Aver yem sha atineakaa

Ka Nyi Bibilo I Ôr sha Kwagh u Kwaghyan u Hôrono?

Ka Nyi Bibilo I Ôr sha Kwagh u Kwaghyan u Hôrono?

Mlumun u Bibilo i ne yô

Sha ayange a i ngeren Bibilo la, or a hôr kwaghyan a awashima u dedoo yô, Aôndo a lumun nan. Kpa yange a lu sha ci u atôakaa a dedoo ga yô, Aôndo a lumun nan ga. Nahan kpa, Bibilo kaa ér i hôron kwaghyan shin i venda ér i de hôron kwaghyan ga ze.

Ka mbamlu mba nyi nahan yange ve na mbagenev mba i ôr kwagh ve ken Bibilo la ve hôr kwaghyana?

  • Shighe u ior ve lu keren ér Aôndo a hemen ve shi a wase ve yô. Mbaiserael kpa yange ve hôr kwaghyan shighe u ve lu hiden ken Yerusalem la, sha u tesen ér ve mba sônon Aôndo iwasen a ishima i môm. (Esera 8:21-23) Paulu man Barnaba kpa ashighe agen yange ve tsua u hôron kwaghyan, zum u ve soo u veren mbatamen mba ken tiônnongo yô.—Aerenakaa 14:23.

  • Shighe u or soo u hemban veren ishima sha awashima u Aôndo yô. Yesu yange eren batisema kera yô, hôr kwaghyan ayange 40 sha u wan ago iyol u eren ishima i Aôndo, shighe u una va hii u eren tom na shin tar ne la.—Luka 4:1, 2.

  • Shighe u or soo u tesen ér nan gema ishima sha asorabo a yange nan er yô. Aôndo yange kaa a Mbaiserael mba ve lu civir un sha mimi ga la, sha ikyev i profeti Yoel ér: “Gema nen her a Mo a asema a en cii, a kwaghyan u hôron man mliam ashe man a ijungwen.”—Yoel 2:12-15.

  • Sha Iyange i Nan Iwom. Tindi u Aôndo yange wa ikyurior i Iserael la kua u hôron kwaghyan sha Iyange i Nan Iwom, i i eren hanma inyom la kpa ker. * (Levitiku 16:29-31) Mbaiserael yange ve hôron kwaghyan sha shighe ne, nahan lu sha inja je sha ci u kwagh ne yange a umbur ve er ve yen shi i gbe u Aôndo una de ve a asorabo yô.

Ka sha atôakaa a nyi nahan or a lu hôron kwaghyan ve a lu sha inja ga?

  • Sha u i doo mbagenev. Yesu yange tese ér kwaghyan u hôron a de luun kwagh u ken igbar ga, kpa i lu kwagh u ken myer, u or la iyol i nan vea Aôndo tseegh.—Mateu 6:16-18.

  • Sha u tesen perapera wou. Kwaghyan u hôron ne or nan hembe lun wang a mbagenev sha iyol shin ken jijingi ga.—Luka 18:9-14.

  • Sha u nôngon wer u wam Aôndo sha isholibo i u er sha apera la. (Yesaia 58:3, 4) Aôndo yange a lumun a kwaghyan u hôron u mba ve ungwan imo na shi ve gema ishima sha mimi sha asorabo a ve la tseegh.

  • U hôron kwaghyan sha ci u kwaghaôndo wou kaa ér i eren nahan. (Yesaia 58:5-7) Ka or a hôr kwaghyan sha imba gbenda ne yô, i lu Aôndo ken ishima vough er ka ormaren u ônov mba nan ka vea tese nan dooshima sha ci u ka tom ve u eren nahan, dooshima shon una due ken ishima ve ga ve i vihi nan nahan.

Gba u Mbakristu vea hôron kwaghyanaa?

Ei. Aôndo yange kaa a Mbaiserael ér ve hôron kwaghyan sha Iyange i Nan Iwom, kpa Yesu va ne iwom sha ci u asorabo a ior mba ve gem asema la kera yô, Aôndo bee a kwagh u kwaghyan u hôron la sha. (Mbaheberu 9:24-26; 1 Peteru 3:18) Mbakristu mba sha ikyev i Tindi u Mose, u kaa ér i hôron kwaghyan sha Iyange i Nan Iwom la ga. (Mbaromanu 10:4; Mbakolose 2:13, 14) Sha nahan yô, alaghga Orkristu nana tsua a ishima i nan u hôron kwaghyan shin hôron ga.—Mbaromanu 14:1-4.

