Nghena endzeni

Hikwalaho Ka Yini Timbhoni Ta Yehovha Ti Nga Ti Tlangeli Tiholideyi?

Hikwalaho Ka Yini Timbhoni Ta Yehovha Ti Nga Ti Tlangeli Tiholideyi?

 I Yini Lexi Kongomisaka Timbhoni Ta Yehovha Ku Tiva Loko Ti Fanele Ti Tlangela Holideyi Yo Karhi?

 Timbhoni ta Yehovha ti rhanga hi ku kambisisa Bibele loko ti nga si tlangela holideyi yo karhi. Ku ni mikhuvo yin’wana ni tiholideyi leswi nga erivaleni leswaku a swi fambisani ni milawu ya Bibele. Timbhoni ta Yehovha ti fambela ekule ni swilo swo tano. Kambe eka tiholideyi tin’wana, Mbhoni yin’wana ni yin’wana yi tiendlela xiboho ni ku “tikarhatela ku va ni ripfalo leri baseke eka Xikwembu ni le ka vanhu.”—Mitirho 24:16.

 Swivutiso leswi landzelaka i swivutiso leswi Timbhoni ta Yehovha ti tivutisaka swona loko ti ta hlawula ku tlangela holideyi yo karhi. a

  •   Xana holideyi leyi yi huma eka tidyondzo leti nga riki kona eBibeleni?

     Leswi Bibele yi swi vulaka: “‘Humani exikarhi ka vona, mi tihambanisa na vona,’ ku vula Yehovha, ‘naswona tshikani ku khumba xilo lexi nga basangiki’”—2 Vakorinto 6:15-17.

     Leswaku Timbhoni ta Yehovha ti fambela ekule ni tidyondzo leti nga fambisaniki ni leswi Bibele yi swi dyondzisaka naswona ti nga xi tsakisiki Xikwembu, a ti ti tlangeli tiholideyi leti nga ni swilo leswi landzelaka.

     Tiholideyi leti endleriweke ku gandzela swikwembu. Yesu u te: “U fanele u gandzela Yehovha Xikwembu xa wena u tirhela yena ntsena.” (Matewu 4:10) Timbhoni ta Yehovha ti yingisa xileriso lexi naswona a ti ri tlangeli Khisimusi, Easter, May Day hikuva masungulo ya tiholideyi leti ma huma eka ku gandzela swikwembu swin’wana ku nga ri Yehovha. Nakambe, Timbhoni ta Yehovha a ti katseki eka tiholideyi leti landzelaka.

    •  Kwanzaa. Vito leri nge Kwanzaa “ri huma eka marito ya Xiswahili lama nge matunda ya kwanza, leswi vulaka ‘mihandzu yo sungula ku tshoveriwa’ naswona leswi swi kombisa lomu holideyi leyi yi sukaka kona loko ku tlangeriwa ntshovelo wo sungula lowu tsariweke ematin’wini ya Afrika.” (Encyclopedia of Black Studies) Hambileswi van’wana va tekaka holideyi leyi ku nga ri ya vukhongeri, buku ya Encyclopedia of African Religion yi yi fananisa ni nkhuvo lowu vantima va Afrika “a va nyikela magandzelo yo khensa hi tshovelo wa vona wo sungula eka vakokwa wa vona lava feke,” loko buku leyi yi ya emahlweni yi ri: “Kwanza I holideyi ya vantima va le Amerika leyi eka yona na vona va khensaka vakokwa wa vona lava feke hileswi va nga va katekisa ni ku va nyika vutomi.”

      Kwanzaa

    •  Mid-Autumn Festival. I “nkhuvo lowu ku xiximiwaka xikwembukati xa n’weti.” (Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary) Eka nkhuvo lowu ku endliwa ni mihivahivani laha “vavasati va miti va korhamaka emahlweni ka xikwembu-kati.”​—Religions of the World​—A Comprehensive Encyclopedia of Beliefs and Practices.

