Skip to content

Ko e Hā ʻa e Fakaʻilonga ʻo e “Ngaahi ʻAho Fakaʻosí” pe “Taimi Fakamui”?

Ko e Hā ʻa e Fakaʻilonga ʻo e “Ngaahi ʻAho Fakaʻosí” pe “Taimi Fakamui”?

Tali ʻa e Tohi Tapú

 ʻOku fakamatalaʻi ʻi he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa ʻe hoko, ngaahi tuʻunga pea mo e ngaahi ʻulungaanga te ne fakaʻilongaʻi ʻa e “fakaʻosiʻosi ʻo e fokotuʻutuʻu lolotongá.” (Mātiu 24:3) ʻOku ui ʻi he Tohi Tapú ʻa e vahaʻa taimi ko ení ko e “ngaahi ʻaho fakaʻosí” pea mo e “taimi fakamui.”​—2 Tīmote 3:1; Taniela 8:19; Paaki Foʻou.

Ko e hā ʻa e ngaahi kikite Fakatohitapu ʻe niʻihi fekauʻaki mo e “ngaahi ʻaho fakaʻosí”?

 Naʻe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ʻa e ngaahi meʻa lahi ʻe hoko fakataha ko ha “fakaʻilonga” ʻo e ngaahi ʻaho fakaʻosí. (Luke 21:7) Fakakaukau ki ha ngaahi fakatātā ʻe niʻihi:

 Tau ʻi he kotoa ʻo e māmaní. Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū: “ʻE tuʻu ʻa e fonua ki he fonua mo e puleʻanga ki he puleʻanga.” (Mātiu 24:7) ʻI he tuʻunga meimei tatau, naʻe tomuʻa tala ʻi he Fakahā 6:4 ha tangata heka hoosi fakaefakatātā ʻokú ne fakafofongaʻi ʻa e tau ʻa ia te ne “ʻave ʻa e melinó mei he māmaní.”

 Honge. Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū: “ʻE ʻi ai ʻa e ngaahi nounou fakameʻatokoni.” (Mātiu 24:7) Naʻe tomuʻa tala ʻi he Fakahaá ha toe tangata heka hoosi fakaefakatātā, ʻa ia ko ʻene heka maí ʻe iku ki ha honge lahi.​—Fakahā 6:5, 6.

 Mofuike lalahi. Naʻe pehē ʻe Sīsū ʻe ʻi ai ʻa e “ngaahi mofuike ʻi he feituʻu ki he feituʻu.” (Mātiu 24:7; Luke 21:11) Ko e ngaahi mofuike lalahi ko eni takatakai he māmaní te ne fakatupunga ʻa e faingataʻaʻia mo e mate ʻi ha tuʻunga lahi fakaʻulia.

 Mahaki. Fakatatau kia Sīsū, ʻe ʻi ai ʻa e ngaahi mahaki fakaʻauha pe “ngaahi mahaki fakamanavahē.”​—Luke 21:11, Contemporary English Version.

 Faihia. Neongo kuo tau feʻao mai mo e faihiá ʻi he laui senituli, naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, ʻe “fakautuutu ʻa e maumau-laó.”​—Mātiu 24:12.

 Fakaʻauha ʻa e māmaní. Naʻe tomuʻa tala ʻi he Fakahā 11:18 ko e faʻahinga ʻo e tangatá te nau “fakaʻauha ʻa e māmaní.” Te nau fai ia ʻi he ngaahi founga lahi, ʻo ʻikai fakafou pē ʻi he ngaahi tōʻonga fakamālohi mo fakameleʻí kae pehē foki ʻi hono maumauʻi ʻa e ʻātakaí.

 Ngaahi tōʻonga ololalo. ʻI he 2 Tīmote 3:1-4, naʻe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ko e kakaí fakalūkufua te nau “taʻehoungaʻia, taʻemateaki, . . . lotolotokehe, kau laukovi loi, ʻikai maʻu ʻa e mapuleʻi-kitá, anga-kakaha, ʻikai ʻofa ki he leleí, kau lavaki, taʻefieauna, fakafuofuolahi ʻi he hīkisia.” Ko e ngaahi tōʻonga ko ení ʻe ʻalu ke toe kovi ange ʻo feʻungamālie pē hono fakamatalaʻi ʻa e kuonga ko ení ko e “ngaahi taimi fakalilifu ʻa ia ʻe faingataʻa ke fekuki mo ia.”

 Māvahevahe ʻa e fāmilí. ʻI he 2 Tīmote 3:2, 3, naʻe tomuʻa tala ʻe he Tohi Tapú ko e kakai tokolahi heʻikai te nau “maʻu ʻa e ʻofa fakanatulá” ki honau fāmilí pea ko e fānaú te nau “talangataʻa ki he mātuʻá.”

 Hōloa ʻa e ʻofa ki he ʻOtuá. Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū: “ʻE fakaʻaʻau ʻo momoko ʻa e ʻofa ʻa e tokolahi.” (Mātiu 24:12) Naʻe ʻuhinga ʻa Sīsuú ʻe fakaʻaʻau ke momoko ʻa e ʻofa ʻa e kakai tokolahi tahá ki he ʻOtuá. ʻI he tuʻunga meimei tatau, ʻoku pehē ʻi he 2 Tīmote 3:4 ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, ko e faʻahinga ko iá te nau hoko ko e “kau ʻofa ki he mālié kae ʻikai ʻofa ki he ʻOtuá.”

