1. (1) ¿Imatataq Diosqa kuyaqninkunapaq ruwanqa? (2) ¿Imapitaq qawakun Diosllanchikpi hapipakusqanchikqa? (Qaway uray patanpi willakuyta).

 JEHOVA DIOSNINCHIKQA payta kuyasqanchikraykum manapas unaymanta chinkachinqa unquykunata, llakikuyta, wañuyta (Apoc. 21:3, 4). Paypi hapipakuqkunatam yanapanqa kay allpa pachata sumaqyachinankupaq (Sal. 37:9-11). Chaymantapas yanapawasunmi payman sunqu kananchikpaq, chayqa aswan kusikunapaqmá. ¿Imanasqataq ñuqanchikqa mana iskayrayanchikchu Diosninchik nisqanman hina ruwananmantaqa? Diosninchik nisqanman hina ruwasqanraykum, chayraykum ñuqanchikqa Diosllanchikpi hapipakunchik (Sal. 27:14). * ¿Imapitaq qawakun Diosllapi hapipakusqanchikqa? Imapas niwasqanchikkuna cumplikunanta kusikuywan chaynataq pacienciawan suyasqanchikpim (Is. 55:10, 11).

2. ¿Ima nisqantataq Jehova Diosqa cumplirunña?

² Ñuqanchikqa ñam qawanchikña Jehova Diospa nisqanman hina ruwasqantaqa. Apocalipsis qillqapim Diosqa nirqaña kay punchawkunapi tukuy hinastinmanta achka-achka runakunata huñunanmanta, chaynapi huk sunqulla kaspanku payta yupaychanankupaq. ¿Yaqachu chay nisqanta cumplirunña? Awriki. Bibliapim chay runakunata sutichan ‘mana pipa yupay atinan achkallay-achka runakuna’ nispa (Apoc. 7:9, 10). Chay runakuna ukupim kachkan qarikuna, warmikuna, wawakuna, imaymana kastakuna, imaymana rimayniyuqkuna tukuy hinastinmanta. Chayna kaspankupas wawqi-panintin hinam, turi-ñañantin hinam huk sunqulla hawka kawsakunku (Sal. 133:1; Juan 10:16). Chaymantapas, paykunaqa  pimanñapas kusisqallañam willakunku hamuq tiempopi Jehova Dios tukuy imata ruwananmanta chaynataq kay allpa pacha suma-sumaqña kananmanta (Mat. 28:19, 20; Apoc. 14:6, 7; 22:17). Chay runakunamanta hukkaqnin kaspaykiqa qampas ancha-anchatachá kusikunki Diosninchik tukuy chaykunata ruwananmanta yachaspaykiqa.

3. ¿Ima piensananchiktam satanasqa munan?

³ Satanasqa manam munanchu Jehova Diospi hapipakunanchiktaqa. Satanasqa munan Dios mana kuyawasqanchikta piensananchiktam chaymantapas nisqankunamanta iskayrayananchiktam. Diosninchikmanta satanas iskayrayachiwaptinchikqa manchakuqña rikuriruspam Diosninchiktapas saqiruchwan. Satanasqa Jobtapas Jehova Diosmanta karunchakunanpaqmi iskayrayachirqa.

4. ¿Imakunamantam kay yachachikuypi yachachkasun? (Rimarimuytaq Job 1:9-12 nisqanmantapas).

⁴ Kay yachachikuypim yachachkasunchik satanas tukuy imataña ruwaptinpas Jobqa Diosmanta mana karunchakusqanta. Chaymantapas yachasunmi Diosman sunqu kananpaq Jobpa tukuy ima ruwasqanmanta (leey Job 1:9-12). Yachasuntaqmi Dios kuyawasqanchikmanta mana qunqayninchik imaynanpi allin kasqanmanta chaynataq Diosninchik imapas niwasqanchikta cumplinanmanta.

5, 6. ¿Imakunataq huk punchawllapi Jobta pasarurqa?

⁵ Jobqa allinmi kawsakurqa. Payqa Jehova Dioswanmi kuyachikurqa, churinkunapas achkam karqa, hinaspapas huk sunqullam kawsakurqaku. Chaymantapas Jobqa apu runam karqa (Job 1:1-5). Ichaqa huk punchawllapim tukuy imam chinkarurqa, mana imayuqmi rikurirurqa (Job 1:13-17). Churinkunapas lliwninmi wañukurqa. Churi-wawanchik wañukuptinqa ancha-anchatam waqanchik. ¡Maynatachá Jobwan warminpas waqallarqaku chunka warmankuna wañukuptinkuqa! Chayraykuchá Jobqa pachanta llikikuspan pampapi waqallarqa (Job 1:18-20).