    •  Nauruz (Nowruz). “Masungulo ya nkhuvo lowu ma huma eka vukhongeri bya Zoroastrianism naswona siku leri ku endliwaka nkhuvo lowu ha rona i rin’wana ra masiku lama kwetsimaka eka khalendara ya khale ya Zoroastrian. . . . Hi ntolovelo, Moya wa ni Ndzhenga lowu tiviwaka tanihi Rapithwin, lowu ku anakanyiwaka leswaku wu kongomisiwa hi Moya wa Vuxika ehansi ka misava hi tin’hweti to titimela, loko wu vuya a wu endleriwa nkhuvo ni ndzhenga hi siku ra Nowruz hi ku ya hi ndhavuko wa Zoroastrian.”​—United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

    •  Shab-e Yalda. Nkhuvo lowu wo tlangela xixika wu “fambisana ni ku gandzela Mithra,” xikwembu xa rivoni, hi ku ya hi buku ya Sufism in the Secret History of Persia. Naswona ku tlhele ku vuriwa leswaku holideyi leyi ya fambisana na ku gandzela xikwembu xa dyambu xa Varhoma na Magriki. b

    •  Thanksgiving (siku ra ku nyika tinyiko). Ku fana na Kwanzaa, holideyi leyi yi huma eka mikhuvo ya khale laha a ku tlangeriwa ntshovelo va dzunisa swikwembu swo hambanahambana. Hi ku famba ka nkarhi, tikereke ta Vukreste ti tekelele mikhuva leyi ya khale ivi ti yi endla.”​—A Great and Godly Adventure​—The Pilgrims and the Myth of the First Thanksgiving.

     Tiholideyi leti masungulo ya tona ma humaka eka swiyilayilana ni mikateko. Bibele yi vula leswaku “lava lulamiselaka xikwembu xa Nkateko tafula” i “van’wana va lava fularhelaka Yehovha.” (Esaya 65:11) Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha a ti ti tlangeli tiholideyi leti landzelaka:

    •  Ivan Kupala. “Vanhu va vula leswaku hi siku ra Ivan Kupala, ntumbuluko wu humesa matimba lamakulu hi masalamusi naswona loko u ri ni xivindzi u tlhela u ri wa nkateko u nga kuma man’wana ya matimba wolowo,” hi ku vula ka buku ya The A to Z of Belarus. Eku sunguleni holideyi leyi a ku ri ya vuhedeni leyi a yi tlangeriwa hi tiawara to karhi ni nhlikanhi esikwini hi n’hweti ya June. Kambe, xiya leswi Encyclopedia of Contemporary Russian Culture yi swi vulaka, “endzhaku ka loko vahedeni va hundzuke Vakreste, va cince holideyi leyi leswaku yi fambisana ni holideyi ya kereke laha a ku xiximiwa Yohane Mukhuvuri.”

    •  Lembe Lerintshwa Ra Lunar (Lembe Lerintshwa Ra Machayina kumbe Lembe Lerintshwa Ra Makoriya). “Xikongomelonkulu hi nkarhi lowu wa lembe hileswaku mindyangu, vanghana, ni maxaka va tikarhatela ku kuma mikateko hi ku gandzela swikwembu ni mimoya ni ku tinavelela leswaku swilo swi va fambela kahle lembe rero.” (Mooncakes and Hungry Ghosts​—Festivals of China) Hi laha ku fanaka hi Lembe Lerintshwa Ra Makoriya “ku phahliwa vakokwana lava feke, ku tlhela ku endliwa ni mihivahivani yo hlongola mimoya yo biha leswaku swilo swi va fambela kahle eka Lembe Lerintshwa ni ku tlhela ku hlahluviwa leswaku va ta tiva ku Lembe rero ri va khomele yini.”​—Encyclopedia of New Year’s Holidays Worldwide.

