Autoriteiten schatten dat als de huidige trend aanhoudt, het jaarlijkse aantal sterfgevallen als gevolg van roken tegen 2030 tot ruim acht miljoen zal zijn opgelopen. En ze voorspellen dat er tegen het eind van de 21ste eeuw in totaal één miljard mensen aan gestorven zullen zijn.

Maar niet alleen rokers zijn het slachtoffer. Als iemand die rookt overlijdt, hebben zijn gezinsleden daar emotioneel en financieel onder te lijden. Ook sterven er elk jaar 600.000 niet-rokers door het inademen van andermans rook. En uiteindelijk heeft iedereen er last van omdat de kosten voor de gezondheidszorg stijgen.

In tegenstelling tot epidemieën waarvoor artsen alles op alles zetten om een medicijn te vinden, is deze plaag makkelijk te bestrijden; de oplossing ligt voor de hand. Margaret Chan, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie, zei: „De tabaksepidemie is volledig door de mens veroorzaakt en kan worden bestreden door gezamenlijke inspanningen van regeringen en de maatschappij.”

Er is internationaal nog nooit zo veel aandacht geweest voor het bestrijden van dit probleem. In augustus 2012 hadden al zo’n 175 landen ermee ingestemd maatregelen * te nemen om het tabaksgebruik terug te dringen. Toch zijn er sterke invloeden die de epidemie in stand houden. Zo geeft de tabaksindustrie elk jaar miljarden euro’s uit aan reclame om nieuwe klanten te lokken, vooral vrouwen en jongvolwassenen in ontwikkelingslanden. En omdat roken heel verslavend is, is het vrijwel zeker dat het aantal sterfgevallen onder de één miljard tabaksverslaafden hoog zal blijven. Tenzij mensen stoppen met roken, zal het aantal doden de komende veertig jaar sterk stijgen.

Reclame en verslaving houden veel mensen gevangen in een gewoonte waar ze eigenlijk vanaf willen. Dat was het geval bij Naoko. Ze begon als tiener met roken. Ze deed na hoe mensen in de media rookten, en dat gaf haar het gevoel dat ze iemand was. Hoewel haar ouders allebei aan longkanker stierven, bleef ze roken, en dat terwijl ze twee dochters had. Ze geeft toe: „Ik was bang dat ik ook longkanker zou krijgen en maakte me zorgen om de gezondheid van mijn kinderen, maar ik kon niet stoppen. Ik dacht dat het me nooit zou lukken.”

Toch stopte Naoko met roken. Ze haalde de motivatie daarvoor uit een bron die miljoenen mensen geholpen heeft vrij van tabak te blijven. Wat is die bron?