⁶ Chaymantañataqmi satanasqa Jobta unquywan ñakarichirqa chaynataq mana allin runa kasqanta wakin runakunawan nichirqa (Job 2:6-8; 7:5). Ñawpaqtaqa Jobtaqa anchatam runakunaqa respetaqku, chaymantapas maskaqkum imatapas tanteaysinanpaq (Job 31:18). Chaymantam ichaqa qalaypaq qipancharurqaku. Manañam rikuytapas munarqakuñachu. Wawqinkunapas, serviqninkunapas, amistadninkunapas qalaypaqmi qipancharurqaku (Job 19:13, 14, 16).

7. (1) ¿Pi ñakarichisqantataq Jobqa piensarqa? ¿Ñakarqachu Diosta? (2) ¿Imakunawantaq Job hina ñuqanchikpas ñakarichwan? (Qaway 7 parrafopi dibujota).

⁷ Satanasqa munarqam Job ñakariykunapi kaspan Jehova Dios ñakarichisqanta piensananta. Chayraykum satanasqa Jobpa chunka churinkunapa mikusqanku wasita llumpa-llumpay wayrawan tuñirachispan churinkunata wañurachirqa (Job 1:18, 19). Chaymantapas Jobpa ovejankunatawan michipuqninkunatam hanaq pachamanta ninata uraykachimuspan wañurachirqa (Job 1:16). Chay wayrawan chay ninaqa manam kikillanmantachu rikuriramurqa, aswanqa satanasmi chaykunataqa ruwarqa. Jobmi ichaqa piensarqa mana allinkunata ruwarusqanrayku Jehova Dios chaykunata ruwasqanta. Chaywanpas Jobqa Diostaqa manam ñakarqachu. Jobqa riqsikurqam Diospa tukuy imakuna qusqanta. Diosmantaqa allin  kaqkunatam chaskirqa, chayraykum mana allin kaqkunatapas chaskinanpaq kallpanchakurqa. Chaymi nirqa: “Tayta Diosyá alabasqa kachun”, nispa (Job 1:20, 21; 2:10). Jobqa tukuy imaymana llakiña qatiruptinpas hinallam Diosman sunqu karqa. Satanasmi ichaqa hinalla ñakarichinanpaq tantiachkarqa.

8. ¿Imaynatawanmi satanasqa Jobta ñakarichirqa?

⁸ Satanasqa tukuy imata ruwaspam Jobta ñakarichirqa. Kimsa runakunawanmi tukuy imata nichirqa mana allin runa kasqanta Job piensananpaq. Chay runakunam nirqaku Jobqa mana allinkunata ruwarusqanrayku ñakarisqanta (Job 22:5-9). Chay runakunaqa nirqakutaqmi Job allin kaqkunataña ruwaptinpas Diosqa mana kuyananmanta (Job 4:18; 22:2, 3; 25:4). Chay runakunaqa munarqakum Dios kuyasqanmanta, waqaychasqanmanta, Diosta serviyqa allinninpaq kasqanmanta Job iskayrayananta. Chayna nisqankuqa Jobtaqa anchatachá llakichirqa.

9. ¿Imaynanpitaq Jobqa mana qipamanqa kutirqachu sasachakuypiña kaspanpas?

⁹ Jobqa mayna llakisqachá tarikurqa tuta-punchaw nanayninwan ñakarispanqa (Job 2:8). Amistadninkunapas tukuy imata nispankum mana allin runa kasqanta nirqaku. Jobqa llumpa-llumpay sasachakuypimá tarikurqa. Paypaqa maynataraq sunqun nanarqa chunka churinkunapa wañukusqanwan. Chaykunaraykuchá qallariyllapiqa mana imatapas nirqachu (Job 2:13-3:1). Chayrayku ichapas amistadninkunaqa piensarqaku Diosta qipancharunanta, ichaqa manamá chaynachu karqa. Jobqa amistadninkunatam nirqa wañukunankama Diosman sunqu kananmanta (Job 27:5). ¿Imaynanpitaq Jobqa mana qipamanqa kutirqachu sasachakuypiña kaspanpas? Sasachakuykunapi kaptinpas Dios yanapaykunamanta mana iskayrayasqanraykum. Payqa yacharqam wañuruptinpas Jehova Diosqa kaqmanta kawsarichinanta (Job 14:13-15).

10. ¿Imatam yachachwan Jobpa vidanmanta?