      Lembe Lerintshwa Ra Machayina

     Tiholideyi leti seketelaka mhaka ya leswaku munhu a nga fi. Handle ko kanakana Bibele yi vula leswaku munhu wa fa. (Ezekiyele 18:4) Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha a ti tlangeli tiholideyi leti xaxametiweke laha hansi, leti yisaka emahlweni dyondzo ya leswaku moya a wu fi:

    •  Siku ro tsundzuka lava feke. Hi ku ya hi New Catholic Encyclopedia yi vula leswaku leri I siku ro “tsundzuka vafi hinkwavo lava a va tshembekile.” Dyondzo ya leswaku lava feke va poka kumbe va hundzuka swipuku hi siku leri leswaku va xanisa lava a va va khome hi ndlela yo biha, a yi tolovelekile ku sukela hi va 500 C.E ku ya kwalomu ka vo 1500 C.E

    •  Nkhuvo wa Qingming (Ch’ing Ming) ni Nkhuvo Wo Tlangela Swipuku Leswi Nga Ni Ndlala. Mikhuvo leyi yimbirhi yi endleriwa ku gandzela vakokwana lava feke. Buku leyi nge Celebrating Life Customs Around the World​—From Baby Showers to Funerals, yi vula leswaku hi nkarhi lowu wa Ch’ing Ming “swakudya, swonwa ni mali ya maphepha swa hisiwa ku endlela leswaku vafi va nga khomiwi hi ndlala kumbe torha, na leswaku a va chayeki.” Buku leyi yi tlhela yi vula leswaku “hi n’hweti leyi ya Swipuku Leswi Nga Ni Ndlala, ngopfungopfu hi vusiku lebyi nweti wu humeke hi ku helela, vaphahli va tshemba leswaku hi byona vusiku bya nkoka byo tihlanganisa ni lava feke ku tlula vusiku lebyin’wana, kutani i swa nkoka ku phahla vakokwana lava feke ni ku endla leswaku va nga kwati.

    •  Chuseok. The Korean Tradition of Religion, Society, and Ethics, yi vula leswaku nkhuvo lowu wu katsa “ku phahla vanhu lava feke hi swakudya ni vhinyo.” Ku phahla loku ku kombisa “ripfumelo ra vona ra ku nga fi ka moya wa munhu endzhaku ka loko miri wu file.”

     Tiholideyi leti fambisanaka ni vuloyi. Bibele yi ri: “Munhu un’wana ni un’wana . . . loyi a hlahluvaka, loyi a endlaka masalamusi, loyi a endlaka mihlolo, noyi, loyi a loyaka van’wana, loyi a vutisaka mungoma kumbe muvhumbhi kumbe loyi a vutisaka lava feke . . . wa nyenyetsa eka Yehovha.” (Deteronoma 18:10-12) Leswaku Timbhoni ta Yehovha ti nga katseki eka vuloyi ku katsa ni ku hlahluva hi ku tirhisa tinyeleti, a ti yi tlangeli Halloween kumbe tiholideyi leti landzelaka:

    •  Sinhala ni Lembe Lerintshwa ra Matamil. “Mihivahivani leyi fambisanaka ni xiendlakalo lexi . . . yi katsa ku endla mitirho yo karhi hi nkarhi wo karhi lowu vhumbhiweke hi vavhumbhi va tinyeleti leswaku wu ta tisa mikateko.”​—Encyclopedia of Sri Lanka.

    •  Songkran. Vito ra ntlangu lowu wa le Asia “wu tekiwe eka rito ra Xisanskrit . . . leri vulaka ‘ku fambafamba’ kumbe ‘ku cinca,’ naswona nkhuvo lowu wu fungha ku fambafamba ka dyambu ri hundzuka ntlawa wa tinyeleti lowu vuriwaka zodiacal Aries.”​—Food, Feasts, and Faith​—An Encyclopedia of Food Culture in World Religions.

