Onlad karga

Onlad saray karga

Makapakelaw ya Elemento

Makapakelaw ya Elemento

“Anggapo lay elemento ya mas kakkaukolan nen say carbon,” kuan na libron Nature’s Building Blocks. Say nikadkaduma ed carbon et sarag toy ompeket ed kapara ton carbon tan ed arum nin kemikal ya elemento, kanian makabuo na milyon milyon ya compound, ya dakel ni ed saratan so nadidiskobre o nabubuo diad artipisyal ya paraan.

Singa nanengneng tayod saray alimbawan wadia, sarag met na saray carbon atom so manpepeketan pian makabuo na nanduruman shape ya singa kadena, piramid, singsing, papel, tan tubo. Talagan makapakelaw so carbon!

DIAMOND

Saray carbon atom et makakabuo na piramid ya tatawagey tetrahedron, ya agaylay tibay to kanian say diamond so sankaawetan ya klase na bato. Say perpekton diamond et saksakey ya molecule ya binuo na nampepeketan ya carbon atom.

GRAPHITE

Saray carbon atom ya malet a nampepeketan et makakabuo na saray layer ya singa nantatapewan a papel ya mainomay ya onkudyas. Lapud satan, say graphite et balibalin lubricant tan manunan compound ya uusaren ed panggaway lapis. *

GRAPHENE

Saya et saksakey a layer na carbon atom ya singa iket so itsura to. Say graphene et matibay nin maminpigapiga nen say balatyang. Say gulis na lapis et nayarin walay daiset ya graphene to ya sakey odino pigapigaran layer.

FULLERENES

Saraya et lungaw ya molecules na carbon ya nandurumay shape da—wala ray singa bola tan tubo ya tatawagey nanotube ya nanengneng labat panamegley na microscope. Susukaten iratan ed nanometers.

SARAY MABILAY YA ORGANISMO

Say carbon so manunan kabiangan na dakel ya selula na saray tanaman, ayayep, tan totoo. Wala itan ed saray carbohydrates, fats, tan amino acids.

‘Saray agnanengneng a kualidad na Dios et sankanengneng ed panamegley na saray pinalsa.’Roma 1:20.

^ par. 7 Nengnengen so artikulon “Does Anyone Have a Pencil?” ed Hulyo 2007 ya isyu na Awake!