¹⁰ Jobmanta yachasqanchikwanmi yacharunchik satanasqa imataña ruwaspanpas Diosmantaqa mana karunchawananchikmanta, chaynataq tukuy ima pasawasqanchikta Jehova Dios qawamusqanta. Jobta tukuy ima pasasqanqa ñuqanchiktapas yanapawachwanmi. Chaymantayá qatiqninpi yachaykusun.

11. ¿Imamantataq mana iskayrayananchikchu Jehova Diosllapi hapipakuspaqa? (Rimarimuytaq Santiago 4:7 nisqanmantapas).

¹¹ Job hina Jehova Diosllapi hapipakuspaqa atipasunmi ima sasachakuytañapas, chaymantapas manam wichisunchu satanaspa tuqllankunamanqa. Diosllapi hapipakuptinchikqa satanasqa ñuqanchikmantam ayqikunqa (leey Santiago 4:7).

12. ¿Imaynatataq Jobta yanaparqa kawsarimuy kananmanta mana iskayrayasqan?

¹² Kawsarimuy kananmantaqa manam iskayrayananchikchu. Qayna yachasqanchikman hinapas satanasqa munachkan wañuyta manchakuspa Diosman sunqu kayta saqinanchiktam. Satanasqa Jobmantapas nirqam vidanraykuqa Jehova Dios serviytapas saqinanmanta, ichaqa manamá chaynachu karqa. Jobqa wañuypa patanpiña tarikuspanpas manam Jehova Diostaqa qipancharqachu. ¿Imataq hinalla Diosman sunqu kananpaq yanaparqa? Jehova Diospa allin ruwasqanmanta mana iskayrayasqanmi chaynataq hamuq tiempopi tukuy imata Dios allichananmanta mana iskayrayasqanmi. Payqa manam imaniraqllatapas iskayrayarqachu wañukuptinpas Dios kawsarichinanmantaqa. Ñuqanchikpas Job hina mana iskayrayaspaqa Diosman sunqum kasunchik wañunanchikña kaptinpas.

13. ¿Imatam satanasqa ñuqanchikmanta nin Jobmanta hina?

¹³ Jobta sasachasqanman hinam kunanpas satanasqa ñuqanchikta sasachawachkanchik. Satanasqa Jobmantawan wakin runakunamantam nirqa: ‘Vidanraykum runaqa tukuy ima kapuqnintapas qunman’, nispa (Job 2:4, 5). Chaywanmi satanasqa nichkarqa Jehova Diosta hawa sunqulla kuyasqanchikta chaynataq sasachakuypi kaspaqa Diosninchikta saqirunanchikta. Nichkarqataqmi Jehova Diosqa mana kuyawasqanchikta, chaymantapas imapas ruwasqanchikqa yanqa kasqanta. Jehova Diospi hapipakuqkunataqa satanasqa manañam pantachiwachwanchu chaykunawanqa, ñuqanchikqariki yachanchikñam satanaspa tuqllankunamantaqa.

14. ¿Imamantataq cuentata qukusun sasachakuypi kaspanchikqa? ¿Imam yanapawanchik chaymanta astawan yachaykunapaq?

¹⁴ Sasachakuypi kaspanchikqa yachasunmi imayna runa kasqanchikta. Jobtapas sasachakuypi kasqanmi yanaparqa imakunapi kallpanchakunanmanta yachananpaq. Sasachakuypi kasqanraykum musyakururqa hatuntukuq kasqanta (Job 42:3). Ñuqanchiktapas yanapawasunmi imayna runa kasqanchikta yachanapaq. Nikolaitapas * chaynam pasarqa. Paytaqa unquchkaptinpas carcelmanmi hinarurqaku, chaymantam pay willakun: “Carcelpi kaspaykiqa imayna runa kasqaykitam yachanki. Sumaqtamá yachanki imayna sunquyuq kasqaykita”, nispa. Imapipas kallpanchakunamanta cuentata qukuruspaqa chaypim kallpanchakunanchik.

15. ¿Pitataq uyarinanchik, imaynapi?