     Mikhuvo ya vugandzeri leyi a yi fambisana ni Nawu wa Muxe, leyi siviweke hi gandzelo ra Yesu. Bibele yi vula leswaku: “ Kreste i makumu ya Nawu.” (Varhoma 10:4) Vakreste va ha vuyeriwa ni namuntlha eka Nawu wa Muxe lowu a wu nyikiwe tiko ra khale ra Vaisrayele. Hambiswiritano, a va yi tlangeli mikhuvo leyi, ngopfungopfu mikhuvo leyi a yi fungha ku ta ka Mesiya loyi Vakreste va tshembaka leswaku u tile. Bibele yi vula leswaku “swilo sweswo i ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta, kambe nchumu wa xiviri i Kreste.” (Vakolosa 2:17) Hikwalaho ka leswi xikongomelo xa mikhuvo leyi xi hetisekeke naswona ku endliwaka mihivahivana leyi nga fambisaniki na Bibele, Timbhoni ta Yehovha a ti yi tlangeli mikhuvo leyi landzelaka:

    •  Hanukkah. I nkhuvo wa Vayuda wo tlangela ku nyikeriwa ka tempele ya vona hi vuntshwa eYerusalema. Kambe, Bibele yi vula leswaku Yesu u ve Muprista Lonkulu “etabernakeleni [kumbe etempeleni] leyi nga ya nkoka swinene leyi hetisekeke, leyi nga endliwangiki hi mavoko ya munhu naswona a yi kona laha misaveni.” (Vaheveru 9:​11) Eka Vakreste, tempele yoleyo yo fanekisela yi sive tempele ya xiviri leyi a yi ri eYerusalema.

    •  Rosh Hashanah (Nkhuvo Wo Tlangela Lembe Lerintshwa Ra Vayuda). Leri i siku ro sungula ra lembe ra Vayuda. Emikarhini ya khale loko vanhu va endla ntlangu lowu, a va endlela Xikwembu magandzelo yo hlawuleka. (Tinhlayo 29:​1-6) Yesu Kreste loyi a nga Mesiya u ‘herise magandzelo ya swiharhi ni switlhavelo,’ a endla leswaku swi nga ha tirhi eka Xikwembu.​—Daniyele 9:​26, 27.

  •   Xana holideyi leyi yi khutaza tikereke leswaku ti hlangana?

     Leswi Bibele yi swi vulaka: “Xana mupfumeri u hlangana kwihi ni loyi a nga riki mupfumeri? Xana swikwembu swa hava swi nga tshamisa ku yini etempeleni ya Xikwembu?”​—2 Vakorinto 6:​15-​17.

     Hambileswi Timbhoni ta Yehovha ti tikarhatelaka ku hanyisana ni vaakelani va tona ni ku xixima mfanelo ya munhu yo tihlawulela leswi a lavaka ku swi tshemba, ti papalata ku tlangela mikhuvo leyi khutazaka tikereke ku va nyandza yin’we hi tindlela leti landzelaka.

     Mikhuvo ya vukhongeri leyi khutazaka vanhu va tikereke to hambanahambana ku gandzela swin’we. Xikwembu xi byele vanhu va xona va le nkarhini lowu hundzeke loko xi va kongomisa ku ya etikweni lerintshwa laha vaaki va kona a va ri ni vukhongeri bya vona, xi ku: “Mi nga tshuki mi endla ntwanano na vona kumbe swikwembu swa vona. . . . Loko mo tshuka mi tirhela swikwembu swa vona, swi ta va ntlhamu eka n’wina.” (Eksoda 23:32, 33) Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha a ti katseki eka tiholideyi to tanihi leti landzelaka.

    •  Loy Krathong. Hi nkarhi wa nkhuvo lowu wa le Thailand, “vanhu va endla ndichi hi makamba, va tlhoma makhandlele kumbe tinhonga leti cheriweke murhi wo nun’hwela, va peta ndichi yoleyo ematini yi khuluka. Ndichi yoleyo ku vuriwa leswaku yi susa mabadi. Kahlekahle nkhuvo lowu i wo xixima nkondzo wo kwetsima wa Buddha lowu a wu siyeke.”​—Encyclopedia of Buddhism.

