Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Mwurin Mweipeseng, Kilanglahte Mwowe

Mwurin Mweipeseng, Kilanglahte Mwowe

“I pwuriamweila. Ei mouro mwamwahu, ahpw e mwadangete wekila oh solahr ei mehkot.”—MARK, * mweisang eh pwoudo sounparehr ehu.

“Ei pwoudo iangada lih emen me eh sounpar uwehte nait serepeino. Ni at mweipeseng, I pitsang eh kin keh lingeringer, ahpw I pil namenekla oh pehm me I sohte kesempwal.”​—EMMELINE, mweisang eh pwoudo sounparehr 17.

Ekei aramas mweisang arail pwoud pwe re kasikasik arail mour en mwahula, a ekei men wie pwopwoudte ahpw arail pwoud ko me sohla men pwoudiki irail. Ahpw kereniong koaros me mweisang arail pwoud diarada me arail mour mwurin arail mweipeseng kin apwal sang dahme re kasik. Ni mehlel, ma ke ahpwtehn mweisang omw pwoud, ele ke pahn esehda me e wia mehkot me keieu kapwunod nan omw mour. Eri e pahn sawas en tehk ekei kaweid mwahu sang Paipel me ele pahn sewese iuk dadaur kahpwal kan en mweipeseng.

KAHPWAL 1: PEPEHM SAPWUNG KAN.

Kapwunod me pid kahpwal en mwohni, apwalih seri kan, oh loaleid kin kak kipehdi emen, oh pepehm pwukat sohte kin mwadang sohrala. Toahkte en madamadau oh pepehm me ede Judith Wallerstein diarada me sounpar kei mwurin pwopwoud kan ar mweipeseng, ekei ahnekihte soangen pepehm me ar pwoud pitihedi oh tangasang, me dahme wiawihong irail sohte pwung oh re kin loaleid.

DAHME KE KAK WIA

  • Ke kak nsensuwedki dahme ahmw me solahr mie. Ele ke loaleidkihte omw wereko me ke poakepoakehte. Mehnda ma nanpwungamwa uhdahn sakanakan, ele ke nsensuwedte pwehki omw sohte ahneki peren me ke kasik ken ahneki nan pwopwoud. (Lepin Padahk 5:18) Dehr namenengki kihong “ahnsoun pahtou” de sengiseng.​—Eklesiasdes 3:1, 4.

  • Dehr sohla patehng meteikan. Mehnda ma ke anahne kelehpwla pwehn sengiseng, e sohte loalokong en wia met ahnsou reirei. (Lepin Padahk 18:1) Doadoahngki lokaia me kin kakehlahda rehn kompoakepahmw kan pwehki omw kalapw kaulimki omw pwoud en mahso, mehnda ma pil pwung kak kahrehiong ren sohla men patehng uhk. Ma ke anahne wiahda pilipil kesempwal kan mwurinte omw mweisang omw pwoudo, peki sawas sang emen me ke likih.

  • Apwalih mwahu paliweromw. Pwunod me kohsang mweipeseng kak kahrehiong paliweromw kahpwal kan me duwehte nta laud oh moahng medek. Kanahieng dahme ke kang, eksersais oh kihong ahnsoun meirla mour.​—Episos 5:29.

  • Kesehla soahng kan me kapwurehda omw lingeringer pahn omw pwoudo de me ke sohte anahne, ahpw kolokol doaropwe kesempwal kan. Ma soangen kepwe kan me duwehte kilel en kapwopwoud kahrehda ken nsensuwed, nekidala nan ehu koakon ong noumw seri kan.

  • Pelianda madamadau sapwung kan. Olga me mweisang eh pwoudo mwurin ohlo kamwahl, nda: “I kin pein idihdek rehi, ‘Dahme mi rehn liho me sohte rehi?’” Ahpw mwuhr Olga esehda me eh pwurepwurehng ahneki madamadau sapwung kak imwikihla eh “ineng en mour pahn sohrala.”​—Lepin Padahk 18:14.

    Aramas tohto diarada me ar ntingihedi arail madamadau kan kin sewese irail en wehwehkihda oh kaunda arail madamadau. Ma ke wia met, song medewehda me kapw ehu pwehn wiliandi madamadau sapwungo me ke pelipelian. (Episos 4:23) Medewehla karasepe pwukat:

    Mahs: Ngehi me kahrehiong ei pwoudo sohla lelepek.

    Kapw: Ei sapwung kan sohte kihong ei pwoudo pwung en pitiehdi.

    Mahs: I kauwehla mwahl ei mour rehn ohl me sapwung ien pwoudikihda.

    Kapw: I pahn nsenamwahu ma I kilengla mwowe, kaidehn mwuri.

  • Pohnsehsehla lokaia kamedek kan. Kompoakepahmw oh kisehmw kan ele kin nda soahng kan me kamedek de pil sapwung me pid omw irair, duwehte: ‘Itar pwe e sohte mwahu ken pwoudiki,’ de ‘Koht kin kalahdeki mweipeseng.’ * Ihme kahrehda Paipel kaweidki: “Dehr tehk mehkoaros me aramas kin nda.” (Eklesiasdes 7:21) Martina me sohla pwopwoudki sounpar riau nda: “I kin song ahneki sapwellimen Koht madamadau oh sohte medemedewe lokaia kan me kamedek. Sapwellime madamadau kan me ile sang atail.”—Aiseia 55:8, 9.

