Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Ki Efecto Tecnologia Tin Riba Bo Yiunan?

Ki Efecto Tecnologia Tin Riba Bo Yiunan?

Kisas ta dificil pa adultonan siña uza aparatonan electronico of programanan nobo. Pero esey no ta e caso cu mucha. Tecnologia semper tabata parti di nan bida. Pues, pa nan ta masha facil pa uza tecnologia.

Sinembargo, algun hende a nota cu mucha cu ta pasa hopi tempo online por haya nan cu e siguiente problemanan:

  • Nan por bira adicto na nan aparatonan electronico.

  • Nan por haya nan den termento online.

  • Nan por wak imagen pornografico intencionalmente of accidentalmente.

LOKE TA BON PA BO SA

ADICCION

Algun di e cosnan cu hende por haci online, manera hunga wega, por ta hopi adictivo. Esey no ta nada straño, pasobra nan a ser diseña pa ta adictivo. Por ehempel, e buki Reclaiming Conversation ta bisa cu hopi “app riba nos telefon ta diseña pa pone nos keda riba nos telefon mas tanto posibel.” Hopi compania ta gana placa ora nos wak nan propaganda. Pues, mas nos uza un app cu tin nan propaganda, mas placa nan ta gana.

PENSA RIBA ESAKI: Bo yiunan ta pasa mucho tempo riba nan aparatonan electronico? Con bo por yuda nan uza nan tempo mihor?—EFESIONAN 5:15, 16.

TERMENTO ONLINE

Algun hende ta bira mas agresivo y vulgar ora nan ta online, y nan no tin cu nes cu sintimento di otro hende. Esey por pone cu nan ta cuminsa ter hende online.

Algun hende ta comporta nan mes asina online, pasobra nan kier haya mas likes of nan kier pa hende follow nan riba red social. Ademas, un persona por sintie malo, pasobra el a mira cu tabatin un fiesta y e no a haya invitacion. E por sinti cu ta pa malo nan a lag’e afo.

PENSA RIBA ESAKI: Con mi yiunan ta comporta nan mes online? (Efesionan 4:31) Nan ta sinti nan malo ora otro hende haci cos leuk sin invita nan?

PORNOGRAFIA

Ta masha facil pa wak cos inmoral riba Internet. Tin algun filter cu por yuda mayornan controla loke nan yiunan ta wak online, pero no ta semper esey ta funciona.

Sexting—mandamento di imagen inmoral di nan mes, mayoria di biaha via telefon—por ta contra di ley. Den algun caso, hobennan cu manda of wak imagennan inmoral di otro hoben, por ser acusa di a distribui pornografia infantil, y esey ta un crimen hopi serio.

PENSA RIBA ESAKI: Con bo por yuda bo yiunan resisti e tentacion di manda of wak imagen inmoral online?—EFESIONAN 5:3, 4.

LOKE BO POR HACI

SIÑA BO YIUNAN

Aunke cu ta facil pa mucha uza tecnologia toch nan mester di guia. E buki Indistractable ta bisa cu duna bo yiunan un telefon of otro aparato electronico sin cu nan sa con pa uz’e adecuadamente, “ta mes iresponsabel cu laga nan bula den un piscina sin sa con pa landa.”

PRINCIPIO DI BIJBEL: “Instrui un mucha den e caminda cu e mester cana, y hasta ora cu e bira bieu e lo no aparta su mes for di dje.”—PROVERBIONAN 22:6.

Marca cua di e sugerencianan akibou bo tin gana di aplica, of skirbi algo otro cu bo kier haci.

  • Siña mi yiu con pa comporta su mes online

  • Yuda mi yiu pa e no sintie malo ora e no ser invita pa algo

  • Programa e aparatonan electronico di mi yiu di tal manera cu e no por yega facil na cos malo online

  • Controla e telefon di mi yiu regularmente

  • Pone un limite na e cantidad di tempo cu mi yiu por pasa cada dia riba aparatonan electronico

  • No permiti mi yiu bay cu su aparatonan electronico den su camber ora e ta bay drumi

  • No permiti aparatonan electronico na mesa ora di come