Kasin naamtaan mon walay sakit mo manaya? No ontan, seguradon ambelbelat so nononoten tan liknaan mo, tan ompan dakel met lay agastos mo. Antoy makatulong pian nasarag mo itan? Panon mon natulongan so kapamilya odino kaarom ya walaay sakit? Anggaman aliwan libro ed medikal so Biblia, nabasa ditan iray praktikal ya prinsipyo ya makatulong pian nasarag mo so mair-irap ya situasyon.

•   Manpa-doktor ka

   No antoy ibabaga na Biblia: “Agmankaukolan na managtambal iray totoon maksil so laman da, noagta saraman labat so mansasakit.”—Mateo 9:12.

   No panon ya onaplika: Manpa-doktor ka no kaukolan.

   Salien iya: Amtaen no antoy sankaabigan ya paraan na panagtambal ya nayari ed sika. No maminsan, mas maabig no mangala kay second opinion. (Proverbio 14:15) Seguroen mon natatalosan moy ibabaga na saray doktor tan malinew mon ipaamta ed sikara iray sintomas tan no anton talagay naliliknam. (Proverbio 15:22) Amtaen mo so nipaakar ed sakit mo, tan saray paraan na panagtambal ya napampilian mo. No antam iray posiblin nagawa, mas akaparaan kan arapen so situasyon mo tan makapandesisyon kay duga nipaakar ed pampatambal mo.

•   Iyugalim so pansiansian healthy

   No antoy ibabaga na Biblia: “Say panag-ehersisyo et makagunggona.”—1 Timoteo 4:8, paimanod leksab.

   No panon ya onaplika: Ipasal ya gawaen iray ugalin makatulong ed pansiansian healthy, singa say regular ya panag-ehersisyo.

   Salien iya: Man-ehersisyo kan regular, mangan kay masustansia iran naakan, tan ugip kay susto. Anggano mana-adjust ka ni labat ed sakit mo, ibabaga na saray eksperto ya no ipanaon mon gawaen iray bengatlan makatulong pian mansiansia kan healthy, nabawbawim so sagpot mo. Siempre, kaukolan mon seguroen ya antokaman ya gawaen mo et agto palooren so sakit mo tan agto kontraen so paraan na panagpatambal mo.

•   Kerew moy tulong na arum

   No antoy ibabaga na Biblia: “Say tuan kaaro et mangaaro ed amin a panaon tan sakey ya agi a nailaloan diad panaon na gonigon.”—Proverbio 17:17.

   No panon ya onaplika: Natulongan ka na kakaarom ya nasarag iray mairap ya dadalanen mo.

   Salien iya: Mitongtong ed sakey ya pantitiwalaan mon kaarom ya napangibagaan mo ray naliliknam. Makatulong itan pian nalemewan so liknaan mo tan naliwawaan so nonot mo anggano walay sakit mo. Ompan labalabay kan tulongan na kapamilya tan kakaarom, balet agda amta no panon. Kanian ibagam ed sikara no antoy antam ya makatulong ed sika. Nepeg ya realistiko ka ed saray iilaloan mo, tan lanang kan misalamat ed tulong ya nanaawat mo. Ontan met, anggano labalabay kan tulongan na kakaarom, ompan kaukolan mon limitaan so kabetbet tan kabayag na ibisita da ed sika, pian agka masyadon nakesawan.

•   Mansiansian positibo

   No antoy ibabaga na Biblia: “Say maliket a puso et maong a tambal, balet say nagogonigon ya espiritu et mangupot na biskeg.”—Proverbio 17:22.

   No panon ya onaplika: No positibo ka, napansiansiam ya balanse so liknaan mo tan nasarag moy makapaaburidon sakit mo.

   Salien iya: Legan kan mana-adjust ed sakit mo, manpokus ka ed no antoy nagawaan mo, aliwan diad saray agmo nagawaan. Agmo ikokompara so sarilim ed arum odino ed kipapasen mo nensaman nen anggapo ni sakit mo. (Galacia 6:4) Pian mansiansia kan positibo, makatulong no mangi-set kay goal ya sarasarag mon gawaen. (Proverbio 24:10) Tulongan moy arum no sarag na kipapasen mo. Naliknam so liket no mangiiter ka tan ontulong itan pian agka manpokus ed saray problemam.—Gawa 20:35.

 Ipapanengneng na Biblia ya sarag nen Jehova a Dios a ya tulongan so sakey a too ed saray sakit to. Siempre agtayo iilaloan ya milagron tambalen itayo na Dios, balet saramay mandadayew ed sikato et makaawat na sarayan tulong to:

 Kareenan. Sarag ya iter nen Jehova so “kareenan na Dios a palumbasan toy amin a pakatalos.” (Filipos 4:6, 7) Sayan kareenan, odino deen na nonot, et makatulong pian agka masyadon naaburido. Iiter iya na Dios ed saramay manpipikasi ed sikato tan ibabalikas da ray kapagaan da.—1 Pedro 5:7.

 Karunongan. Sarag itayon ikdan nen Jehova na karunongan ya manggaway dugan desisyon. (Santiago 1:5) Nawalaan so sakey na ontan ya karunongan no aralen tan iyaplika to iray prinsipyo ya walad Biblia.

 Makapaseseg ya ilalo ed arapen. Ipropromisa nen Jehova ya diad arapen et ‘anggapo lay mangibagay: “Mansasakit ak.”’ (Isaias 33:24) Dakel so natutulongan na sayan ilalo pian mansiansian positibo anggano grabe lay sakit da.—Jeremias 29:11, 12.