¹⁵ Jehova Diospa imapas niwasqanchiktam uyarinanchikqa, manam chiqniwaqninchik runakunapa imapas niwasqanchiktachu.  Jobqa sumaqtam uyariykurqa Jehova Dios payta rimapayaptin. Jobta yuyaymanachinanpaqmi Diosqa yaqa kaynata nirqa: “¿Manachu qawarqanki atiyniyta tukuy ima unanchasqaypi? Ñuqaqa yachanim tukuy ima pasasusqaykitaqa. Chaynaqa, ¿manachum ñuqaqa qamtaqa yanapaykuykiman?”, nispa. Chayraykum Jobqa mana hatuntukuspan Jehova Diosta anchata agradecekurqa, hinaspam nirqa: ‘Taytáy, ñuqaqa uyayllam-uyarirqani qanmanta. Kunanmi ichaqa ñawiywanpuni qawaykullayki qamtaqa’, nispa (Job 42:5). Chaynata nispanqa Jobqa yaqachusmi ancha-ancha llakisqaraq kachkarqa, cuerponpas chupu unquymanta manaña rikuriy kachkarqa, churinkunamantapas llakisqaraqchá kachkarqa. Chaynapi tarikuchkaptinchá Jehova Diosqa niykurqa ancha-anchata kuyasqanta chaynataq chaskisqanta (Job 42:7, 8).

16. ¿Imatam sasachakuypi kaspanchikpas mana qunqananchikchu Isaias 49:15, 16 nisqanman hinaqa?

¹⁶ Kunan punchawkunapas runakunaqa ichapas tukuy imakunata niwasunchik utaq imapaqpas mana valesqanchikta niwasunchik. Ichapas ‘llullakuspa tukuy mana allinkunata’ rimanqaku ñuqanchikmanta utaq iñiqmasinchikkunamanta (Mat. 5:11). Chaywanpas Jehova Diosqa manam iskayrayanchu sasachakuypi kaspanchikpas payman sunqu kananchikmantaqa. Jehova Diosqa anchatam kuyawanchik, payqa manam qunqanqachu paypi hapipakuqkunataqa (leey Isaias 49:15, 16). Amayá kasusunchu chiqniwaqninchik runakunapa imapas niwasqanchiktaqa. Turquia nacionpi iñiqmasinchik  Jamespas familianwan kuskam sasachakuypi tarikurqa. Paymi nin: “Iñiqmasinchikkunamanta llullakuna rimasqankuta hinalla uyarispaykuqa hukmanyaruymankum karqa, ichaqa Dios tukuy imata allichananmanta mana iskayrayaspaykum hinalla payta servirqaniku. Chaymi yanapawarqaku kusisqa kanaykupaq”, nispa. Chaynaqa, Jobta qatipakuspayá Jehova Diosta uyarisunchik. Chiqniwaqninchik runakuna imataña niwaptinchikpas hinallayá Diosninchikpi hapipakusun.

17. ¿Imatam yachachwan Hebreos 11 capitulopi Diosman sunqu runakunamanta?

¹⁷ Sasachakuykunapiña kaspanpas manam Jobllachu Diosman sunquqa karqa. Hebreo iñiqmasinkunamanmi apostol Pablopas qillqarqa ‘puyu hina achkallaña testigokunamanta’ (Heb. 12:1). Paykunaqa maynaña sasachakuypi kaspankupas Diosman sunqum karqaku (Heb. 11:36-40). ¿Yaqachu kallpanchakuspa aguantasqankuqa allin karqa? Awriki, allinmi karqa. Paykunaqa Diospa nisqankuna cumplikusqanta mana rikuchkaspankupas manam Diosmantaqa iskayrayarqakuchu. Manam iskayrayarqakuchu Jehova Diospa kuyasqan kasqankumantaqa, manataqmi iskayrayarqakuchu nisqankunata Dios cumplinanmantapas (Heb. 11:4, 5). Paykunamanta yachayqa yanapawanchikmi Jehova Diosllapi hapipakunapaq.

18. ¿Imatam ruwananchik imaña-haykaña kaptinpas? (Rimarimuytaq Hebreos 11:6 nisqanmantapas).

¹⁸ Runakunaqa aswan-aswanmi mana allin ruwaqllaña (2 Tim. 3:13). Satanaspas hinallam Diosta serviqkunata ñakarichichkan. Chaynaqa, imaña-haykaña kaptinpas hinallayá ñuqanchikqa tukuy sunqumanta Diosta servisunchik, “ñuqanchikqa kawsaq Diospim hapipakuchkanchik” (1 Tim. 4:10). Jobta yanapasqanwanmi yachanchik Jehova Diosqa ancha kuyapayakuq hinaspa llakipayakuq kasqanta (Sant. 5:11). Chaynaqa, Job hinayá Diosman sunqu kasun. Amayá iskayrayasunchu Diosninchikqa “tukuy sunqunkuwan maskaqninkunaman pagapuq” kasqanmantaqa (leey Hebreos 11:6).