Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Traficacion di esclavo entre Africa cu America tabata un negoshi lucrativo

Libra for di Sclavitud—Antes y Awe

Libra for di Sclavitud—Antes y Awe

Blessing * a yega Europa cu e promesa di haya trabou como pelukera. Pero despues di dies dia di golpi y menasa cu nan lo haci su famia daño, nan a fors’e traha como prostituta.

Un pintura di Egipto di antiguedad cu ta mustra e esclavonan cu nan a captura

Blessing mester a gana entre 200 y 300 euro pa anochi pa e por a paga e debe di mas cu 40.000 euro cu e señora encarga cu e cas di prostitucion a impone riba dje. * Blessing a splica: “Hopi biaha mi a pensa pa huy, pero mi tabatin miedo di loke nan lo a haci cu mi famia. Mi tabata atrapa.” E relato di Blessing ta parce un di e mas o menos cuater miyon hendenan cu ta sclavisa den e industria internacional di sex.

Casi 4.000 aña pasa, e rumannan homber di un adolescente cu yama Jozef, a bend’e den sclavitud. Jozef a hay’e ta sirbi como esclavo di un famia prominente na Egipto. Compara cu Blessing, na prome instante Jozef si no a haya maltrato cerca su doño. Pero ora Jozef a rechasa di drumi cu e esposa di su doño, e señora a acus’e falsamente di intento di violacion. Nan a cera Jozef den prizon y mar’e na cadena.—Genesis 39:1-20; Salmo 105:17, 18.

Jozef tabata un esclavo den pasado, y Blessing ta un esclavo di siglo 21. Pero nan tur dos tabata victima di e practica di hopi tempo di traficacion di hende, cu ta un negoshi cu ta trata hende manera obheto cu e solo meta pa haci hopi ganashi.

GUERA A HACI SCLAVITUD UN NEGOSHI GRANDI

E manera di mas facil cu e nacionnan por yega na esclavo ta mediante guera. Nan ta bisa cu despues di un solo campaña militar cu e Rey Egipcio Tutmosis III a hiba na Canaan, el a bin bek cu 90.000 prizonero. E Egipcionan a pone e prizoneronan traha como esclavo pa traha tempel, coba canal y den mina.

Ademas, bou di e Imperio Romano, guera a produci esclavo na abundancia, y tin bes e demanda pa esclavo a hiba na guera. Segun calculo, rond di e prome siglo, casi mitar di e habitantenan di Roma tabata consisti di esclavo. Nan a abusa cruelmente di hopi esclavo Egipcio y Romano. Por ehempel, esclavonan cu tabata traha den minanan Romano tabata yega mas o menos 30 aña di edad so.

Segun cu tempo a pasa, e situacion no a mehora. Entre siglo 16 y siglo 19, e traficacion di esclavo entre Africa cu America tabata un di e negoshinan mas lucrativo na mundo. Segun un informe di UNESCO, nan a secuestra y bende entre 25 pa 30 miyon homber, muher y mucha. Cientos di miles di hende a muri ora nan mester a crusa ocean Atlantico. Olaudah Equiano, un esclavo cu a sobrevivi e biahe, a bisa: “E manera cu hende muher tabata grita y e manera cu esnan cu tabata muriendo tabata keha a crea un escena hororoso cu bo no por imagina.”

Lamentablemente, sclavitud no ta djis un historia tragico. Segun International Labour Organization, mas o menos 21 miyon hende homber, muher y mucha ta traha ainda como esclavo cu tiki of niun pago. Esclavonan di tempo moderno ta traha den mina, na fabrica di tela, fabrica di bloki, cas di prostitucion y casnan priva. Aunke esaki ta ilegal, e forma di sclavitud aki ta sigui aumenta.