  • Kapakap ong Koht. E ketin kangoange sapwellime tohnkaudok kan ren ‘mweidohng ih arail pwunod koaros,’ ni mehlel ni ar mi nan kahpwal laud.​—1 Piter 5:7.

SONG WIA MET: Ntingihedi iren Paipel kan me kin sewese iuk oh langahda wasa me ke pahn kalapw kilang. Likin iren Paipel kan me sansalehr, me tohto me mweisang ar pwoud kin paiekihda iren Paipel pwukat: Melkahka 27:10; 34:18; Aiseia 41:10; oh Rom 8:38, 39.

KAHPWAL 2: NANPWUNGEN KOWE OH OMW PWOUD EN MAHSO.

Juliana me pwopwoud erein sounpar 11, nda: “I peki ei pwoudo en mihmi. Ahpw mwurin eh kohkohla, I uhdahn lingeringer pah oh liho me e kohla mihla reh.” Me tohto me mweisang ar pwoud kin lingeringerte pahn arail pwoud erein sounpar kei. Ahpw re anahne kaukaule koasoiong, ahpw mehlel ma mie neira seri kan.

DAHME KE KAK WIA

  • Nanpwungamwa anahne kasalehda kadek. Koasoiahte soahng kan me kesempwal oh amwa koasoi en mwotomwot. Me tohto diarada me ahl wet kin kahrehda popohl.​—Rom 12:18.

  • Dehr lokaia kamedek. Ahpw ma ke kehn e pahn tepida kauwe iuk, mahsen erpit en Paipel kaweidki: “Aramas emen me kin wehwehki pein ih, sohte kin lokolokaia ahnsou koaros.” (Lepin Padahk 17:27) Ma ke sohte kak wekidala dahme kumwa koasokoasoia, ke kak nda: “I anahne medewe mahs dahme ke nda oh I nek koasoiong uhk mwuhr.”

  • Ni uwen omw kak, ke anahne nsenohkihte omw pwukoa kan oh dehr kapatahiong ahn omw pwoudo. Soangen pwukoa kan me pil iangahki repen pwung, mwohni oh doaropwehn ale sawas en wini.

SONG WIA MET: Ma ke pahn pwurehng koasoiong omw pwoud en mahso, kilang ma emen kumwa pahn tepida akamai de ngihtehtehki eh pwuhng. Ma konehng, peki kumwa en uhdi de koasoanehdi kumwa nek koasoiapene ireo nan e-mail de kisinlikou.​—Lepin Padahk 17:14.

KAHPWAL 3: SEWESE NOUMW SERI KAN.

Maria tamanda dahme wiawi mwurinte eh mweisang eh pwoudo: “Nei serepein tikitiko kin sengiseng ahnsou koaros oh pwurehng tepida pipihsdi nan peht. Oh mendahki nei serepein laudo kin song ekihla eh pepehm kan, I kak kilang me e pil wekila.” Mwein ke kin pehm me sohte mie omw ahnsou oh kehl en sewese noumw seri kan ni ahnsou me re keieu anahne iuk.

DAHME KE KAK WIA

  • Kangoange noumw seri kan ren koasoiaiong uhk arail pepehm kan, mehnda ma met pil mwomwen “pato mwahl” kei.​—Sohp 6:2, 3.

  • Kolokolete pein omw pwukoa kan. Mendahki ke anahne sawas ong omw pepehm kan oh mwein noumw serio mwomwen men sawas, e sapwung oh e pahn suwed ken peki noumw serio en apwalih kahpwal en aramas laud. (1 Korint 13:11) Dehr wiahkihla me noumw serio me pahn ndaiong omw pwoud en mahso dahme ke men ndaiong.

  • Kakairada mwahu noumw serio. E pahn kak sawas ma kumwail mihmihte amwail wasao oh kolokolete amwail koasoandi kan. Ahpw dahme keieu kesempwal iei en kakairada nanpwungmwahu rehn Siohwa nin duwen peneinei ehu me iangahki wadawad en Paipel oh kaudok en peneinei.​—Deuderonomi 6:6-9.

SONG WIA MET: Nan wihket, kamehlelehiong noumw seri kan me ke poakohng irail oh me kaidehn irail me kahrehda kumwa mweipeseng. Sapengala arail peidek kan ahpw dehr karaune omw pwoudo.

Ke kak kilengla mwowe mwurin omw mweisang omw pwoudo. Melissa me mahs pwopwoudki sounpar 16, nda, “Ni ei mweisang ei pwoudo, I kin medewe, ‘I sohte kasikasik me ei mour pahn wiahla soahng wet.’” Ahpw met e nsenamwahu mendahki eh irairo. E nda, “Ni ei sohla songosong wekidala dahme wiawiher mahs, I nsenamwahula.”

^ Ekei ahd nan oaralap wet kaidehn uhdahn adarail.

^ Koht ketin kalahdeki pwopwoud kan me mweipeseng pwehki likamw oh mwersuwed. Ma emen rehn pwopwoud ehu wia tiahk en nenek, Koht ketikihong pwuhng rehn me sohte dipadao en pilada ma e pahn mweisang eh pwoudo de soh. (Malakai 2:16; Madiu 19:9) Menlau kilang pwuhken “Dadaurete ni Limpoak en Koht,” pali 251 par. 1 lel pali 252 par. 1 me Sounkadehdehn Siohwa kan wiahda.

PEIN IDEK REHMW . . .

  • I kin kihong ahnsou ien sengisengki at mweipeseng?

  • Ia duwen ei kak sohla lingeringer pahn ei pwoud en mahso?