Guruka oze aha biriho

Guruka oze aha birimu

EISHOMO 2

Oku Orikubaasa Kuba Omucureezi

Oku Orikubaasa Kuba Omucureezi

OBUCUREEZI NIKI?

Abantu abacureezi nibaha abandi ekitiinisa. Nibaba bataine maryo, kandi tibarikuteekateeka ngu abandi nibaija kubatwariza nk’ab’omutaano. Kureka, omuntu omucureezi naafayo aha bandi, kandi naaba ayeteekateekire kubeegyeraho.

Obumwe obucureezi nibubaasa kureebwa nk’obweremwa. Kwonka buzima, obucureezi n’omutwarize gw’amaani ogurikuhwera abantu kumanya obweremwa bwabo, n’obugarukiro bwabo.

AHABW’ENKI OBUCUREEZI NI BUKURU?

  • Obucureezi n’obw’omugasho omu kugira emikago. “Okutwarira hamwe, abantu abacureezi nibakundwa abandi,” ekitabo The Narcissism Epidemic nikwo kirikukira. Nikyongyeraho ngu abantu nk’abo “nikiboorobera kukoragana n’abandi omu nsi yoona.”

  • Obucureezi nibukwata ahari nyentsya y’omwana waawe. Omwana waawe okwega kuba omucureezi nikiija kumuhwera hati na nyentsya nka yaaba naasherura omurimo. “Omunyeeto orikweyikiririzamu, otarikumanya obweremwa bwe, naaba aine emigisha mingi ey’okukora gye yaaba naagarukamu ebibuuzo by’okutunga omurimo,” Dr. Leonard Sax nikwo yaahandiikire. “Kwonka omunyeeto orikufayo munonga kwetegyereza eki mukama w’omurimo arikugamba naaba aine emigisha mingi y’okutunga omurimo.” *

OKWEGYESA OMWANA OBUCUREEZI

Muhigye kwegiraho emiteekateekyere eringaniire.

OMUSINGYE GWA BAIBULI: “Omuntu orikweteekateekaho ngu n’ekintu, haza kunu ataine ku ari, naaba naayebeiha.”—Abagalatia 6:3.

  • Yetantare ebintu ebitarikubaasika. Engamba nka, “ebirooto byawe byona nibibaasa kuhikiirira” na “noobaasa kuba kyona eki orikwenda kuba” neebaasa kureebeka nk’erikushemeza, kwonka terikukira kuhikiirira omu mbeera eza butoosha. Abaana baawe nibabaasa kwija kuba abasinguzi baaba baine ebigyendererwa biringaniire, kandi barikukora n’amaani kubihikiiriza.

  • Musiime ahabw’ebikorwa birungi. Okugambira bugambira omwana ngu “naakora gye” tikirikumuhiga kuba omucureezi. Gamba kyenyini.

  • Otaikiriza omwana waawe kukoresa munonga emikura y’empurizana. Obwire obwingi, emikura y’empurizana neekira kukwatanisibwa n’okwehimbisiriza, okurangirira etalanta ezi omuntu aine, ebi akozire, ekirikutaanira kimwe n’obucureezi.

  • Higa omwana waawe kushaba okusaasirwa ahonaaho. Hwera omwana waawe kureeba enshobe ze n’okuzimanya.

Muhigye kusiima.

OMUSINGYE GWA BAIBULI: “Mube abarikusiima.” —Abakolosai 3:15.

  • Okusiima ebihangirwe. Abaana baine kusiima ebihangirwe n’oku birikubaisaho amagara gaitu. Twine kutunga omwoya gw’okwitsya, amaizi g’okunywa, n’eby’okurya. Koresa eby’okureeberaho ebi kuhwera omwana kutangaara, n’okusiima ebiine amagara.

  • Okusiima abantu. Ijutsya omwana waawe ngu buri omwe naamukira omu muringo gumwe nari ogundi, kandi ngu omu mwanya gw’okugirira abandi eihari, naabaasa kubeegyeraho.

  • Okwebaza abandi. Yegyesa omwana waawe kugira ngu “yebare,” ti kukigamba bugamba, beitu ayihire aha mutima. Omutima ogurikusiima nigugambwaho nk’eitafaari eririkwombeka obucureezi.

Yegyesa abaana baawe ngu n’eky’omugasho okuheereza abadi.

OMUSINGYE GWA BAIBULI: “Omu bucureezi omuntu weena [atware abandi nk’abarikumukira], arekye kweta aha bye wenka, kureka ayete n’aha by’abandi.”—Abafilipi 2:3, 4.

  • Hamya ngu omwana waawe yaakora emirimo. Okubura kuha omwana waawe emirimo y’okukorera omuka, nooba ori nk’orikumugira ngu, ‘ori ow’omuhendo munonga torikubaasa kukora eki!’ Emirimo y’aha ka eshemereire kuza omu mwanya gw’okubanza, reero okuzaana kukaza omu gwa kabiri. Mworekye oku emirimo erikugasira abandi, n’oku abandi barikumusiima kandi bakamuha ekitiinisa ahabw’okukora emirimo egyo.

  • Mworekye gye ngu okuheereza abandi n’omugisha. Okuheereza abandi n’omuringo mukuru gw’okworeka ngu okuzire. N’ahabw’ekyo, higa omwana waawe kumanya abaine eki bakyenire. Gaaniira nawe aha ki arikubaasa kukora kubahwera. Siima omwana waawe kandi omushagike yaaba naaheereza abandi.

^ Kuruga omu kitabo The Collapse of Parenting.