    •  National Repentance Day (Siku Ra Rixaka Ro Kombisa Ku Hundzuka eSwidyohweni). Hi ku ya hi mutirhela mfumo loyi a tshahiweke eka phephahungu ra le Papua New Guinea ra The National, u vula leswaku lava tlangelaka siku leri va “pfumelelana ni tidyondzo ta Vukreste.” U vula leswaku ku tlangela siku leri swi pfuna “leswaku vanhu vo tala va landzelela milawu ya Vukreste etikweni.”

    •  Vesak. “Leri i siku ro kwetsima ku tlula hinkwawo eka masiku ya Mabudha, ku tlangeriwa siku ro velekiwa ra Budha, ku voningeriwa, na ku fa ka yena kumbe xiyimo lexi a xi fikeleleke xa Nirvana.” ​—Holidays, Festivals, and Celebrations of the World Dictionary.

      Vesak

     Mikhuvo ya vukhongeri leyi nga riki kona eBibeleni. Yesu u byele varhangeri va vukhongeri a ku: “Mi endle rito ra Xikwembu ri nga pfuni nchumu hikwalaho ka ndhavuko wa n’wina.” U tlhele a vula leswaku vugandzeri bya vona I bya hava “hikuva leswi va swi dyondzisaka i milawu ya vanhu.” (Matewu 15:​6, 9) Ku ni mikhuvo yo tala ya vukhongeri leyi Timbhoni ta Yehovha ti nga katsekiki eka yona, hikuva ti tekela xitsundzuxo lexi enhlokweni.

    •  Epiphany (Three Kings’ Day, Timkat kumbe Los Reyes Magos). Lava tlangelaka nkhuvo lowu, va xixima riendzo leri tekiweke hi vavhumbhi va tinyeleti lava endzeleke Yesu kumbe va tlangela nkhuvulo wakwe. Nkhuvo lowu wu “hundzule mikhuvo ya vuhedeni yi va ya Vukreste, leyi a ku xiximiwa swikwembu swa milambu.” (The Christmas Encyclopedia) Nkhuvo wa Timkat lowu yelanaka na wona, “wu ni masungulo lama humaka eka mindhavuko ya vanhu.”​—Encyclopedia of Society and Culture in the Ancient World.

    •  Nkhuvo Wo Tlangela Ku Yisiwa Ka Wanhwana Mariya eTilweni. Eka nkhuvo lowu ku tlangeriwa mhaka ya leswaku mana wa Yesu u tlhandlukele tilweni hi miri wa yena wa nyama. Buku ya Religion and Society​—Encyclopedia of Fundamentalism yi ri: “Vakreste va le mikarhini ya ku tsariwa ka Bibele a va nga yi tivi mhaka leyi naswona a ku na Matsalwa lama yi seketelaka.”

    •  Nkhuvo Wo Tlangela Ku Tika Ka Mariya Loyi A A Nga Ri Na Xidyoho (Feast of the Immaculate Conception). “Mhaka ya leswaku Wanhwana [Mariya] a nga ri na xidyoho a yi dyondzisiwi eMatsalweni . . . I dyondzo ya Kereke.”

    •  Lent. Hi ku ya hi buku ya New Catholic Encyclopedia, nkhuvo lowu wa ku tisola ni ku titsona swakudya wu sunguriwe kwalomu ka “301-400 BC” eka malembe yo tlula 200 Bibele yi hetiwe ku tsariwa. Loko encyclopedia yi vulavula hi siku ro sungula ra Lent, yi ri: “Hi Siku Ra Wa Vunharhu Ra Nkuma, vaprista va dirowa xihambano emimombyeni ya vanhu lava nghenaka kereke ya vona hi ku tirhisa nkuma. Sweswo swi va tsundzuxa leswaku va fanele va hundzuka. Mukhuva lowu wu simekiwe ximfumo hi kereke ya Khatoliki hi 1091.

    •  Meskel (kumbe, Maskal). Buku ya Encyclopedia of Society and Culture in the Medieval World yi vula leswaku hi nkarhi wa nkhuvo lowu, “vanhu va tshivela ndzilo va tlhela va cina ematlhelo ka wona leswaku va tlangela leswi va kumeke Xihambano xa Mampela (lexi Yesu a vamberiweke eka xona.)” Hambiswiritano, Timbhoni ta Yehovha a ti xi tirhisi xihambano loko ti dzunisa Xikwembu.

