Tora Nedir?

OYNAT

Tora Nedir?

Kutsal Kitabın cevabı

Tora sözcüğü “eğitim”, “öğretim” veya “kanun” olarak tercüme edebileceğimiz İbranice torah sözcüğünden gelir a (Özdeyişler 1:8; 3:1; 28:4). Aşağıdaki örnekler bu İbranice sözcüğün Kutsal Kitapta nasıl kullanıldığını gösteriyor.

Torah çoğu kez Kutsal Kitaptaki ilk beş kitaba, yani Başlangıç, Çıkış, Levioğulları, Sayılar ve Kanunun Tekrarı kitaplarına atfeder. Bu kitaplara aynı zamanda Yunancada “beş tomar” anlamına gelen Pentatök ismi verilir. Tora, Musa peygamber tarafından yazılmıştır; bu yüzden ona “Musa’nın kanun kitabı” denir (Yeşu 8:31; Nehemya 8:1). Anlaşılan Tora tek bir kitap olarak yazılmıştı, fakat kolay kullanılabilmesi için sonradan beş tomara bölündü.
Torah sözcüğü aynı zamanda “günah sunusuyla ilgili kanun”, “cüzamla ilgili kanun” ve “nezir hakkındaki kanun” gibi İsrail’e belirli konularda verilen kanunlara atfen de kullanılır (Levioğulları 6:25; 14:57; Sayılar 6:13).
Torah sözcüğüyle bazen de anne babaların, hikmetli kişilerin veya bizzat Tanrı’nın verdiği eğitim ve öğretim kastedilir (Özdeyişler 1:8; 3:1; 13:14; İşaya 2:3).

Tora veya Pentatök neler içerir?

Tora, yaratılıştan Musa peygamberin ölümüne kadar Tanrı’nın insanlıkla nasıl ilgilendiğini anlatır (Başlangıç 1:27, 28; Tekrar 34:5).
Musa Kanunundaki düzenlemeleri içerir (Çıkış 24:3). Bu Kanun 600’den fazla emirden oluşur. Onların arasında Yahudilerin iman ikrarı olan “Şema” özellikle göze çarpar. Şema’da şu ifadeler geçer: “Tanrın Yehova’yı bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün gücünle seveceksin” (Tekrar 6:4-9). İsa bunun “birinci ve en büyük emir” olduğunu söylemişti (Matta 22:36-38).
Tanrı’nın ismi Yehova 1.800 kadar yerde geçer. Bu ismi yasaklamak şöyle dursun, Tora Tanrı’nın isminin kullanılmasını emreder (Sayılar 6:22-27; Tekrar 6:13; 10:8; 21:5).

Tora’yla ilgili yanlış görüşler

Yanlış: Tora’nın kanunları sonsuza dek geçerlidir, asla yürürlükten kaldırılamaz.

Gerçek: Bazı Kutsal Kitap çevirilerinde, Tora’da geçen Sebt günü, kâhinlik ve kefaretle ilgili emirler gibi belirli emirlerin “sonsuza dek” süreceğinden veya “ebedi” olduğundan söz edilir (Çıkış 31:16; 40:15, Yeni Çeviri; Levioğulları 16:33, 34, Kitabı Mukaddes). Fakat bu ayetlerde kullanılan İbranice sözcük bazı bağlamlarda, “sonsuza dek sürecek” değil, “belirsiz bir süre devam edecek” bir şeye de işaret edebilir. b Musa Kanunu 900 yıl kadar yürürlükte kaldıktan sonra, Tanrı onu ‘yeni bir ahitle’ değiştireceğini söyledi (Yeremya 31:31-33). Kutsal Kitap şöyle der: “Tanrı ‘yeni bir ahit’ diyerek öncekinin hükmünün kalmadığını gösteriyor” (İbraniler 8:7-13). Önceki ahit, İsa Mesih’in ölümüne dayanarak yaklaşık 2000 yıl önce yenisiyle değiştirildi (Efesoslular 2:15).

Yanlış: Yahudilerin sözlü gelenekleri ve Talmud, Tora kadar önemlidir.

Gerçek: Kutsal Yazılarda Tanrı’nın Tora’yı yazdırırken Musa’ya ek olarak sözlü bir kanun verdiğini gösteren herhangi bir kayıt yoktur. Aslında, Kutsal Kitap şöyle der: “Yehova sonra Musa’ya ‘Bu sözleri yaz’ dedi” (Çıkış 34:27). Ferisilerin başlattığı Yahudi geleneklerinden oluşan sözlü kanun ise sonradan kaleme alındı ve Mişna olarak adlandırıldı. Bu kanun zamanla genişletildi ve Talmud’a dönüştürüldü. Bu kanunu oluşturan gelenekler çoğu kez Tora’yla çelişir. Bu sebeple İsa Ferisilere “Kendi geleneğiniz uğruna Tanrı’nın sözünü geçersiz kılıyorsunuz” demişti (Matta 15:1-9).

Yanlış: Tora kadınlara öğretilmemelidir.

Gerçek: Musa Kanunundaki bir emre göre, kanun okunurken, kadınlar ve çocuklar da dahil, bütün İsrail ulusu hazır bulunmalıydı. Neden? Kutsal Kitap şöyle der: “Dinlesinler ve öğrensinler. Böylece Tanrın Yehova’dan korkacaklar ve bu kanunda söylenenlerin tümünü yapmaya dikkat edecekler” (Tekrar 31:10-12). c

Yanlış: Tora’da gizli mesajlar var.

Gerçek: Tora’yı kaleme alan Musa onun gizli şifreler içeren bir mesajı olduğunu söylemedi. Aksine, herkesin onu kolayca anlayabileceğini ve ona ulaşabileceğini belirtti (Tekrar 30:11-14). Öyleyse Tora’nın gizli mesajlar içerdiği varsayımının kaynağı nedir? Kutsal Yazıları “kurnazca uydurulmuş” yöntemlerle yorumlamaya çalışan geleneksel Yahudi mistisizmi Kabala’dır d (2. Petrus 1:16).

a The Strongest Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible’ın gözden geçirilmiş İngilizce baskısının, “İbranice-Aramice Sözlük: Eski Ahit Dizini”nin 8451 No’lu maddesine bakın.

b Theological Wordbook of the Old Testament, Cilt 2, sayfa 672-673’e bakın.

c Tora’nın öğrettiklerinin tersine, Yahudi geleneklerine göre kadınların Tora’yı öğrenmesi genellikle yasaktı. Örneğin Mişna’ya göre Eliezer ben Hyrcanus isimli bir haham şöyle dedi: “Kızına Tora’yı öğreten ona müstehcenlik öğretenden farksızdır” (Sotah 3:4). Kudüs Talmudu’nda aynı hahamın şu sözleri geçer: “Tora’yı kadınlara öğretmektense, onu ateşle yok etmek daha iyidir” (Sotah 3:19a).

d Örneğin, Encyclopaedia Judaica’da Tora’yla ilgili Kabalacı yaklaşım şöyle anlatılır: “Tora belirli bir şey söylemese de, aslında farklı düzeylerde çok farklı anlamlar içerir” (İkinci baskı, Cilt 11, sayfa 659).