Onlad karga

Onlad saray karga

 A2

No Anto ray Naromog ed Sayan Edisyon

Say Ingles a Balon Mundo a Patalos na Kristianon Griegon Kasulatan et impaway nen 1950, tan say kompleton Ingles a Balon Mundo a Patalos na Masanton Kasulatan et impalapag nen 1961. Manlapud saman, minilyon a managbasa ed masulok a 210 lenguahe so agunggonaan ed sayan susto tan mainomay a patalos na Masanton Kasulatan manlapud orihinal iran lenguahe.

Bibidbiren na kaplesan a New World Bible Translation Committee a nakaukolan so mangusar na lenguahe a makasabid puso na managbasa natan. Lapud saya, pigaran estilo tan saray prinsipyo nipaakar ed bokabularyo so inyaplika ed sayan patalos, ya onia ray gagala:

  • Pangusar na moderno tan mainomay a talosan a lenguahe. Saray daan lan salita et sinalatan na moderno tan mainomay a talosan a lenguahe. Singa bilang, say salitan “silir” et sinalatan la na “kuarto” (Genesis 6:14); say “lienzo” et ginawan “linen” (Exodo 25:4); say “avestruz” et sinalatan na mas modernon termino ya “ostrits” (Job 30:29); say “pakalat” et ginawan “renda” (Salmo 32:9). Ontan met, say balikas ya “ando lan ando” et ginawa lan “anggad angga” lapud saya lay mas mabetbet ya uusaren natan. (Exodo 15:18) Parad terminon “panaggalsim,” say inusar et “panagsegat” a mas natalosan na karaklan. (Colosas 3:11) Diad sayan edisyon, say maslak ya impangipatalos ed salitan “pilalawanan” et “seksual ya imoralidad.” (Galacia 5:19) Agmet la natalosan so salitan “baaten” kanian sinalatan itan na saray terminon ‘dusaen,’ ‘disiplinaen,’ ‘banoen,’ odino ‘ipetek’ pian nipasabi so suston ideya ed kada konteksto.—Salmo 6:1; 94:10; 105:14; Proverbio 3:12.

    Say salitan “bini” ed kadaanan a Hebreo tan Griego et nayarin ontutukoy ed bini na tanaman ontan met ed ilalak na too, odino kapolian, odino ed semilya. Lapud matalag ya uusaren ed Pangasinan so salitan “bini” sano ontutukoy ed totoo, inusar iray salitan mangipasabi ed dugan ideya unong ed konteksto. (Genesis 1:11; 22:17; 48:4; Mateo 22:24; Juan 8:37) Natan, say maslak lan uusaren et say terminon “ilalak,” sano ontutukoy ed samay nipaakar ed sipan ed Eden, a naromog ed Genesis 3:15.

  • Pinalinew iray balikas ya inusar ed Biblia. Wala ray Hebreo tan Griegon termino a pinalinew. Singa bilang, say Hebreon terminon “Sheol” tan Griegon terminon “Hades” et inusar ed Biblia pian tukoyen so lubok na katooan. Dakel so agmakaamta ed saratan a termino, tan say “Hades” et mandodoble kabaliksan to lapud inusar itan ed Griegon mitolohiya. Kanian, say inusar parad saratan a duan termino et “Lubok” lapud onia so labay ya ibaga na saray managsulat na Biblia. Insan inyan ed paimanod leksab iray terminon “Sheol” tan “Hades.”—Salmo 16:10; Gawa 2:27.

    Diad arum a patalos na Pangasinan a Biblia, saray Hebreon salitan nephesh tan Griegon salitan psykhe et mabetbet ya impatalos bilang “kamarerwa.” Lapud aliway pakatalos na dakel nipaakar ed kabaliksan na salitan “kamarerwa,” say paraan ya inusar dia et makatulong ed saray managbasa pian natalosan da no panoy impangusar na saray pinuyanan a managsulat na Biblia ed sarayan termino ed orihinal a lenguahe. Depende ed konteksto, saratan a salita et nayarin ontukoy ed (1) too (2) bilay na too, (3) mabilay iran pinalsa, (4) saray pilalek tan ganas a mangan na sakey a too odino diad arum et ontutukoy ni ingen ed (5) inatey a totoo. Balet, lapud aliwan ontan so pakatalos ed salitan “kamarerwa” diad Pangasinan, denesidi a saratan a Hebreo tan Griegon salita et ipatalos unong ed peteg a kabaliksan da, a maslak et walay paimanod leksab ya “Odino ‘kamarerwa.’” (Alimbawa, nengnengen so Genesis 1:20; 2:7; Levitico 19:28; Salmo 3:2; Proverbio 16:26; Mateo 6:25.) Anggaman ontan, diad saray pasen a maanlong so inkausar to odino diad saray kabkabat a konteksto, pinansiansia so salitan “kamarerwa,” tan walay inyan a paimanod leksab a manutukoy ed Glosaryo odino mangipapanengneng ed arum a posiblin patalos.—Deuteronomio 6:5; Salmo 131:2; Proverbio 2:10; Mateo 22:37.

    Ontan met, say salitan “bato” et pinansiansia sano say tutukoyen et literal a parte na laman. Balet, sano walay isisimbolo to a singa diad Salmo 7:9 tan 26:2 tan Apocalipsis 2:23, say inusar et say suston ideya a “sankaaraleman ya emosyon” odino “sankaaraleman a kanonotan” tan inyan ed paimanod leksab so literal a patalos.

