Çoğu kişi bazı davranışların doğru ya da yanlış olduğuyla ilgili kesin görüşlere sahiptir. Örneğin cinayet, tecavüz ve çocuk istismarı gibi davranışlar kınanır. Öte yandan adil, iyi ve duygudaş biri olmak takdir edilir. Fakat birçok insan bazı konularda kesin bir doğru ya da yanlışın olduğunu düşünmüyor. Onlar için neredeyse her seçim kabul edilebilir. Hatta cinsellik, dürüstlük ya da çocuk yetiştirmek gibi konularda bile. Birçok insan kararlar verirken hislerine güveniyor ve çevresindeki insanların düşüncelerinden etkileniyor. Peki seçimlerimizi böyle yapmak her zaman iyi bir fikir mi?

Genellikle neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair hislerimize güveniriz. Yani vicdanımız bize yön verir (Romalılar 2:14, 15). Çocuklar küçük yaştan itibaren bir davranışın adil olup olmadığını anlayabilir ve yanlış bir şey yaptığında suçluluk hissedebilir. Zamanla vicdanımız ailemizden, yaşıtlarımızdan, öğretmenlerimizden ve bir arada yaşadığımız insanların din ve kültürlerinden etkilenir. Bir karar verdiğimizde vicdanımız bize bu kararın doğru olup olmadığını söyler.

Doğru ve yanlış konusundaki hislerimiz bizi duygudaş, minnettar, adaletli, merhametli biri olmaya yöneltebilir. Diğer yandan bizi sevdiğimiz kişilere zarar vermekten, utanç duyacağımız ya da suçlu hissedeceğimiz bir şey yapmaktan alıkoyabilir.

Hislerimiz her zaman güvenilir bir rehber mi? Genç bir adam olan Garrick, yaşam tarzı hakkında şöyle söylüyor: “Ne istersem onu yapıyordum.” Ama o, doğru olduğunu düşündüğü şeyleri yapmanın iyi sonuç vermediğini fark etti. Benimsediği yaşam tarzını şöyle tarif etti: “Uyuşturucu ve alkol bağımlısıydım. Hayatım ahlaksızlık ve şiddetle doluydu. Sanki zifiri karanlık bir yolda yürüyordum.”

Seçimlerimize yön veren bir diğer etken de bunlar hakkında başkalarının ne düşündüğüdür. Böylece onların deneyimlerinden faydalanabiliriz. Ayrıca aile üyelerimiz, arkadaşlarımız ve etrafımızdaki insanlarla aynı doğrulara sahip olursak onların saygısını da kazanırız.

Başkalarının doğru ve yanlış konusundaki görüşleri her zaman güvenilir bir rehber mi? Priscila adlı genç bir kadının yaşıtları arasında evlenmeden cinsel ilişkiye girmek normal görülüyordu. Fakat herkes tarafından doğru görülse de bunu yapmanın kendisini hiç mutlu etmediğini fark etti. Şöyle diyor: “Başkalarının yaptığı şeyi yapmak bana hiç iyi hissettirmedi. Mantıksızca davrandım ve kendimi riske attım.”

Doğru ve yanlış konusunda seçim yaparken hislerimizin ve başkalarının düşüncelerinin önemli bir payı vardır. Fakat sadece bunlara göre karar verirsek iyi sonuçlar elde edemeyiz. Çünkü sonuçları öngöremeyiz ve bu da hem bize hem sevdiklerimize zarar verir (Özdeyişler 14:12). Ayrıca, insanların kabul ettiği değerlerin doğru olup olmadığının bir garantisi yoktur. Zamanla bunların değişmesi gerekebilir. Üstüne üstlük eskiden doğru görülen şeyler bugün kabul edilmezken, yanlış görülen şeyler bugün kabul görüyor.

Neyin doğru neyin yanlış olduğunu anlamamıza yardım edecek daha iyi bir rehberlik var mı? Peki yıllar içinde geçerliliğini yitirmeyecek ve bugün de izleyebileceğimiz ahlak standartları var mı?

Dünyanın her yerinde insanların başvurabileceği güvenilir ve tutarlı bir kaynak var. Sonraki makalede doğru ve yanlış konusunda en güvenilir rehberliği nerede bulabileceğimizi ele alacağız.