Skip to content

Skip to table of contents

‘APENITIKI

Ko Hai ‘a Maikeli ko e ‘Āngelo-Pulé?

Ko Hai ‘a Maikeli ko e ‘Āngelo-Pulé?

KO E me‘amo‘ui laumālie ‘oku ui ko Maikelí ‘oku ‘ikai ke fa‘a lave ki ai ‘i he Tohi Tapú. Kae kehe, ‘i he taimi ‘oku lave ai kiate iá, ‘okú ne fai ‘a e ngāue. ‘I he tohi ‘a Tanielá, ‘oku faitau ai ‘a Maikeli mo e kau ‘āngelo fulikivanú; ‘i he tohi ‘a Siutasí, ‘okú ne fakakikihi ai mo Sētane; pea ‘i he tohi Fakahaá, ‘okú ne faitau ai mo e Tēvoló mo ‘ene kau tēmenioó. ‘I hono malu‘i ‘a e tu‘unga-pule ‘a Sihová mo hono tau‘i ‘a e ngaahi fili ‘o e ‘Otuá, ‘oku mo‘ui ai ‘a Maikeli ‘o fakatatau ki he ‘uhinga ‘o hono hingoá—“Ko Hai ‘Oku Tatau mo e ‘Otuá?” Ka ko hai ‘a Maikeli?

‘I he taimi ‘e ni‘ihi, ‘oku ‘iloa ai ‘a e fa‘ahinga tāutaha ‘aki ‘a e hingoa laka hake he tahá. Ko e fakatātaá, ko e pēteliake ko Sēkopé ‘oku toe ‘iloa ia ko ‘Isileli, pea ko e ‘apositolo ko Pitá, ‘i he hingoa ko e Saimone. (Senesi 49:​1, 2; Mātiu 10:2) ‘I he founga tatau, ‘oku fakahaa‘i ‘e he Tohi Tapú ko e Maikelí ko e toe hingoa ia ‘e taha kia Sīsū Kalaisi, ki mu‘a pea ‘i he hili ‘ene mo‘ui ‘i māmaní. Tau lāulea angé ki ha ngaahi ‘uhinga Fakatohitapu ki hono ma‘u ‘a e fakamulituku ko iá.

‘Āngelo-Pule. ‘Oku lave ‘a e Folofola ‘a e ‘Otuá kia Maikeli “ko e angelo-pule.” (Siutasi 9) Fakatokanga‘i ko Maikelí ‘oku ui ia ko e ‘āngelo-pule. ‘Oku fakahu‘unga hení ‘oku ‘i ai ha ‘āngelo pehē pē ‘e taha. Ko hono mo‘oní, ko e fo‘i lea “ ‘āngelo-pulé” ‘oku ‘asi ia ‘i he Tohi Tapú ‘i he tu‘unga singulalí pē ‘o ‘ikai ‘i he tu‘unga palulalí. ‘Ikai ngata aí, ‘oku fakafehokotaki ‘a Sīsū mo e tu‘unga ‘o e ‘āngelo-pulé. ‘I he fekau‘aki mo e ‘Eiki ko Sīsū Kalaisi na‘e toetu‘ú, ‘oku pehē ‘i he 1 Tesalonaika 4:16: “ ‘E ha‘ele mei he langi ‘a e ‘Eiki ‘e ia, pea ai ha vakavakaō, ‘a e angi [pe le‘o] ‘a ha angelo-pule.” Ko ia ai, ko e le‘o ‘o Sīsuú ‘oku fakamatala‘i ia ko e le‘o ‘o ha ‘āngelo-pule. Ko ia, ‘oku fokotu‘u mai ai ‘e he konga Tohi Tapu ko ení ko Sīsū tonu ‘a e ‘āngelo-pule ko Maikelí.

Taki kau tau. ‘Oku fakahaa‘i ‘e he Tohi Tapú ko “Maikeli mo ‘ene kau ‘angelo na‘a nau fai tau mo e Talakoni . . . mo ‘ene kau ‘angelo a‘ana.” (Faka‘ītali ‘amautolu; Fakahā 12:7) Ko ia ai, ko Maikeli ‘a e Taki ‘o ha kau tau ‘o e kau ‘āngelo faitōnungá. ‘Oku toe fakamatala‘i ‘e he tohi Fakahaá ‘a Sīsū ko e Taki ia ‘o ha kau tau ‘o e kau ‘āngelo faitōnungá. (Fakahā 19:​14-16) Pea ko e ‘apositolo ko Paulá ‘oku lave pau ia ki he “Eiki ko Jisu” mo “ene kau agelo malohi.” (2 Tesalonaika 1:​7PM) Ko ia, ‘oku lau ‘a e Tohi Tapú fakatou‘osi kia Maikeli mo “ ‘ene kau ‘angelo” pea mo Sīsū mo “ ‘ene kau ‘angelo.” (Mātiu 13:41; 16:27; 24:31; 1 Pita 3:22) Koe‘uhi ‘oku ‘ikai fakahaa‘i ‘i ha toe feitu‘u ‘o e Folofola ‘a e ‘Otuá ‘oku ‘i ai ha kau tau ‘e ua ‘o e kau ‘āngelo faitōnunga ‘i hēvani—ko e taha na‘e taki ia ‘e Maikeli pea ko e taha na‘e taki ia ‘e Sīsū—‘oku totonu ke faka‘osi‘aki ko Maikelí ‘oku ‘ikai ko ha toe taha ka ko Sīsū Kalaisi ia ‘i hono ngafa fakahēvaní. *

^ pal. 1 Ko e fakamatala lahi ange ‘oku fakahaa‘i ai ko e hingoa Maikelí ‘oku ngāue‘aki ki he ‘Alo ‘o e ‘Otuá ‘oku ma‘u ia ‘i he Voliume 2, peesi 393-4, ‘o e Insight on the Scriptures, ko e pulusi ‘e he Kau Fakamo‘oni ‘a Sihová.