รู้เท่าทันโรคลมชัก
ชายคนหนึ่งที่คุณรู้จักล้มลงกับพื้นแล้วหมดสติไป. เขาเกร็งไปทั้งตัว หัวและแขนขาเริ่มกระตุก. ถ้าคุณรู้ว่าเขาเป็นโรคลมชัก คุณอาจช่วยปฐมพยาบาลได้ระหว่างที่รอคนมาช่วย. ให้เรามาเรียนรู้ข้อเท็จจริงบางอย่างเกี่ยวกับโรคลมชักซึ่งหลายคนมักเข้าใจผิด.
โรคลมชักคืออะไร? โรคลมชักเกิดจากภาวะผิดปกติของสมองซึ่งทำให้ร่างกายชักกระตุกเป็นพัก ๆ และส่วนใหญ่อาการชักจะหายไปภายในเวลาห้านาที. อาการชักของชายที่กล่าวถึงข้างต้นนี้เรียกว่าการชักทั้งตัว.
อะไรคือสาเหตุ? นักวิจัยเชื่อว่าอาการชักเกิดจากการปล่อยกระแสไฟฟ้าจากเซลล์ประสาทของสมองที่ผิดปกติ. แต่สาเหตุของความผิดปกตินี้ยังไม่ทราบแน่ชัด.
ฉันควรทำอย่างไรเมื่อเห็นคนชักแล้วล้มลงกับพื้น? สารานุกรมเกี่ยวกับสมองและโรคทางสมอง (ภาษาอังกฤษ) กล่าวว่า “ผู้เห็นเหตุการณ์ควรปล่อยให้ผู้ป่วยชักจนหยุดไปเอง. อย่าเข้าไปจับตัวเขา แต่คอยดูแลไม่ให้เขาได้รับบาดเจ็บและหายใจได้สะดวก.” สารานุกรมเล่มเดียวกันยังกล่าวด้วยว่า “ควรเรียกรถพยาบาล ถ้าผู้ป่วยมีอาการชักนานกว่าห้านาที หรือถ้าการชักครั้งที่สองเกิดขึ้นทันทีหลังจากชักครั้งแรก หรือถ้าผู้ป่วยไม่รู้สึกตัวหลังจากหยุดชักสองสามนาทีแล้ว.”
ฉันจะช่วยผู้ป่วยที่กำลังชักได้อย่างไร? หาของนุ่ม ๆ มารองศีรษะผู้ป่วย เอาของแข็งหรือของมีคมออกไป อย่าให้อยู่ใกล้ศีรษะเขา. หลังจากหยุดชักแล้ว ให้จับผู้ป่วยนอนตะแคงดังที่เห็นในภาพหน้าถัดไป.
ฉันควรทำอะไรเมื่อผู้ป่วยรู้สึกตัวแล้ว? ก่อนอื่นคุณต้องปลอบโยนผู้ป่วยให้เขาสบายใจ. จากนั้น พยุงเขาลุกขึ้นและพาไปนอนพักจนกว่าเขาจะรู้สึกดีขึ้น. ส่วนใหญ่แล้วคนที่เพิ่งรู้สึกตัวจะยังสับสนและง่วงนอน แต่บางคนก็ฟื้นตัวเร็วและทำอะไรต่อได้ตามปกติภายในเวลาไม่นาน.
ทุกคนที่เป็นโรคลมชักจะมีอาการชักกระตุกอย่างรุนแรงไหม? ไม่. ผู้ป่วยบางคนอาจแค่ไม่รู้สึกตัวไปชั่วขณะ แต่ไม่ถึงกับล้มลงกับพื้น. อาการแบบนี้เรียกว่าการชักแบบเหม่อนิ่ง ซึ่งจะหายไปเองในเวลาไม่กี่วินาที. ผู้ป่วยบางคนอาจมีอาการเหม่อนิ่งนานกว่านั้น เช่น ประมาณสองสามนาที. ในกรณีเช่นนี้ ผู้ป่วยอาจเดินไปรอบห้องโดยไม่รู้ตัว ดึงทึ้งเสื้อผ้าของตัวเอง หรือมีพฤติกรรมแปลก ๆ. หลังจากรู้สึกตัว เขาอาจมึนงงและจำไม่ได้ว่าเกิดอะไรขึ้น.
คนที่เป็นโรคลมชักรู้สึกอย่างไร? หลายคนที่เป็นโรคลมชักต้องต่อสู้กับความกลัวอยู่ตลอดเวลาเพราะไม่รู้ว่าอาการชักจะกำเริบเมื่อไรหรือที่ไหน. เพื่อจะไม่อับอายขายหน้า พวกเขาจึงมักเก็บตัว ไม่ออกไปไหนมาไหนหรือทำกิจกรรมร่วมกับคนอื่น.
ฉันจะช่วยคนที่เป็นโรคลมชักได้อย่างไร? คุณอาจชวนเขาพูดคุยเพื่อให้เขาระบายความรู้สึก. จงเป็นผู้ฟังที่ดี. ถามเขาว่าอยากให้คุณช่วยอะไรบ้างถ้าเขาเกิดอาการชัก. เนื่องจากคนที่เป็นโรคลมชักหลายคนไม่กล้าขับรถ คุณอาจอาสาขับรถรับส่งหรือทำธุระบางอย่างให้เขา.
อาการชักจะลดลงหรือถึงกับป้องกันได้ไหม? มีปัจจัยหลายอย่างที่กระตุ้นให้เกิดอาการชัก เช่น ความเครียดและการอดนอน. แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจึงแนะนำให้ผู้ป่วยพักผ่อนให้เพียงพอและออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อลดความเครียด. ในบางกรณี การกินยาตามที่แพทย์สั่งก็ช่วยป้องกันการชักได้.