Mbakristu fa ér kwaghyan u hôron ka kwagh u vesen ken mciviraôndo ve ga. Mayange Bibilo kaa ér saa or a hôr kwaghyan ve a saan nan iyol ga. Kpa ka iember i Mbakristu ka ve lu a mi la ka i tese ér mba civir Aôndo sha mimi ye. Shi kwagh ne ka a tese ér Yehova ka “Aôndo u sar sar, [NW].”—1 Timoteu 1:11; Orpasenkwagh 3:12, 13; Mbagalatia 5:22.

Mbamtsum mba ior ve lu a mi sha kwagh u Bibilo i ôr sha kwagh u kwaghyan u hôron yô

Mtsum: Apostoli Paulu kaa ér nom vea kwase, mba ve lu Mbakristu la ve hôron kwaghyan.—1 Mbakorinte 7:5, King James Version.

Mimi: Ngeren mba Bibilo mba hiihii mbara ter ishember i kwaghyan u hôron la ken 1 Mbakorinte 7:5 * ga. Ikyav tese ér ka mbangeren ukôpi mba Bibilo yange ve seer kwagh u kwaghyan u hôron la ken ivur ne man ken Mateu 17:21 man Marku 9: 29 kua Aerenakaa 10:30 kpaa ye. Kpa Ubibilo mba sha ayange ase ne kpishi dugh kwagh u kwaghyan u hôron u i nenge ér ka u vough kpa i lu aie la ken avur ne sha.

Mtsum: Gba u Mbakristu vea hôron kwaghyan sha u umbur ayange 40 a Yesu hôr kwaghyan, zum u i er un batisema kera la.

Mimi: Mayange Yesu kaa ér i umbur ayange a un hôr kwaghyan la ga shi ijiir i môm ken Bibilo kpa tese ér Mbakristu mba tsuaa mbara hôr kwaghyan sha u umbur ayange la ga. *

Mtsum: Mbakristu ve hôron kwaghyan shighe u ve lu umbur ku u Yesu yô.

Mimi: Yesu yange kaa a mbahenen nav ér ve hôron kwaghyan shighe u ve lu umbur ku na ga. (Luka 22:14-18) Er Yesu kaa ér mbahenen nav vea va hôr kwaghyan shighe u una kpe la nahan kpa, yange lu wan tindi ér una va kpe yô, ve hôron kwaghyan ga, kpa lu ôron kwagh u una va za hemen la di tsô. (Mateu 9:15) Bibilo yange kaa a Mbakristu mba ijen i ker ve la ér ve ya kwagh ken ya cii ve vea va sha u va umbur ku u Yesu ye.—1 Mbakorinte 11:33, 34.

^ par. 8 Aôndo yange kaa a Mbaiserael ér: “Ule nen” shin ér ve na uma ve ican. (Levitiku 16:29, 31; King James Version) Ishember ne i kav ér ngi ôron kwagh u kwaghyan u hôron. (Yesaia 58:3) Sha nahan yô, Contemporary English Version gema ishember ne ér: “De ye nen kwaghyan ga sha u tesen ér ne zungwe sha asorabo a en.”

^ par. 19 Nenge, takerada u Bruce M. Metzger, u i yer ér, A Textual Commentary on the Greek New Testament, Third Edition, peeji 554 la.

^ par. 21 Sha kwagh u yiase i ayange 40 a Lent la yô, takerada u i yer ér New Catholic Encyclopedia la kaa ér: “Sha anyom deri utar a hiihii la, yange shighe u hôron kwaghyan sha u wan ago iyol sha ci u paseka [Ista] la lihen hemban kasua jimin ga; yange i hôr kwaghyan iyange i môm shin ayange ahar. . . . Ka ken mzough u i yilan ér Council of Nicaea u i nyôr sha kwa taan (325) la, i hii teren kwagh u ayange 40 la ye, nahan je kpa mbafantakerada mbagenev gba anyiman ér yange i ter kwagh u Lent hen mzough ne ga.”—Second Edition, Tihi u sha 8, peeji 468.