Onlad karga

Antoy Labay ya Ibaga na “Mata Parad Mata”?

Antoy Labay ya Ibaga na “Mata Parad Mata”?

Say ebat na Biblia

 Say ganggan ya “mata parad mata” et kaibad Ganggan na Dios ya inter tod bansan Israel nensaman panamegley nen Moises, tan inulit itan nen Jesus diad samay Sermon to ed Palandey. (Mateo 5:38; Exodo 21:24, 25; Deuteronomio 19:21) Say labay ya ibaga na satan a ganggan et nepeg ya dugaruga so dusa ya iter ed sakey ya too depende ed ginawa ton krimen pian talagan niiter so hustisya. a

 Sayan ganggan et tutumboken diad saray kaso ya ginagala na sakey a too ya sakitan so arum. Onia so ibabaga na Mosaikon Ganggan ya gawaen ed samay nanggawa na krimen: “Pukel parad pukel, mata parad mata, ngipen parad ngipen; nepeg a gawaen met ed sikato so ginawa ton impamasakit.”​—Levitico 24:20.

 Antoy gagala na ganggan ya “mata parad mata”?

 Say ganggan ya “mata parad mata” et agto iikdan na kanepegan so anggan siopa ya ombawi ed samay nanggawa na krimen. Imbes, satan so basiyan na saray ukom pian makapangiter ira na dugarugan dusa, aliwan ambelbelat tan aliwa met ya alemlemew.

 Ontan met, lapud sayan ganggan et nayarin ontakot so siopaman ya labay to odino plano ton sakitan so arum. “Narengelan itan na arum [saramay aka-obserba ya talagan nipaakseb so hustisya na Dios] tan ontakot ira,” so kuan na Ganggan, “tan agda lan balot gawaen ed limog yo so antokaman a mauges a singa satan.”​—Deuteronomio 19:20.

 Kasin nepeg ya unoren met na saray Kristiano so ganggan ya “mata parad mata”?

 Andi, satan ya ganggan et agla nepeg ya unoren na saray Kristiano. Parte itan na Mosaikon Ganggan, tan anampot la itan nen inatey si Jesus.​—Roma 10:4.

 Anggaman ontan, naamtaan tayoy panlabayan na Dios ed satan ya ganggan. Alimbawa, nanengneng ed satan ya importante ed Dios so hustisya. (Salmo 89:14) Pakapatnagan met itan na estandarte na Dios ed pangiter na hustisya​—labay ton “dugaruga labat so disiplina” ya iter ed saray akagaway kasalanan.​—Jeremias 30:11.

 Saray lingon pakatalos nipaakar ed ganggan ya “mata parad mata”

 Lingon pakatalos: Masyadon maruksa so ganggan ya “mata parad mata.”

 Katuaan: Ag-iyaabuloy na sayan ganggan so maruksan panagdusa pian niiter so hustisya. Diad tua, no talagan tumboken iya na saray ukom, nepeg da nin aralen a maong no anton talagay agawa tan no anto ray pakapatnagan ya ginagala na too imay krimen, insan ira mandesisyon no anton dusa so kanepegan to. (Exodo 21:28-30; Numeros 35:22-25) Naiwasan sirin so alablabas ya panagdusa lapud ganggan ya “mata parad mata.”

 Lingon pakatalos: Lapud ganggan ya “mata parad mata” et walay kanepegan na totoo ya ombawi lan ombawi.

 Katuaan: Onia so nabasa ed Mosaikon Ganggan: “Agkayo ombabales odino maneem-em na sakit na linawa ed saray ananak na kabaleyan yo.” (Levitico 19:18) Ag-ipapaseseg na Mosaikon Ganggan so ibales ed toon nankasalanan. Imbes, bibilinen na satan iray totoo ya nepeg iran manmatalek ed Dios tan ed saray tinuro ton ukom ya inikdan toy autoridad pian niiter so hustisya.​—Deuteronomio 32:35.

a Sayan legal ya totontonen, ya no maminsan et tatawagen ed terminon Latin ya lex talionis, et tutumboken met ed arum a lugar nensaman.