Ainda miyones di hende ta biba den sclavitud

EN BUSCA DI LIBERTAD

Trato cruel a motiva hopi esclavo pa bringa pa nan libertad. Den e prome siglo prome cu Cristo, e gladiador Spartaco y rond di 100.000 esclavo a lanta un rebelion contra Roma cu a fracasa. Den siglo 18, esclavonan riba e Isla Caribeño di Hispañola a lanta contra nan doño. E maltrato cu e esclavonan a haya na e plantacion di sucu a provoca un guera civil cu a dura 13 aña largo y cu finalmente a hiba na formacion di e nacion independiente di Haiti na aña 1804.

Pero, e liberacion di mas exitoso den historia sin duda ta ora e Israelitanan a bandona Egipto. Aparentemente, henter un nacion di mas o menos tres miyon hende a ser libra for di sclavitud na Egipto. Sin duda, nan a merece nan libertad. Bijbel ta splica cu e Egipcionan tabata amarga nan bida cu “tur e trabou cu rigurosamente nan tabata impone riba nan.” (Exodo 1:11-14) Un cierto farao a hasta cuminsa un campaña pa mata tur yiu recien naci di e Israelitanan pa domina e crecemento di e nacion di Israel.—Exodo 1:8-22.

E manera cu e Israelitanan a keda libra di e trato inhusto na man di e Egipcionan tabata algo unico pasobra ta Dios mes a interveni. Dios a bisa Moises: “Mi ta consciente di nan sufrimentonan. Pesey mi a baha bin pa libra nan.” (Exodo 3:7, 8) Te awe, tur aña Hudiunan rond mundo ta celebra Pasco Hudiu pa conmemora e evento ey.—Exodo 12:14.

ABOLICION DI SCLAVITUD

Bijbel ta bisa cu “SEÑOR nos Dios lo no tin parti den inhusticia”, y e ta sigura nos cu Dios no a cambia. (2 Cronicanan 19:7; Malakias 3:6) Dios a manda Hesus pa “proclama liberacion na e presonan ..., pa duna libertad na esnan oprimi.” (Lucas 4:18) Esaki ta nifica cu un hende por ta liber di tur tipo di sclavitud? Aparentemente cu no. Hesus a bin na Tera pa libra hende di sclavitud na pica y morto. Hesus a bisa: “E berdad lo haci boso liber.” (Juan 8:32) Awe tambe, e berdad cu Hesus a siña hende a libra nan den hopi manera.—Wak e cuadro “ Libra for di un Otro Tipo di Sclavitud.”

En realidad, Dios a yuda libra Jozef y Blessing for di sclavitud, cada un na un manera diferente. Bo por lesa e relato extraordinario di Jozef den capitulo 39 pa 41 den e buki biblico di Genesis. Blessing su lucha pa libertad tambe tabata remarcabel.

Despues cu nan a saca Blessing for di un pais Europeo, el a bay Spaña. Eynan el a topa cu testigonan di Jehova y a tuma un curso di Bijbel cerca nan. Blessing tabata determina pa cambia su bida. El a haya un trabou y a convence e señora encarga cu e cas di prostitucion pa baha su debe di tur luna. Un dia, Blessing a ricibi un yamada di e señora. E kier a cancela Blessing su debe y pidie pordon. Kico a sosode? Wel, e señora tambe a tuma un curso di Bijbel cerca testigonan di Jehova. Blessing a bisa: “E berdad ta haci bo liber den maneranan maraviyoso.”

E maltrato cu e esclavonan Israelita tabata haya na Egipto a haci Jehova tristo. Dios ta sinti mescos awe ora e mira e inhusticianan aki. Ta berdad cu mester bin un cambio grandi den sociedad humano pa por elimina tur tipo di sclavitud. Pero Dios a priminti di trece e cambio aki. Bijbel ta bisa: “Segun su promesa nos ta spera cielo nobo y un Tera nobo, y den esakinan husticia lo biba.”—2 Pedro 3:13.

^ par. 2 A cambia su nomber.

^ par. 3 E tempo ey, e euro y e dollar Mericano tabatin practicamente mesun balor.