosea 4:2; Malaki 2:8, 9; Matie 23:8, 9; 1 Yoanɛ 5:21) Na lo mɛ ya, ala sundó tɛnɛ niko na mbilimbili zu ko, azi mɛndó ali akopi ni afandó ya elengbi ti kpãngɔ bɛ e ndo la na lo mɛ ya ala ndo hũndó Tɛnɛ tɛ Nzapa ya adu ngbondoni.

  •   Elengbi nvɛ̃ni ti yengɔ ya Nzapa mɛndó hɛ̃ azi nyingɔ vurú ya ala su na Ngbangɔ, ta lo lengbi nga ti lingɔ ngaso ti nɛngɔ ya abata mbilimbili mɛ kaya Ngbangɔ ma? d (Yisaya 40:8; 1 Petro 1:24, 25) Ta gwɛ̃ tɛ lo du ya bo azi ti gã kɔi la lengbi ti luangɔ nzɔ̃ lo ti ya Ngbangɔ ma kanda e nga ndɛ. (1 Kɔrinto 10:11) Ngbangɔ tɛnɛ ya: “Atɛnɛ zu mɛ asu ka ya Buku tɛ Nzapa gã ko, asu ni ya, tɛnɛ ni aha e na ló, wadila e lɛndɛrɛ Nzapa. Ta sanga ma, atɛnɛ ti ya Buku tɛ Nzapa ndosa nguru bɛ zo, ko atɛnɛ ni ndoli nga ya, zo agbe bɛ lo”​—Roma 15:4.

  •   Yezo na ava lo adirindó ndo tɛnɛ tɛ Nzapa mɛ asu ni na yanga ti Ebre na zangangɔ hũndangɔ tɛrɛ la na ndo mɛ ba mbilimbili mɛ kaya mbɛti niko ti gã.​—Luka 4:16-21; Awa Pangɔ Kwa 17:1-3.

a Ta tɛnɛ niko ndó kaya Codex Sinaiticus, Codex Alexandrinus, Vatican Manuscript 1209, original Latin Vulgate, Philoxenian-Harclean Syriac Version, bere Syriac Peshitta ma.

b Na ndakisa alo ti hũngɔ amaniskri mɛ ndo ili ni ya Fana Ngbangɔ bere Ngbangɔ mɛ asu na yanga ti Grɛki ɔngɔ 5 000.

c Ta Ngbangɔ pa ya awa pangɔ nyɔ Nzapa adu azi mɛ zanga yungɔ ndo ma. Kanda ni tɛnɛ yangondo ya: “Ta zo kɔi mɛ zanga lingɔ siɔ kpale da ma.”​—1 Bakonzi 8:46.

d Ngbangɔ tɛnɛ ya abɛse dundó ya ta Nzapa hɛ̃ndó tɛnɛ kɔi kɔi hɛ̃ awa sungɔ Ngbangɔ ya ala su ni ma ko, kanda lo hɛ̃ndó la nyingɔ vurú tɛ lo ti nɛngɔ ya ala su tɛnɛ tɛ lo.​—2 Timɔte 3:16, 17; 2 Petro 1:21