 Mālualoi ʻa e lotú. ʻI he 2 Tīmote 3:5, naʻe tomuʻa tala ai ʻi he Tohi Tapú ko e kakaí te nau hā fakangalingali atu ʻoku nau lotu ki he ʻOtuá ka heʻikai ke nau moʻui moʻoni ʻo fehoanaki mo ʻene ngaahi tuʻungá.

 Fakautuutu hono mahinoʻi ʻa e kikite ʻi he Tohi Tapú. Naʻe tomuʻa tala ʻe he tohi ʻa Tanielá ʻi he “taimi ʻo e ngataʻangá,” ko e tokolahi ʻe fakautuutu ʻenau ʻilo ki he moʻoni Fakatohitapú, ʻo kau ai hono mahinoʻi totonu ʻa e ngaahi kikite ko ení.​—Taniela 12:4, fakamatala ʻi lalo.

 Ko ha ngāue fakamalanga ʻi māmani lahi. Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū: “Ko e ongoongo lelei ko ʻeni ʻo e Puleʻangá ʻe malangaʻi ia ʻi he kotoa ʻo e māmani kuo nofoʻí.”​—Mātiu 24:14.

 Mafolalahia ʻa e taʻemahuʻingaʻiá mo e manukí. Naʻe tomuʻa tala ʻe Sīsū ko e kakaí fakalūkufua te nau tukunoaʻi ʻa e fakamoʻoni māʻalaʻala ʻo e fakaofiofi mai ʻa e ngataʻangá. (Mātiu 24:37-39) ʻIkai ko ia pē, ʻi he 2 Pita 3:3, 4 naʻe tomuʻa tala ai ʻe ʻi ai ʻa e niʻihi te nau manukiʻi ʻa e fakamoʻoní, ʻo tukunoaʻi fakaʻaufuli ia.

 Fakahoko ʻa e kotoa ʻo e ngaahi kikité. Naʻe pehē ʻe Sīsū ko e ngaahi ʻaho fakaʻosí ʻe fakaʻilongaʻi ia ʻaki hono fakahoko ʻi he taimi tatau ʻa e ngaahi kikite ko iá, ʻo ʻikai ko ha niʻihi pē ʻo kinautolu.​—Mātiu 24:33.

ʻOku tau moʻui ʻi he “ngaahi ʻaho fakaʻosí”?

 ʻIo. Ko e ngaahi tuʻunga ʻo e māmaní pehē foki ki he fakahokohoko taimi ʻa e Tohi Tapú ʻoku fakahaaʻi ai ko e ngaahi ʻaho fakaʻosí naʻe kamata ia ʻi he 1914, ʻa e taʻu naʻe kamata ai ʻa e Tau I ʻa Māmaní. Ke sio ki he anga hono fakahaaʻi ʻe he ngaahi tuʻunga ʻo e māmaní ʻoku tau moʻui ʻi he ngaahi ʻaho fakaʻosí, sio ʻi he vitiō hokó:

 ʻI he 1914, ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá naʻe kamata pule ʻi hēvani, pea ko e taha ʻo e ʻuluaki ngāue naʻá ne faí ko hono kapusi ʻa Sētane ko e Tēvoló mo ʻene fanga tēmenioó mei hēvani pea fakangatangata pē ʻenau ngāue ke faí ʻi he māmaní. (Fakahā 12:7-12) Ko e tākiekina ʻe Sētane ʻa e faʻahinga ʻo e tangatá ʻoku lava ke ʻilonga ia ʻi he ngaahi tōʻonga mo e ngāue kovi ʻokú ne ʻai ʻa e ngaahi ʻaho fakaʻosí ke hoko ko e “ngaahi taimi fakalilifu ʻa ia ʻe faingataʻa ke fekuki mo ia.”​—2 Tīmote 3:1.

 Ko e kakai tokolahi ʻoku nau mamahi ʻi he ngaahi taimi fakalilifu ko ení. ʻOku nau hohaʻa ʻi he hōloa ko ia ʻa e sōsaietí. Ko e niʻihi ʻoku aʻu ʻo nau manavahē fekauʻaki mo e kahaʻu ʻo e tangatá.

 Lolotonga iá, ko e niʻihi ʻa ia ʻoku nau mamahi foki mo kinautolu ʻi he ngaahi tuʻunga ʻo e māmaní ʻoku nau maʻu ha vakai pau. ʻOku nau tuipau ko e Puleʻanga ʻo e ʻOtuá ʻoku vavé ni ke ne toʻo atu ʻa e ngaahi palopalema ʻi he māmaní. (Taniela 2:44; Fakahā 21:3, 4) ʻOku nau tatali anga-kātaki ki he ʻOtuá ke ne fakahoko ʻene ngaahi talaʻofá, pea ʻoku nau maʻu ʻa e fakafiemālie ʻi he lea ʻa Sīsū: “Ko e tokotaha kuó ne kātaki ʻo aʻu ki he ngataʻangá ʻe fakahaofi.”​—Mātiu 24:13; Maika 7:7.