“Anemiran taon ni labat imay anak min bii nen imbaga mid sikato so nipaakar ed alak. Abigla kami ta dakel la manayay amta to.”​—Alexander.

•  No antoy nepeg mon naamtaan

•  No antoy gawaen mo

•  No antoy ibabaga na Biblia nipaakar ed alak

 Importante ya itongtong mod anak mo so nipaakar ed alak. Agmo la aalagaren ya magmaliw nin tinedyer. “Intongtong mi la komon ed anak mi so dugan iyinum na alak nen ugaw ni,” so imbaga nen Khamit ya taga Russia. “Atrasado la nen naamtaan kon importantin talaga iman. Oniinum la manayay ana’ko nen 13 años to.”

 Akin ya importante iya?

•   Say iisipen na anak mo nipaakar ed alak et posiblin naimpluensiaan na saray kaklase to, advertisement, tan palabas ed TV.

•   Base ed U.S. Centers for Disease Control and Prevention, 11 porsiento na amin ya alak a kinonsumo ed United States et ininum na saray kabataan ya anggapo ni ed dugan edad.

 Kanian ibabaga na saray doktor ya importantin ibangat la na saray atateng ed anak da so peligro ed iyinum na alak legan ya ugugaw ni ra. Panon mo sirin iyan gawaen?

 Isip mo iray posiblin itepet na anak mo. Mausisa iray ugugaw, tan mas magmaliw iran mausisa no ombabaleg la ra. Kanian importante so panagparaan. Singa bilang:

•   No labay na anak mo ya naamtaan no antoy taway na alak, ibagam ya say wine et singa anakseng ya fruit juice tan say beer et ampait.

•   No labay na anak mo ya tawayan so alak, ibagam ya say alak et agnayari ed ugugaw ta matapang parad sikara. Ibagam iray epekto: Makaparelaks so alak, balet no nasobraan na sakey, nayarin naelew, makagawa na makapabaing iran bengatla, odino makapansalita na makapuy ya pagbabawian to lanlamang.​—Proverbio 23:29-35.

 Man-research. Ibabaga na Biblia: “Say marunong a too et onkikiwas a makabat.” (Proverbio 13:16) Amtaen no antoy epekto na iyinum na alak tan no anto iray ganggan, ibabawal, tan restriksion ed bansa yo. No gawaen mo iya, mas natulongan moy anak mo.

 Sika so mangigapo na tongtongan. “Ompan agnatalosan a tampol na ugugaw so nipaakar ed iyinum na alak,” so imbaga nen Mark, sakey ya ama ed Britain. “Tinepetan koy waloran taon ya anak kon laki no kasin duga odino aliwa so iyinum na alak. Kinatongtong ko ya singa kami labat maniistoryaan, kanian agnababaingan ya ibaga no anto ray naiisip to.”

 Mas natandaan na anak mo so ibabagam no maminpiga yon pantongtongan so nipaakar ed alak. Depende ed edad na anak mo, sarag mon ipila ed tongtongan yo so arum ni ran importantin topic, singa bilang, no panon ya naiwasan iray disgrasya ed karsada tan say nipaakar ed sex.

 Ipanengneng moy maong ya alimbawa. Mipara iray ugugaw ed espongha o sponge​—naesep dan amin so walad kaliberliber da—​tan ipapanengneng na impan-research ya saray atateng so walaan na sankabalegan ya impluensya ed ananak da. Kanian no say iyinum na alak so paraan mo pian onkalma tan nasarag moy stress, isipen na anak mo ya say alak so solusyon ed saray problema ed bilay. Maabig no sikan mismo et maong ya alimbawa ed kakainum na alak.