  •   Xana holideyi yoleyo yi tlakusa munhu, nhlangano, kumbe tiko ro karhi?

     Leswi Bibele yi swi vulaka: “Yehovha u ri: ‘A a rhukaniwe munhu loyi a tshembaka munhukulobye, loyi a titshegaka hi matimba ya munhu un’wana, loyi mbilu yakwe yi fularhelaka Yehovha.’”—Yeremiya 17:5.

     Hambileswi Timbhoni ta Yehovha ti nga na mhaka ni vanhu van’wana hambi ku ri ku va khongelela, a ti katseki eka mikhuvo kumbe ku tlangela leswi landzelaka:

     Tiholideyi leti xiximaka mufumi wo karhi kumbe munhu la nga ni ndhuma. Bibele yi vula leswi: “Tshikani ku tshemba munhu, loyi a ngo va ku hefemula ntsena. Hikwalaho ka yini a fanele a tekeriwa enhlokweni?” (Esaya 2:​22) Hi xikombiso, Timbhoni ta Yehovha a ti tlangeli siku ro velekiwa ra hosi kumbe ra nkosikazi.

     Ku tlangela siku ra mujeko wa tiko. Timbhoni ta Yehovha a ti ri tlangeli Siku ra Mujeko. Hikwalahokayini? Hikuva Bibele yi ri: “Papalatani ku gandzela swifaniso.” (1 Yohane 5:​21) Namuntlha vanhu van’wana va teka mujeko ku nga ri xifaniso, kumbe nchumu lowu gandzeriwaka kambe n’wamatimu Carlton J. H. Hayes u tsale a ku: “Mujeko i mfungho lowukulu lowu kombisaka ku rhandza ni ku gandzela tiko.”

     Tiholideyi kumbe mitlangu leyi dzunisaka vakwetsimi. Xana muapostola Petro u endle yini loko wanuna un’wana loyi a a chava Xikwembu a n’wi khinsamela? Bibele yi ri: “Petro a n’wi tlakusa, a ku: ‘Tlakuka; na mina ndzo va munhu ntsena.’” (Mitirho 10:25, 26) Tanihi leswi Petro ni vaapostola lavan’wana va aleke ku dzunisiwa kumbe ku kombiwa xichavo xo hlawuleka, Timbhoni ta Yehovha a ti katseki eka swiendlo leswi dzunisaka lava tekiwaka va ri vakwetsimi, swo fana na leswi landzelaka:

    •  All Saints’ Day (Siku Ra Vakwetsimi). “I nkhuvo wo xixima vakwetsimi . . . Masungulo ya nkhuvo lowu a ma tiveki.”​—New Catholic Encyclopedia.

    •  Fiesta of Our Lady of Guadalupe. Nkhuvo lowu wu xixima “mukwetsimi loyi a sirhelelaka Mexico,” loyi van’wana va tshembaka leswaku i Mariya mana wa Yesu. Ku tshembiwa leswaku u ye emutini wo karhi wa le vusiwaneni hi singita hi 1531.​—The Greenwood Encyclopedia of Latino Literature.

      Fiesta of Our Lady of Guadalupe

    •  Name Day (Siku Ro Amukela Vito). Buku leyi nge Celebrating Life Customs Around the World​—From Baby Showers to Funerals yi vula leswaku, “Siku ro amukela vito i siku leri ku tlangeriwaka mukwetsimi endzhaku ka loko a ha ku khuvuriwa tanihi n’wana kumbe hi ku famba ka nkarhi loko se a kombise ripfumelo rakwe ekerekeni.” Yi tlhela yi vula leswaku “leri hi rona siku leri vanhu va endlaka swilo leswi fambisanaka na vukhongeri.”