    Parad saray balikas a walaan na literal tan simbolikon kabaliksan a singa say “taba” tan “saklor,” maslak a pinansiansia irayan patalos. Balet diad pigaran konteksto ya agmalinew so kabaliksan da, inusar so mas espisipikon patalos. Singa bilang, inusar so “sankaabigan” imbes a “taba” tan “kagalangan” imbes a “saklor.” (Deuteronomio 32:14; Job 16:15) Arum ed sarayan balikas et walad “Glosaryo na Saray Termino ed Biblia.”

    Diad arum a patalos na Biblia, inusar so balikas ya “impasak ed krus” a manutukoy ed impamatey ed si Jesus. Lapud aliwan krus so angipasakan ed si Jesus, inusar na sayan edisyon so balikas ya “ipasak ed poste” pian nipasabi so dugan ideya.—Mateo 20:19; 27:31, 35.

  • Mas mainomay a basaen. Diad saray orihinal a sulsulat na Biblia, walay pandumaan na saray agawa la, peles a nagagawa, tan saray nagawa ni labat. Diad sayan edisyon, saray balikas a mangipapanengneng na tuloytuloy ya aksion et inusar ed pigaran konteksto pian nipasabi so orihinal a kabaliksan, a singa saray salitan “naynay” tan “mantultuloy.” (2 Awaran 6:24; Mateo 7:7, 8) Balet sano agkaukolan irayan balikas pian nipasabi so orihinal a kabaliksan, inekal iraya pian mas mainomay a basaen so patalos.

  • Nipasabi so suston ideya na saray salita ya ontutukoy ed gender. Say Hebreo tan Griegon lenguahe et manguusar na saray salita ya ontutukoy ed laki odino bii a gender, tan say Griego et manguusar met na neutral. Balet no maminsan, say pangusar na saray termino a mipetekan ed orihinal a lenguahe ya espisipikon ontutukoy ed gender et nayarin mamakilot ed dugan kabaliksan. Diad Hebreo tan Griego, saray plural a salitan uusaren et kaslakan a parad laki, aliwa labat a sano ontutukoy ed saray lalaki noagta ed parehon lalaki tan bibii. Singa bilang, anggaman say balikas ya “ananak nen Israel” et ontutukoy ed 12 lalakin ananak nen Jacob, maslak ya ontutukoy itan ed interon nasyon na Israel, diad parehon lalaki tan bibii. Kanian diad sayan edisyon, satan a balikas et maslak ya impatalos ya “Israelita” pian ipanengneng ya ontutukoy itan ed interon nasyon. (Genesis 46:5; Exodo 35:29) Mipadpara, say balikas ya “ugaw a lakin ulilad ama” et impatalos ya “ugaw ya ulilad ama” odino “ulila” pian ipanengneng ya ontutukoy itan ed laki tan bii.

Arum nin naromog ed sayan edisyon:

Sayan edisyon na Biblia et nankarga na pigaran paimanod leksab. Niraya so kategorya na saray paimanod leksab:

  • “Odino” Arum a paraan a pangipatalos na teksto manlapud Hebreo, Aramaiko, odino Griego a mangipasabi na parehon ideya.—Genesis 1:2, paimanod leksab na “aktibon puersa na Dios”; Josue 1:8, “makalna.”

  • “Odino posiblin” Arum a pangipatalos na teksto a mangipasabi na posiblin ideya ingen ta duma ed interamentin ideya.—Genesis 21:6, “mielek ed siak”; Zacarias 14:21, “Canaanita.”

  • “Literal” Salita por salita a patalos na Hebreo, Aramaiko, odino Griego odino say manunan kabaliksan na orihinal a lenguahen salita.—Genesis 30:22, “manlukon”; Exodo 32:9, “benger.”

  • Kabaliksan tan makatulong ya impormasyon Kabaliksan na saray ngaran (Genesis 3:17, “Adan”; Exodo 15:23, “Mara”); saray detalye nipaakar ed simbang tan sukat (Genesis 6:15, “kasiko”); say tutukoyen na pronoun (Genesis 38:5, “Sikatoy”); makatulong ya impormasyon diad Apendise tan diad Glosaryo.—Genesis 37:35, “Lubok”; Mateo 5:22, “Gehenna.”

Say walad arap a seksion a “No Antoy Naaralan ed Salita na Dios” et nankarga na sumaryo na saray manunan bangat a naromog ed Biblia. Say ontumbok ed saray teksto na Biblia et say “Listaan na Saray Libro na Biblia,” say “Indese na Saray Salita ed Biblia,” tan say “Glosaryo na Saray Termino ed Biblia.” Say Glosaryo et ontulong ed saray managbasa pian natalosan da ray apilin balikas unong ed espisipikon inkausar na saratan ed Biblia. Nirayay seksion a walad Apendise A: “Saray Prinsipyo ed Panagpatalos na Biblia,” “ No Anto ray Naromog ed Sayan Edisyon,” “No Panon a Niwalad Sikatayo so Biblia,” “Say Ngaran na Dios ed Hebreon Kasulatan,” “Say Ngaran na Dios ed Griegon Kasulatan,” “Tsart: Saray Propeta tan Saray Arari na Juda tan Israel,” tan “Saray Importantin Agawa ed Bilay nen Jesus Diad Dalin.” Say walad Apendise B et saray mapa, tsart, tan arum nin impormasyon a makatulong ed saray maseet ya estudyante na Biblia.

Diad kada libro na Biblia et walay sumaryo na saray karga na saray kapitulo, kaiba iray angalaan a bersikulo, ya ontulong ed saray managbasa a nawalaay ideya nipaakar ed interon libro. Diad pegley na kada pahina et nanengneng iray sankaimportantian a marginal reference, a saraya et mitukoyan a bersikulo.