Julani

Kumbi Mazu Ngakuti ‘Tumbika Awusu ndi Anyoku’ Ngang’anamuwanji?

Kumbi Mazu Ngakuti ‘Tumbika Awusu ndi Anyoku’ Ngang’anamuwanji?

Vo Bayibolu limuka

 Dangu lakuti “Tumbika Awusu ndi Anyoku” lisanirika maulendu nganandi mu Bayibolu. (Chituwa 20:12; Marangu 5:16; Mateyu 15:4; Aefeso 6:2, 3) Kuti tifiski mazu yanga, tikhumbika kuchita vinthu vinayi ivi.

  1.   Muŵawongengi. Mungalongo kuti mutumbika awusemwi ndi anyinamwi asani muwonga vinthu vosi vo atikuchitiyani. Mungalongo so kuti muwonga asani muwona kukhumbika kwa ulongozgi wo atikupaskani. (Nthanthi 7:1, 2; 23:26) Bayibolu litikuchiskani kuti muwonengi apapi ŵinu nge “unkhankhu” winu wo mukhumbika kukondwa nawu.—Nthanthi 17:6.

  2.   Muŵavwiyengi. Po mweche anamana, mutumbika awusemwi ndi anyinamwi chifukwa chakuti muziŵa mazaza ngo Chiuta wakuŵapaska. Lemba la Akolose 3:20 likambiya ŵana kuti: “Mwaŵana, muvwiyengi apapi ŵinu mu vinthu vosi, pakuti venivi vikondweska Ambuya.” Chinanga ndi Yesu yo wenga wakufikapu, pa nyengu yo wenga munamana wavwiyanga apapi ŵaki.—Luka 2:51.

  3.   Muŵatumbikengi. (Ŵalevi 19:3; Aheberi 12:9) Ivi visazgapu vinthu vo mutanja kukambiskana nawu kweniso mo mukambiskiyana nawu. Mbuneneska kuti nyengu zinyaki apapi achita vinthu vo vichitiska kuti kuje kwakusuzga kuŵatumbika. Chinanga kuti vingaŵa viyo, ŵana akhumbika mbwenu kutumbika apapi ŵawu. Yiwu angachita ivi mwakuleka kulongoro ndipuso kuchita vinthu mwambula ulemu. (Nthanthi 30:17) Bayibolu lisambiza kuti Weyosi yo watondowo awisi pamwenga anyina watuswa dangu.—Mateyu 15:4.

  4.   Muŵawovyengi. Asani apapi ŵinu akota, angakhumbika munthu kuti waŵawovyengi. Mungalongo kuti mutiŵatumbika asani mutesesa kuchita vo mungafiska kuti asaniyengi vo akhumbikiya. (1 Timote 5:4, 8) Mwakuyeruzgiyapu, Yesu wangunozge limu mo anyina angaziwovyeke asani iyu wafwa.—Yohane 19:25-27.

Fundu zinyaki zaboza zo ŵanthu agomezga pa nkhani ya kuti tumbika awusu ndi anyoku

 Fundu yaboza: Mungalongo kuti mutumbika awusemwi ndi anyinamwi asani mutiŵazomereza kuti ndiwu alongozgengi banja linu.

 Fundu yauneneska: Bayibolu lisambiza kuti asani ŵanthu atorana, akhumbika kusintha mo achitiyanga vinthu ndi anyawu pamwenga ndi achibali ŵawu. Lemba la Chiyambo 2:24 likamba kuti: “Munthulumi wazamuleka awisi ndi anyina ndipu wazakujibatika ku muwolu waki. Yiwu azamuja liŵavu limoza.” (Mateyu 19:4, 5) Kukamba uneneska, ŵanthu akutorana angayanduwa ndi ulongozgi wa apapi ŵawu ndipuso wa abali a munthurumi pamwenga munthukazi. (Nthanthi 23:22) Kweni ŵanthu akutorana, angasankha so kuŵika mphaka pa nkhani za mubanja mwawu zo achibali ŵawu angakhumbika cha kusereliyapu.

 Fundu yaboza: Awusemwi ndi anyinamwi, ŵe ndi mazaza ngakulu mubanja linu.

 Fundu ya uneneska: Chinanga kuti Chiuta wakupereka mazaza kwa apapi mubanja, kweni mazaza nga munthu weyosi nge ndi mphaka. Ngajumpha cha mazaza ngo Chiuta we nangu. Mwakuyeruzgiyapu, pa nyengu yo khoti likulu lingulamula akusambira aku Yesu kuti aleki kuvwiya Chiuta, yiwu angumuka kuti: “Titenere kuvwiya Chiuta nge wakuwusa kuluska ŵanthu.” (Machitidu 5:27-29) Mwakuyanana ŵaka, ŵana avwiya apapi ŵawu “mwakukoliyana ndi Ambuya,” mu vinthu vosi vo vileka kususkana ndi marangu ngaku Chiuta.—Aefeso 6:1.

 Fundu yaboza: Mungalongo kuti mutumbika awusemwi ndi anyinamwi asani mosi mwe mu chisopa chimoza.

 Fundu ya uneneska: Bayibolu lititichiska kuti tifufuzengi mwakuphwere vo tisambira kuti tisimikizengi asani vauneneska. (Machitidu 17:11; 1 Yohane 4:1) Munthu mweniyo wafufuza malemba mwakuphwere, waja ndi chivwanu cho chipambana ukongwa ndi cho apapi ŵaki ŵenachu. Bayibolu lizumbuwa anyaki mwa ateŵeti aku Chiuta wo angulondo chisopa cha apapi ŵawu cha. Mazina ngawu ndi, Abrahamu, Ruti, ndipuso wakutumika Paulo.—Yoswa 24:2, 14, 15; Ruti 1:15, 16; Agalatiya 1:14-16, 22-24.

 Fundu yaboza: Mungalongo kuti mutumbika awusemwi ndi anyinamwi asani musope limoza ŵanthu akufwa.

 Fundu yauneneska: Bayibolu likamba kuti: “Yehova Chiuta waku ndiyu utenere kumusopa, ndipu iyu pe ndiyu utenere kumuchitiya uteŵeti wakupaturika.” (Luka 4:8) Munthu mweniyo wasopa abali ŵaki wo akufwa, wakondwesa Chiuta cha. Ndipu Bayibolu lisambiza kuti ‘akufwa aziŵa chechosi cha.’ Yiwu aziŵa chechosi cha pa vo vichitikiya ŵanthu amoyu ndipu angaŵawovya cha pamwenga kuŵapweteka.​—Wakutaula 9:5, 10; Yesaya 8:19.