UTENDA WAKUKHONDA WANGA PENO KULAMALA PISACINJA UMASO WA MUNTHU. Mamuna anacemerwa Ulf akhali na ungumi wadidi, pontho wamphambvu. Mbwenye pidalamala iye alonga: “Ndatsukwala kakamwe. Nee ndikhalibve na mphambvu na cipapo . . . Ndikhapibva ninga ‘ndakundwa.’”

Pidacitikira Ulf pisatikumbusa kuti nkhabe munthu anakwanisa kudziwa pyonsene pinacitika na ungumi wace. Ngakhale tenepo, pana pinthu pinafunika ife kucita toera kucalira kuphatwa na utenda. Mphapo ndiye tani tingabva kupha? Pyenepi pisaticitisa kuluza kutsandzaya? Nkhabe. Pakutoma tendeni tione pinthu pingasi pyakuti pinatiphedza kukhala akutsandzaya.

‘KUCITA PINTHU MWAKUKHONDA KUPIRINGANA MIDIDA.’ (1 Timoti 3:2, 11, Tradução do Novo Mundo) Kudya na kumwa mwakupiringana midida nkhabe phedza toera kukhala na ungumi wadidi, pontho pisabvunga kobiri izinji! Bhibhlya isalonga: ‘Leka kufamba pabodzi na anyakumwa na anyakudyesa, thangwi nyakumwa na nyakudyesa anadzatcerenga.’—Misangani 23:20, 21.

LEKANI KUPSWIPISA MANUNGO ANU. ‘Tisafunika kuceneseka, mbatibulusa pinthu pyonsene pinapswipisa manungo athu na manyerezero athu.’ (2 Akorinto 7:1, NM) Anthu anafumali, analedzera peno anaphatisira mitombwe yakuledzeresa asapswipisa manungo awo. Mwacitsandzo, Centros de Controle e Prevenção de Doenças ku Estados Unidos yalonga kuti kufumali “kusasosa mautenda, pontho kusagudjula makhundu onsene a manungo athu.”

ONANI MANUNGO ANU NA UMASO WANU NINGA MUONI WAKUFUNIKA. ‘Thangwi ya Mulungu tiri na umaso, tisafamba, pontho tiripo.’ (Machitiro 17:28) Kudziwa pyenepi kunatiphedza kucalira kuikha umaso wathu pa ngozwi mu ndzidzi unaphata ife basa, pakutekenya motokala peno pakusankhula ubalangazi. Kuikha umaso pa ngozwi nee kunatiphedza toera kutsandzaya mu ndzidzi uzinji.

LEKANI KUKHALA NA MABVERO AKUPHONYEKA. Mabvero anu na manungo anu pisaphata basa pabodzi. Natenepa calirani kupswipa ntima kakamwe, kuipirwa, bibvu na mabvero anango akuipa. Lemba  ya Masalmo 37:8 isalonga: ‘Siya kuipirwa, pontho calira ukali.’ Bhibhlya isalongambo: ‘Lekani kupswipa ntima na pya ntsiku ya mangwana, thangwi ntsiku ya mangwana inakwana na pinthu pyayo.’—Mateo 6:34.

NYEREZERANI PINTHU PYADIDI. Lemba ya Misangani 14:30 mu Tradução do Novo Mundo isalonga: ‘Ntima wakukhurudzika ndi umaso wa manungo.’ Bhibhlya isalongambo: “Ntima wakutsandzaya unawangisa manungo a munthu.’ (Misangani 17:22) Mafala anewa asabverana na siyensiya. Dotoro m’bodzi wa ku Eskosiya alonga: “Ungakhala wakutsandzaya nee unadzaphatwa na utenda kazinji kene, mwakusiyana na ale anakhonda kutsandzaya.”

KHALANI NA MAONERO ADIDI. Ninga pidacitikira Ulf adalonga ife nduli, basi ene tisafunika kupirira mu ndzidzi unathimbana ife na nyatwa. Ngakhale tenepo, tisafunika kusankhula kuti tinapirira tani. Anthu anango asatsukwala kakamwe, pontho asafewa manungo, pyenepi pisacitisa kuti pinthu pitekere. Lemba ya Misangani 24:10 isalonga: ‘Ungafewa pa ntsiku ya nyatwa, mphambvu zako zinacepa.’

Anango asatsukwala pa ndzidzi wakucepa, buluka penepo asakhala na maonero adidi. Iwo asadzolowera pinentso pyawo mbasaka njira yadidi toera kupitsalakana. Pyenepi ndipyo pidacita Ulf. Pakumala kucita maphembero mazinji na kunyerezera mwacidikhodikho mphangwa zakuwangisa za m’Bhibhlya, iye “atoma kuona miyai ikhali na iye m’mbuto mwakuona mipingizo.” Kusiyapo pyenepi, Ulf apfundza kubvera ntsisi anango. Pyenepi pyankulumiza toera kupanga anango mphangwa zakubalangaza za m’Bhibhlya, ninga pidacita anango adakunda pinentso pizinji.

Munthu unango adathabuka kakamwe ndi mamuna anacemerwa Steve. Pikhali iye na pyaka 15, acitikirwa na cidengwa. Cidengwa ceneci cacitisa kuti manungo ace akhonde phata basa kutomera n’khosi mpaka ku miyendo. Pikhali iye na pyaka 18, akhakwanisa pontho kuphatisira mikono yace. Buluka penepo, iye aenda ku universidade. Kweneko iye atoma kuphatisira mitombwe yakuledzeresa, pyakumwa pyakuledzeresa na kucita ulukwali. Steve nee akhali na cidikhiro, mbwenye pidatoma iye kupfundza Bhibhlya iye akhaona pinthu munjira yakusiyana, pyenepi pyamphedza toera kukunda misambo yace yakuipa. Iye alonga: “Kale ndikhapibva ninga wakusowa basa, mbwenye cincino ndiri na ntendere, wakutsandzaya, pontho ndisakomerwa na piri na ine.”

Pidalonga Steve na Ulf pisatikumbusa mafala anagumanika pa Masalmo 19:7, 8: ‘Mwambo wa Yahova ndi waungwiro, mbuwangisa ntima wakupenula. Matongero a Yahova ndi akulungama, asatsandzayisa ntima. Ntemo wa Yahova ndi wakucena, mbufungula maso.’