     Mikhuvo ya tipolitiki ni matsima yo antswisa swiyimo swa vaaki. Bibele yi ri: “Swa antswa ku tumbela eka Yehovha ku ri ni ku tshembela eka vanhu.” (Pisalema 118:8, 9) Timbhoni ta Yehovha a ti ri tlangeli Siku ra Vantshwa kumbe Siku ra Vavasati hikuva ti lava ku kombisa leswaku ti tshemba Xikwembu leswaku hi xona xi nga ta tlhantlha swiphiqo swa misava ku nga ri tipolotiki kumbe vanhu. Hi xivangelo lexi fanaka a ti ri tlangeli Siku ra Ntshuxeko kumbe masiku man’wana yo fana ni wolawo. Ku ri na sweswo, ti tshemba leswaku Mfumo wa Xikwembu hi wona wu nga ta herisa xihlawuhlawu ni ku nga khomiwi hi ndlela leyi fanaka.​—Varhoma 2:​11; 8:​21.

  •   Xana holideyi yoleyo yi tlakusa rixaka ro karhi ri vonaka ri antswa ku tlula rin’wana?

     Leswi Bibele yi swi vulaka: “Xikwembu a xi na xihlawuhlawu, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla leswinene wa amukeleka eka xona.”—Mitirho 10:34, 35.

     Hambileswi Timbhoni ta Yehovha ti rhandzaka tiko ra tona, ta yi papalata mikhuvo leyi tlakusaka tiko rin’wana kumbe rixaka ro karhi hilaha swi hlamuseriwaka hakona eka nxaxamelo lowu landzelaka.

     Swiendlakalo leswi xiximaka masocha. Yesu a nga kucetelanga vanhu leswaku va lwa kambe u byele valandzeri vakwe a ku: “Yanani emahlweni mi rhandza valala va n’wina ni ku khongelela lava mi xanisaka.” (Matewu 5:​44) Kutani Timbhoni ta Yehovha a ti tlangeli mikhuvo leyi xikongomelo xa yona ku nga ku xixima masocha ku katsa ni tiholideyi leti landzelaka:

    •  Anzac Day.Anzac swi yimela Australian and New Zealand Army Corps,” naswona “siku leri hakatsongotsongo ri cinciwe ri va siku ro tsundzuka lava dlayiweke enyimpini.”​—Historical Dictionary of Australia.

    •  Veterans Day (Remembrance Day, Remembrance Sunday kumbe Memorial Day). Tiholideyi leti ti xixima “khale ka masocha ni lama dlayiweke etinyimpini to lwela tiko.”​—Encyclopædia Britannica.

     Mikhuvo yo tsundzuka matimu ya tiko kumbe ntshunxeko wa rona. Loko a vulavula hi valandzeri vakwe, Yesu u te: “A hi xiphemu xa misava, tanihi leswi na mina ndzi nga riki xiphemu xa misava.” (Yohane 17:16) Hambi leswi ti swi tsakelaka ku tiva hi ta matimu ya tiko, Timbhoni ta Yehovha a ti katseki eku tlangeleni ka masiku lama landzelaka:

    •  Australia Day. Hi ku ya hi Worldmark Encyclopedia of Cultures and Daily Life, yi vula leswaku holideyi leyi i ya ku tlangela “siku leri masocha ya le Nghilandhi ma hayekeke mujeko wa wona ma tivisa leswaku Australia i tiko lerintshwa ra koloni hi 1788.”

    •  Guy Fawkes Day. Leri i “siku leri tiko ri tlangelaka ni ku tlhela ri tsundzuka ku tsandzeka ka Guy Fawkes ni Makhatoliki man’wana ku dlaya King James wo Sungula ni swirho swa Palamendhe swa Manghezi hi 1605.”​—A Dictionary of English Folklore.

    •  Siku ra Ntshunxeko. Ematikweni yo tala, leri i “siku leri vaaki va tlangelaka siku leri tiko ri nga kuma ntshunxeko wo tifuma.”​—Merriam-Webster’s Unabridged Dictionary.

  •   Xana holideyi yoleyo yi tiveka hi ku va vanhu va nga lawuleki naswona va tikhoma ku biha?

