„Gdzie popełniłem błąd?” Takie pytanie dręczyło Michaela a z RPA, ojca zbuntowanego dziewiętnastolatka. Bardzo przykładał się do wychowywania syna, ale teraz nachodziły go wątpliwości, czy nie mógł ze swojej roli wywiązać się lepiej.

Z kolei Terry, mieszkający w Hiszpanii, najwyraźniej może spoglądać w przeszłość z zadowoleniem. Jego syn Andrew opowiada: „Z dzieciństwa zachował mi się taki obraz: tato czyta mi, bawi się ze mną i zabiera mnie na wspólne wypady, na których mam go tylko dla siebie. Dzięki niemu nauka była frajdą”.

Trzeba przyznać, że nie jest łatwo być dobrym ojcem. Niezwykle przydatne okazują się podstawowe zasady podane w Biblii. Wielu mężczyzn przekonało się, że korzystanie z tej skarbnicy mądrości przynosi pożytek zarówno im samym, jak i ich rodzinom. Rozważmy więc niektóre z praktycznych rad biblijnych.

Jak pokazujesz dzieciom, że są dla ciebie ważne? Niewątpliwie zdobywasz się na wiele wyrzeczeń, by zapewnić im chociażby utrzymanie i odpowiednie warunki do życia. Nie robiłbyś tego wszystkiego, gdyby dzieci się dla ciebie nie liczyły. Ale jeśli nie spędzasz z nimi wystarczającej ilości czasu, mogą dojść do wniosku, że bardziej niż na nich zależy ci na pracy, kolegach czy własnym hobby.

Kiedy ojciec powinien zacząć poświęcać czas dzieciom? Matka nawiązuje więź ze swoim maleństwem, jeszcze zanim się ono urodzi. Mniej więcej w 16 tygodniu ciąży płód odbiera już bodźce dźwiękowe. Na tym etapie również ojciec może zacząć budować wyjątkową więź z nienarodzonym dzieckiem. Może słuchać bicia jego serca, wyczuwać jego kopnięcia, rozmawiać z nim albo mu śpiewać.

Zasada biblijna: W czasach, gdy spisywano Biblię, mężczyźni osobiście angażowali się w pouczanie swojego potomstwa. Prawo Boże zachęcało ojców, żeby regularnie spędzali z dziećmi czas. Wynika to na przykład z Księgi Powtórzonego Prawa 6:6, 7: „Te słowa, które ci dzisiaj nakazuję, mają być w twoim sercu; i wpajaj je swym synom, i mów o nich, gdy siedzisz w domu i gdy idziesz drogą, i gdy się kładziesz, i gdy wstajesz”.

Ojciec, który chce mieć dobry kontakt z dziećmi, musi być uważnym słuchaczem. Powinieneś więc nauczyć się słuchać bez gwałtownych reakcji.

Jeżeli dzieci z góry wiedzą, że szybko się denerwujesz i od razu zaczynasz je krytykować, raczej nie będą chciały ci się zwierzać. Ale jeśli umiesz spokojnie słuchać, wysyłasz sygnał, że szczerze się nimi interesujesz. Wtedy zapewne chętniej podzielą się z tobą tym, co naprawdę myślą i czują.

Zasada biblijna: Jedną z praktycznych wskazówek, przydatnych w życiu codziennym, zawiera List Jakuba 1:19: „Każdy człowiek ma być prędki do słuchania, nieskory do mówienia, nieskory do srogiego gniewu”. Ojcowie, którzy stosują się do tej zasady, lepiej dogadują się z dziećmi.

Karcenie nie może być sposobem na rozładowanie własnych emocji, takich jak frustracja czy gniew — zawsze powinno wynikać z miłości i troski o trwałą pomyślność dziecka. Obejmuje udzielanie rad, korygowanie, pouczanie, a w razie konieczności ukaranie.

Ojciec powinien pamiętać, że karcenie będzie znacznie skuteczniejsze, gdy ma on zwyczaj chwalić dzieci. Starożytne przysłowie głosi: „Słowo wypowiedziane we właściwym czasie jest jak złote jabłka w srebrnych ornamentach” (Przysłów 25:11). Pochwały wzbogacają osobowość dziecka. Gdy czuje się ono zauważane i cenione, rozkwita. Ojciec, który upatruje okazji do pochwalenia syna lub córki, pomaga im rozwijać poczucie własnej wartości i zachęca do obstawania przy tym, co słuszne.

Zasada biblijna: „Ojcowie, nie rozjątrzajcie swych dzieci, żeby nie popadły w przygnębienie” (Kolosan 3:21).

Wpływ na dzieci bez wątpienia ma też to, jak mężczyzna wywiązuje się z roli męża. Pewien zespół specjalistów wyjaśnia: „Najlepsze, co ojciec może zrobić dla dzieci, to szanować ich matkę. (...) Kobieta i mężczyzna, którzy wzajemnie się szanują i pokazują to dzieciom, stwarzają im bezpieczne środowisko” (J. Rosenberg i W. B. Wilcox, The Importance of Fathers in the Healthy Development of Children) b.

Zasada biblijna: „Mężowie, wciąż miłujcie swe żony (...) Niech też każdy z was z osobna tak miłuje swoją żonę, jak samego siebie” (Efezjan 5:25, 33).

Ktoś, kto gorąco kocha Boga, może ofiarować dzieciom bezcenne dziedzictwo — zażyłą więź z Ojcem niebiańskim.

Antonio, będący Świadkiem Jehowy, włożył wiele trudu w wychowanie szóstki dzieci. Po latach jedna z córek napisała: „Kochany Tatusiu, chciałabym Ci podziękować, że nauczyłeś mnie kochać Jehowę Boga, bliźnich i siebie samą — że pomogłeś mi wyrosnąć na zrównoważoną osobę. Widziałam u Ciebie miłość do Jehowy i odczuwałam Twoje szczere zainteresowanie. Dziękuję, Tatusiu, że pierwszeństwo w swoim życiu dawałeś Jehowie i że traktowałeś nas, dzieci, jako dary od Niego!”.

Zasada biblijna: „Masz miłować Jehowę, twojego Boga, całym swym sercem i całą swą duszą, i całą swą siłą życiową. I te słowa, które ci dzisiaj nakazuję, mają być w twoim sercu” (Powtórzonego Prawa 6:5, 6).

Ojcostwo, rzecz jasna, nie zamyka się w omówionych pięciu punktach. Spójrz prawdzie w oczy: nawet jeśli dasz z siebie wszystko, i tak nie będziesz doskonałym ojcem. Jednak im bardziej starasz się wprowadzać podane zasady w czyn — z miłością i w sposób zrównoważony — tym większe masz szanse na to, że będziesz dobrym ojcem c.