     Leswi Bibele yi swi vulaka: “Hikuva swi ringene leswi enkarhini lowu hundzeke mi endleke ku rhandza ka vanhu va matiko, loko ma ha endla manyala, mi ri ni ku navela loku nga lawulekiki, mi nwa ku tlula mpimo, mi va ni mikhuvo leyi nga lawulekiki, mi phikizana hi ku nwa ni ku gandzela swifaniso.”—1 Petro 4:3.

     Hi ku kongomisiwa hi tsalwa leri, Timbhoni ta Yehovha ti papalata mitlangu leyi ku nwiwaka ku tlula mpimo ni mikhuvo leyi nga lawulekiki. Timbhoni ta Yehovha ta swi rhandza ku hlangana ni vanghana va tona, ti khoma yin’we kumbe timbirhi kumbe ti nga byi khumbi nikatsongo. Ti ringeta hi matimba ku yingisa xileriso xa Bibele lexi nge: “Hambi mi dya kumbe mi nwa kumbe mi endla yini na yini, endlani hinkwaswo leswaku mi dzunisa Xikwembu.”—1 Vakorinto 10:31.

     Hikwalaho, Timbhoni ta Yehovha a ti katseki eka ti-carnival laha ku endliwaka nkhuvo lowukulu laha vanhu va fambaka va chaya vuyimbeleri eswitarateni ni ku cina hi ndlela ya vudlakuta ku nga mahanyelo lama Bibele yi ma solaka. Leswi swi katsa ni nkhuvo wa Xiyuda lowu vuriwaka Purim. Hambileswi Purim a ku ri nkhuvo lowu ku tlangeriwaka ku ntshunxiwa ka Vayuda kwalomu ka va-401 ku ya eka 500 B.C.E,. kambe hi ku ya hi buku leyi nge, Essential Judaism yi vula leswaku “nkhuvo lowu wu cinciwe wu va Jewish Mardi Gras kumbe Carnival.” Hi nkarhi wa nkhuvo lowu, “vavanuna va ambala swiambalo swa vavasati, vanhu va tikhoma futa, ku nwiwa ku tlula mpimo naswona ku va ku lo pontii, hi pongo.”

 Xana Timbhoni Ta Yehovha Leti Nga Ti Tlangeliki Tiholideyi To Karhi Ta Yi Rhandza Mindyangu Ya Tona?

 Ina. Bibele yi dyondzisa vanhu ku rhandza ni ku xixima swirho hinkwaswo swa mindyangu ya vona hambiloko va ri eka vukhongeri lebyi hambaneke. (1 Petro 3:1, 2, 7) I ntiyiso leswaku loko Mbhoni ya Yehovha yi tshika ku tlangela tiholideyi, van’wana va maxaka swi nga ha va twisa ku vava, va hlundzuka kumbe va titwa onge yi va jikerile. Kutani Timbhoni ta Yehovha to tala ti endzela maxaka ya tona hi mikarhi yin’wana, ti ma byela leswaku ta ha ma rhandza ni ku tlhela ti ma hlamusela hi vutlhari lexi endlaka ti nga ha tlangeli na wona tiholideyi toleto.

 Xana Timbhoni Ta Yehovha Ti Byela Van’wana Leswaku Na Vona Va Nga Ti Tlangeli Tiholideyi?

 Doo! Ti pfumela leswaku munhu hi yexe u fanele a ti endlela xiboho. (Yoxuwa 24:15) Timbhoni ta Yehovha ti ‘xixima vanhu va mixaka hinkwayo,’ swi nga ri na mhaka leswaku va le ka vukhongeri byihi.—1 Petro 2:17.

a Nhlokomhaka leyi a yi longoloxi tiholideyi hinkwato leti Timbhoni ta Yehovha ti nga ti tlangeriki naswona a yi boxi milawu hinkwayo ya le Bibele leyi tirhaka eka tiholideyi teto.

b Buku ya Mithra, Mithraism, Christmas Day & Yalda, leyi tsariweke hi K. E. Eduljee, matluka  31-33.